Polacy o PRL, aborcji i Kościele

CBOS zbadał poglądy społeczeństwa na temat istotnych kwestii społeczno-politycznych.

Badani zdecydowanie opowiadają się za modelem państwa opiekuńczego. Pogląd, że państwo powinno zapewnić obywatelom wysoki poziom świadczeń społecznych (takich jak ochrona zdrowia, edukacja itp.) popiera ogromna większość (81%) ankietowanych.

Ponad dwie trzecie (67%) ankietowanych jest zdania, że prywatyzacja powinna przebiegać powoli i obejmować tylko niektóre przedsiębiorstwa państwowe.

65% respondentów uważa, że państwo powinno prowadzić protekcjonistyczną politykę rolną, dotując rolnictwo z budżetu oraz chroniąc je cłami.

Badani opowiadają się za większym niż obecnie egalitaryzmem płacowym. 68% wyraża opinię, że należy ograniczyć zarobki osób najwyżej zarabiających.

Dopuszczalność zwalczania przestępczości kosztem ograniczenia swobód obywatelskich akceptuje ponad połowa ankietowanych (56%).

Przeważająca część badanych (41%) uważa, że należy jak najszerzej otworzyć się na współpracę z zagranicą. Niewiele mniejszy odsetek (33%) sądzi, że priorytetem powinna być troska o kulturową i gospodarczą niezawisłość Polski.

Przekonanie, że członkostwo w Unii Europejskiej przyniesie Polsce więcej korzyści niż strat jest częstsze (45%) niż opinia, że bilans integracji będzie ujemny (25%).

CBOS zwraca uwagę, że optymizm w przewidywaniach dotyczących następstw integracji dla Polski wyraźnie zwiększył się w ciągu ostatniego półtora roku.

Niemal dwie piąte (39%) sympatyków SLD skłania się do przekonania, że przerywanie ciąży powinno być dozwolone bez żadnych ograniczeń. Więcej niż jedna czwarta (27%) przychyla się raczej do stanowiska, że powinno być ono całkowicie zakazane, a prawie jedna trzecia (30%) wyraża w tej kwestii opinię ambiwalentną.

91% zwolenników SLD jest przekonanych, że Kościół powinien być oddzielony od państwa i nie powinien mieszać się do polityki.

Okres PRL sympatycy Sojuszu oceniają niemal równie często pozytywnie (35%) jak negatywnie (33%). U dużej części z nich (28%) budzi on mieszane uczucia.

Wśród zwolenników Samoobrony stosunkowo najsilniej zaznacza się tęsknota za PRL-em. Ten okres w polskiej historii pozytywnie ocenia ponad dwie piąte z nich (42%), a negatywnie - niespełna co piąty (19%).

Zdecydowana większość sympatyków Samoobrony (82%) opowiada się za rozdziałem Kościoła od państwa. W kwestii prawnej regulacji aborcji ich opinie są podzielone, jednak raczej przychylają się oni do rozstrzygnięcia bardziej restrykcyjnego (35%) niż liberalnego (31%).

Potencjalni wyborcy PSL wyróżniają się stosunkowo dużym sentymentem do PRL-u. Ponad dwie piąte z nich (43%) ocenia ten okres pozytywnie, niemal dwukrotnie mniejsza grupa (22%) - negatywnie.

Sympatycy PSL w zdecydowanej większości (79%) popierają rozdział Kościoła od państwa. W kwestii prawnego unormowania aborcji - podobnie jak ogół społeczeństwa - nieco częściej prezentują podejście restrykcyjne (39%) niż liberalne (35%).

Sympatycy Platformy Obywatelskiej mają w większości krytyczny stosunek do PRL-u. Ponad połowa (57%) ocenia ten okres negatywnie, a jedna czwarta (25%) - pozytywnie.

Zdecydowana większość zwolenników PO (84%) opowiada się za rozdziałem Kościoła od państwa. Ich poglądy w sprawie prawnej regulacji aborcji nie są jednoznaczne. Nieco częściej jednak optują za restrykcyjnym rozstrzygnięciem tej kwestii (44%) niż liberalnym (33%)

Zwolennicy Prawa i Sprawiedliwości wyróżniają się na tle elektoratów innych ugrupowań najbardziej krytycznym stosunkiem do PRL. Ten okres w polskiej historii negatywnie ocenia 60% z nich, a pozytywnie - niespełna co piąty (19%). Według CBOS, analizy wskazują, że poparcie dla PiS wiąże się w największym stopniu z krytycznym stosunkiem do PRL-u.

Zwolennicy PiS nieco przychylniej niż przeciętnie reagują na postulaty zapewnienia Kościołowi wpływu na politykę, jednak w zdecydowanej większości (72%) opowiadają się za rozdziałem Kościoła od państwa.

Sympatycy tego ugrupowania skłaniają się raczej do restrykcyjnego niż liberalnego stanowiska w sprawie prawnej regulacji aborcji (odpowiednio: 45% i 33% wskazań).

Osoby popierające Ligę Polskich Rodzin wyróżniają się stosunkowo największą akceptacją wpływu Kościoła na sprawy państwa i jego politykę (29% wskazań). Także w elektoracie LPR przeważa jednak aprobata zasady rozdziału Kościoła od państwa - ku takiemu modelowi relacji między oboma podmiotami przychyla się 45% sympatyków tego ugrupowania.

Potencjalni wyborcy LPR w sposób najbardziej zdecydowany opowiadają się za prawnym zakazem przerywania ciąży lub daleko idącymi ograniczeniami w dostępie do aborcji (73%). Do zwolenników rozwiązań bardziej liberalnych zalicza się niespełna jedna piąta tego elektoratu (18%).

Zwolennicy LPR mają zróżnicowany stosunek do PRL-u. W elektoracie LPR znalazło się stosunkowo najwięcej osób dobrze oceniających ten okres w polskiej historii (48%). Jednocześnie duża część zwolenników tej partii (39%) ocenia go krytycznie; przy czym średnia ocen na skali obrazującej stosunek do PRL-u wskazuje, że nastawienia negatywne (mimo że mniej liczne) są silniejsze niż nastawienia pozytywne. (an)