Pogrzeb gen. Wojciecha Jaruzelskiego w piątek na Powązkach. IPN protestuje

Przeczytaj więcej o generale Jaruzelskim

Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Łukasz Kamiński wydał oświadczenie, w którym napisał: "Mając na uwadze powierzony mi mandat prezesa IPN, wyrażam opinię, że nie można pogodzić pamięci o ofiarach systemu totalitarnego z honorowaniem pogrzebem państwowym na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach człowieka, który poświęcił większość swojego życia służbie reżimowi komunistycznemu".

Podkreślił, że Polska zbudowana jest na fundamencie takich wartości jak niepodległość, wolność, prawda i godność człowieka. Dodał, że w okresie powojennego zniewolenia w obronie tych wartości stawały dziesiątki tysięcy Polaków, z których bardzo wielu zapłaciło za to życiem, zdrowiem lub utratą wolności. "Wśród tych, którzy od samego początku dyktatury komunistycznej walczyli z tymi wartościami znajdował się Wojciech Jaruzelski" - napisał prezes IPN.

- Decyzja ws. pogrzebu wydaje się być w zgodzie z wnioskiem złożonym wczoraj przez stowarzyszenie Kombatantów i byłych więźniów politycznych, a także z wolą rodziny - komentuje zgodę stołecznego ratusza na pochowanie gen. Jaruzelskiego przy kwaterze 1. Armii Wojska Polskiego na Powązkach Joanna Trzaska-Wieczorek z Kancelarii Prezydenta. - Generał życzył sobie, by spocząć wśród towarzyszy broni - cytuje słowa jego córki.

Gen. Jaruzelski zmarł w niedzielę w szpitalu w Warszawie, gdzie przebywał - z przerwami - od kilku miesięcy. Dzień później Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych (powstał w 1990 r. w miejsce Związku Bojowników o Wolność i Demokrację) zwrócił się do władz Warszawy o pochowanie generała na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.

Wniosek ten poparła rodzina zmarłego. Monika Jaruzelska podkreślała, że jej ojciec całe życie czuł się przede wszystkim żołnierzem i chciał spocząć wśród towarzyszy broni.

We wtorek stołeczny ratusz przychylił się do wniosku. - Jest pozytywna decyzja prezydent miasta - poinformował rzecznik ratusza Bartosz Milczarczyk. Jak wyjaśnił, wniosek spełnił wszystkie wymagania formalne - dotyczył osoby piastującej najwyższe stanowiska państwowe i uhonorowanej najwyższymi państwowymi odznaczeniami.

Pytany, czy miasto bierze pod uwagę jakieś protesty związane z pogrzebem, czy miejscem pochówku, podkreślił, że do urzędu nie wpłynęły takie sygnały. - Mam nadzieję, że do tego nie dojdzie. To jest bardzo poważna uroczystość. Bez względu na to, jak ocenia się życiorys i dokonania pana generała, to jednak jest to taki moment, kiedy zwykle wszyscy są wyciszeni i już nie dochodzi do żadnych manifestów politycznych czy światopoglądowych - powiedział.

Jaj dodał rzecznik, podjęta przez władze Warszawy decyzja "zamyka proces wyboru lokalizacji pochówku pana generała".

Organizatorem pogrzebu jest Kancelaria Prezydenta RP. - Ta decyzja, będąca w zgodzie z przekazanym przez Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych wnioskiem i wolą rodziny, wydaje się być zrozumiała - powiedziała szefowa prezydenckiego biura prasowego Joanna Trzaska-Wieczorek.

Jaruzelski to przywódca PRL i PZPR w latach 80. ubiegłego wieku, przewodniczący Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego podczas stanu wojennego, prezydent w latach 1989-90. Na jego postać największy cień rzuca decyzja o wprowadzeniu stanu wojennego. Do końca życia generał jej bronił. Argumentował, że ocaliła ona Polskę przed "wielowymiarową katastrofą".

Pod koniec lat 80. był jednym z architektów Okrągłego Stołu, pierwszym prezydentem po '89 oraz inicjatorem powołania rządu Tadeusza Mazowieckiego.

Cmentarz Wojskowy na Powązkach powstał w 1912 r., spoczywa tam ponad 2,5 tys. żołnierzy, m.in. byli legioniści, członkowie polskich formacji walczących w I wojnie i wojnie 1920 r., żołnierze września 1939 r. - obrońcy Warszawy, twierdzy Modlin i bitwy nad Bzurą, uczestnicy powstania warszawskiego. W tzw. kwaterze Na Łączce (Kwaterze Ł) władze komunistyczne chowały potajemnie w zbiorowych grobach ofiary ówczesnego aparatu represji, zamordowane w więzieniach w latach 1945-56.

Żołnierze I Armii Ludowego Wojska Polskiego, którzy zginęli w walce o wyzwolenie Warszawy w 1945 r., zajmują ostatnią wojenną kwaterę.

Na Cmentarzu Wojskowym spoczywają też działacze komunistyczni m.in. Bolesław Bierut, Julian Marchlewski, Władysław Gomułka, politycy z czasów PRL - premierzy Józef Cyrankiewicz i Piotr Jaroszewicz oraz przewodniczący Rady Państwa Edward Ochab i Henryk Jabłoński.

Pochowano tam także ofiary katastrof lotniczych - załogi samolotów "Mikołaj Kopernik" i "Tadeusz Kościuszko". U wylotu Alei Profesorskiej pochowano zaś część ofiar katastrofy smoleńskiej.