Polacy uważają, że warto się uczyć
Przekonanie o tym, że warto się uczyć jest obecnie w Polsce prawie powszechne - podziela je 93% Polaków, przy czym 70% w sposób zdecydowany; tylko 5% uważa, że nie warto zdobywać wykształcenia - wynika z sondażu CBOS. CBOS przypomina, że w 1993 r. 76% ankietowanych było przekonanych o tym, że warto się uczyć, a aż 20% miało przeciwne zdanie.
Opinie na temat wartości kształcenia są uzależnione m.in. od posiadania dzieci oraz od ich wieku. Respondenci niemający dzieci częściej niż pozostali odpowiadają, że obecnie w Polsce nie warto się kształcić. Wśród osób mających dzieci różnice w odpowiedziach dotyczą przede wszystkim stopnia zdecydowania co do tego, czy warto się uczyć - rodzice dzieci uczących się w szkołach średnich i wyższych mocniej niż pozostali akcentowali wartość wykształcenia.
Czynnikiem najmocniej różnicującym opinie dotyczące wartości uczenia się jest posiadane wykształcenie - im wyższy jego poziom, tym bardziej zdecydowane przekonanie, że warto inwestować w naukę. O tym, że zdobyte wykształcenie przynosi korzyści, znacząco częściej przekonani są respondenci najlepiej zarabiający, mieszkańcy największych miast, badani pracujący na własny rachunek lub zajmujący stanowiska kierownicze, a także zadowoleni z sytuacji materialnej własnych gospodarstw domowych.
Najważniejszą przyczyną dlaczego ludzie dążą do zdobycia wykształcenia - według prawie dwóch trzecich ankietowanych (63%) - jest możliwość uzyskania wysokich zarobków. Drugie miejsce zajmuje wymieniany przez 40% badanych interesujący zawód. W przekonaniu mniej więcej co trzeciego badanego ludzie kształcą się, aby prowadzić łatwiejsze życie (35%). Prawie tyle samo (33%) wskazało możliwość uzyskania niezależności i samodzielności.
Zdaniem 23% respondentów, liczy się również rozwój intelektualny i samodoskonalenie. W opinii jednej piątej ankietowanych (20%) istotnym powodem skłaniającym do nauki jest możliwość uniknięcia bezrobocia. Prawie równie liczne grupy (po 19%) wskazywały na szanse pracy za granicą lub uznanie oraz szacunek ze strony innych ludzi.
17% badanych wskazało na "lekką pracę". W opinii 14% respondentów wykształcenie umożliwia pracę "na swoim". 3% ankietowanych uważa, że ludzie kształcą się, by mieć możliwość udziału we władzy.
Hierarchia ważności motywacji zdobywania nauki zmienia się wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia badanych. Osoby najlepiej wykształcone za najistotniejszą pobudkę do nauki uważają możliwość wykonywania interesującego zawodu, na drugim miejscu stawiają samodoskonalenie i rozwój intelektualny, a dopiero na trzecim - wysokie zarobki. Z kolei respondenci z wykształceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym częściej wskazują na takie czynniki jak: uniknięcie bezrobocia, niezbyt ciężka praca czy możliwość pracy "na swoim".
Mniej niż co trzeci (31%) ankietowany jest zadowolony z dokonanego przez siebie w przeszłości wyboru ścieżki kształcenia. Dwa razy więcej osób (64%) chciałoby coś zmienić w tym zakresie, przy czym prawie połowa (49% wszystkich badanych) deklaruje, że gdyby miała możliwość rozpoczęcia nauki jeszcze raz, starałaby się uzyskać wykształcenie wyższe od posiadanego. Co dziesiąty uczestnik badania podał, że wybrałby inne wykształcenie na tym samym poziomie. Nieliczni respondenci twierdzą, że woleliby poświęcić mniej czasu na zdobywanie wykształcenia niż to uczynili (2%) lub podają inne przyczyny braku satysfakcji z wybranej drogi nauki.
Zdecydowana większość respondentów pragnie dla swoich dzieci wyższego wykształcenia. Ukończenia studiów magisterskich dla córek pragnie 72% respondentów, a 68% dla synów. Wykształcenia zawodowego (studia licencjackie lub inżynieryjne) chce dla córek 12% respondentów, a 17% dla synów. Wykształcenia policealnego pragnie zarówno dla córek, jak i dla synów, po 4% respondentów; wykształcenia średniego ogólnokształcącego pragnie dla córek 4%, dla synów 2%, średniego zawodowego i zasadniczego zawodowego, niezależnie od płci dzieci, odpowiednio 3% i 1%.
Aspiracje edukacyjne w stosunku do dzieci są tym wyższe, im wyższy poziom wykształcenia osiągnęli sami uczestnicy badania.
Sondaż przeprowadzono między 30 marca a 2 kwietnia br. na 937- osobowej reprezentatywnej, losowej próbie dorosłych mieszkańców Polski.
