Polska, rodzina, przyjaciele - z czym się utożsamiasz?

97,2% respondentów silnie lub bardzo silnie utożsamia się z rodziną, 88,1% - z przyjaciółmi i bliskimi znajomymi, z Polską - 85,3%, a z narodem - 80,2% Następne w kolejności są: miejsce zamieszkania (77,1%), religia i Kościół (63,4%), a także region (69,6%) i Europa (63,3%).

Polacy słabiej identyfikują się z miejscem pracy (42%) i grupami zawodowymi (39,7%), a najsłabiej - z organizacjami społecznymi (8,3%) i politycznymi (6,1%). W badaniu brały udział m.in. osoby niepracujące lub nie mające zawodu - stąd stosunkowo niska pozycja grupy zawodowej i miejsca pracy.

Według CBOS wyniki badań zaprzeczają socjologicznej tezie o tzw. pustce społecznej, zgodnie z którą Polacy identyfikują się wyłącznie z rodziną i przyjaciółmi z jednej strony, oraz Polską i narodem - z drugiej; Polacy utożsamiają się także z innymi grupami i środowiskami.

Z badań wynika też, że patriotyzm nie wyklucza proeuropejskiej postawy i tożsamości lokalnych. W ocenie CBOS wśród Polaków dominuje poczucie silnych więzi i identyfikacji, mało jest natomiast osób wyalienowanych.

Według CBOS na dobre samopoczucie i zadowolenie z życia wpływ ma utożsamianie się z tzw. grupami pierwotnymi (rodzina, przyjaciele, znajomi) i tymi związanymi z pracą. Z kolei więzi wspólnotowe (np. z krajem, religią, Europą) i organizacyjne (z partiami, organizacjami lub stowarzyszeniami) nie mają większego wpływu na poczucie szczęścia.

Z badań CBOS wynika, że przeciętny Polak nie jest samotnikiem, spotyka się bowiem z przyjacielem lub osobą z dalszej rodziny co najmniej kilka razy w miesiącu. Z kolei raz lub kilka razy w roku widuje swoich bliskich 5% Polaków, a rzadziej niż raz w roku 1,2%

Z pomocy sąsiedzkiej i rodzinnej przynajmniej raz w roku korzysta 32,7% respondentów. Są to najczęściej osoby samotne oraz samotni rodzice (głównie matki) z dziećmi. Polacy korzystają z pomocy krewnych i znajomych najczęściej przy domowych remontach i naprawach, a najrzadziej - przy opiece nad starszymi i chorymi.

Z oceny CBOS wynika, iż taka pomoc często jest traktowana jako przejaw życia rodzinnego czy towarzyskiego, świadczona jest też w ramach uprzejmości - babcie służą pomocą przy wychowywaniu wnuków nie tylko wtedy, gdy jest to niezbędne, ale i również wtedy, gdy mają na to ochotę, a sąsiadka pomagająca przy zakupach liczy na podobny rewanż w przyszłości. Wyniki badań wskazują też, że im częściej ludzie korzystają z pomocy, tym częściej sami jej udzielają.

Jeśli deklaracje niekorzystania z pomocy i jednocześnie nieoczekiwania jej traktować jako wyznacznik samodzielności, to prawie co trzecie (29,5%) polskie gospodarstwo domowe można traktować jako wysoce samodzielne.

Inny charakter ma pomoc materialna, skierowana na zaspokojenie konkretnych potrzeb. Pomoc finansową w ciągu roku otrzymało 11,5% gospodarstw domowych, a rzeczową - np. w formie żywności, ubrań i sprzętów - 7,4% Liczba korzystających z co najmniej z jednego rodzaju pomocy wyniosła w skali kraju 15,1%

Badanie "Warunki życiowe społeczeństwa polskiego: problemy i strategie" realizowano od września do listopada 2007 r. na reprezentatywnej próbie, która objęła blisko 40 tys. respondentów.