Piotr Ciacek: Polacy mają dużo niepotrzebnych kompleksów

Rafał Ziemkiewicz: Współautor, człowiek odpowiedzialny za badania, których, może ktoś już coś czytał w gazetach, bo było trochę na ten temat, trochę to z okazji święta niepodległości funkcjonowało, ale rzecz jest szalenie ciekawa no, bo próbowali panowie w swoim zespole ustalić, jacy Polacy są, a to jest temat, który właściwie chyba najmniej ze wszystkich możliwych tematów w Polsce został zgłębiony. Sondaży się robi dużo, ale są to zawsze sondaże doraźne mające pokazać, która partia ma jakie szanse wyborcze, a panowie chcieli, jak widzę, coś znacznie głębszego wydobyć z tych badań, które były wykonywane.

Piotr Ciacek: No tak, dlatego że opis rzeczywistości poprzez pryzmat polityczny w Polsce, który się tutaj uprawia od piętnastu lat, opis Polaków poprzez jako jedyne kryterium jest ich wybór polityczny jest głęboko niedoskonałym opisem i bardzo często służy jako takie coś do połajanek a to Polacy to tak źle głosują, albo to nie glosują, bo są właśnie nieaktywni, albo są nie dobrzy, bo wybrali tutaj SLD, albo są jeszcze gorsi bo AWS. Ta metoda sondaży tak naprawdę nic o nas nie mówi.

Rafał Ziemkiewicz: Zgódźmy się, że źli są to wiadomo, Polacy są źli strasznie, bo oni nie mają, a my sami tak uważamy.

Piotr Ciacek: Ja się nie zgadzam.

Rafał Ziemkiewicz: Znam badanie, z których wynika, że Polacy sobie żadnych dobrych cech nie przypisują, uważają się za naród wyjątkowo nieudaczny i pewnie no trudno jest tutaj zwłaszcza w obliczu kogoś kto się zawodowo tym zajmuje, trudno mi pozwalać sobie na intuicje rozmaite, ale mam takie wrażenie, że przede wszystkim Polacy są krajem, są narodem z bardzo dziwną samooceną, z zaburzoną samooceną. Zgodzi się pan z tym?

Piotr Ciacek: To znaczy zgodzę się, że ta samoocena jest dziwna wedle kryteriów, które się zwykło przyjmować jako kryteria europejskie, że każdy tutaj szermuje takimi kategoriami, że właśnie wedle tych kryteriów europejskich Polacy to uważają siebie za gorszych. Ja powiem tak, piętnaście lat rozmawiam z Polakami i robię to codziennie z dość dużym powodzeniem i ja nie zgodzę się z taką opinią, że Polacy są gorsi, natomiast zgodzę się z taką opinią, że Polacy mają bardzo dużo kompleksów zupełnie niepotrzebnych.

Rafał Ziemkiewicz: I leczą te kompleksy z kolei niższości kompleksem wyższości czasami?

Piotr Ciacek: No to jest naturalne prawda, że jeżeli człowiek ma kompleks niższości to musi gdzieś tam wywyższyć, żeby się podbudować.

Rafał Ziemkiewicz: To może spróbujmy rozwikłać tam gdzieś ten supeł. Zazwyczaj u podstaw takiej zaniżonej samooceny i kompleksów to staram się rzutować na sferę zbiorową to co psychologia mówi o jednostce, że zazwyczaj u człowieka zakompleksionego powodem tych kompleksów jest brak poczucia sukcesu. Czy Polacy mają poczucie sukcesu czy właśnie tego im brakuje, dlatego tak dziwnie się zachowujemy?

Piotr Ciacek: Ja myślę, że trzeba się tu odwołać do historii. Dlatego, że Polacy jednak byli karmieni i w czasach komunizmu i potem zaraz takim pozornym sukcesem zewnętrznym. To jest zresztą bardzo podobny zabieg propagandowy, co w Związku Radzieckim prawda, że generalnie nam jest źle, ale jesteśmy potężnym, wielkim narodem, którego się każdy boi. To nas karmiono takim poczuciem sukcesu wobec Niemców, żeśmy ich pobili pod Grunwaldem, potem karmiono nas sukcesem, że zdobyliśmy niepodległość wspaniale, że solidarność była ruchem, która obaliła komunizm światowy, więc też mieliśmy takie poczucie sukcesu i potem nagle taka cisza nastąpiła, że wcale mamy sukcesów. Tak równocześnie Polakom zaczęło być coraz gorzej i nie było wytłumaczenia, dlaczego jest mi coraz gorzej skoro nie mam tych sukcesów. Rzeczywiście te piętnaście lat było takim bardzo niedobrym czasem w sensie karmienia nas sukcesami.