Pierwsze posiedzenia Sejmu i Senatu: rząd składa dymisję, parlamentarzyści złożą ślubowanie
W czwartek 12 listopada odbędzie się pierwsze posiedzenie Sejmu VIII kadencji. Premier Ewa Kopacz poda rząd do dymisji. Posłowie złożą ślubowanie poselskie, wybrany zostanie marszałek Sejmu. Tego dnia odbędzie się również pierwsze posiedzenie Senatu IX kadencji.
O terminie pierwszych posiedzeń obu izb parlamentu poinformowała w czwartek szefowa Kancelarii Prezydenta Andrzeja Dudy Małgorzata Sadurska.
11 listopada zakończy się obecna kadencja parlamentarna. Kolejne czteroletnie kadencje Sejmu i Senatu rozpoczną 12 listopada z dniem zebrania się Sejmu na pierwsze posiedzenie.
W czasie trwania pierwszego posiedzenia Sejmu prezes Rady Ministrów składa dymisję rządu. Premier nie musi podawać się do dymisji na posiedzeniu Sejmu występując w izbie, ale musi dymisję złożyć w dniu posiedzenia.
W 2007 r. premier Jarosław Kaczyński w dniu pierwszego posiedzenia Sejmu złożył dymisję na ręce prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Następnie ustępujący szef rządu wystąpił z przemówieniem w Sejmie i dopiero po nim prezydent formalnie przyjął dymisję gabinetu.
Z kolei w 2011 r. premier Donald Tusk w dniu pierwszego posiedzenia Sejmu złożył dymisję kierując pismo do marszałka seniora Sejmu, który następnie je odczytał na sali posiedzeń. Później tego samego dnia prezydent Bronisław Komorowski przyjął dymisję rządu.
Przebieg posiedzenia Sejmu inaugurującego kadencję opisuje regulamin izby. Otwiera je marszałek senior powołany przez prezydenta spośród najstarszych wiekiem posłów. Marszałek senior pełni swoją funkcję do wyboru marszałka Sejmu. Przed wyborem marszałka Sejmu mogą być rozpatrywane tylko wnioski formalne.
Na pierwszym posiedzeniu kończącej się kadencji funkcję marszałka seniora pełnił wieloletni poseł PSL Józef Zych, który w tegorocznych wyborach nie zdobył mandatu. 12 listopada marszałkiem seniorem Sejmu będzie poseł Kornel Morawiecki (Kukiz'15).
Podczas pierwszego posiedzenia posłowie zajmują miejsce na sali obrad według rozdziału miejsc ustalonego przez marszałka seniora.
Marszałek senior przeprowadza złożenie ślubowania poselskiego oraz wybór marszałka Sejmu przy pomocy powołanych przez siebie w tym celu, spośród najmłodszych wiekiem posłów, sekretarzy.
Najważniejszym punktem pierwszego posiedzenia Sejmu jest ślubowanie poselskie według roty ustalonej w konstytucji. "Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec narodu, strzec suwerenności i interesów państwa, czynić wszystko dla pomyślności ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej" - brzmi tekst ślubowania.
Rotę odczytuje marszałek senior, a następnie każdy z kolejno wywołanych posłów, powstawszy, wypowiada słowo "ślubuję". Może dodać zdanie "Tak mi dopomóż Bóg".
Posłowie nieobecni na posiedzeniu Sejmu oraz posłowie, którzy uzyskali mandat w czasie trwania kadencji, składają ślubowanie poselskie na pierwszym posiedzeniu, na którym są obecni. Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.
Po złożeniu przez posłów ślubowania marszałek senior przeprowadza wybór marszałka Sejmu.
Kandydata na marszałka Sejmu może zgłosić co najmniej 15 posłów. Poseł może poprzeć tylko jedną kandydaturę. Sejm wybiera marszałka bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Jeżeli zgłoszono więcej niż jednego kandydata, a w pierwszym głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyskał bezwzględnej większości głosów, przed kolejnymi turami głosowania usuwa się z listy kandydatów nazwisko tego kandydata, który w poprzedniej turze uzyskał najmniejszą liczbę głosów.
Po wyborze marszałek Sejmu obejmuje przewodnictwo obrad.
Sejm, w drodze uchwały, ustala także liczbę wicemarszałków. Projekt uchwały może wnieść co najmniej 15 posłów. Zwyczajowo w Prezydium Sejmu reprezentowane są wszystkie kluby poselskie. Marszałek Sejmu zarządza wybory wicemarszałków. Procedura ich wyboru jest analogiczna jak ta przy wyborze marszałka.
Sejm wybiera również 20 sekretarzy izby, spośród najmłodszych posłów. Kandydatów zgłasza Prezydium Sejmu. Wybór sekretarzy Sejmu odbywa się łącznie. Posłowie nowej kadencji zgłaszają się także do pracy w poszczególnych komisjach sejmowych. Każdy poseł może pracować w jednej lub dwóch komisjach.
Przy okazji pierwszego posiedzenia Sejmu zapadają także decyzje co do przydziału miejsc na sali obrad dla poszczególnych klubów i kół poselskich. Klubom i kołom przydzielane są także pokoje do pracy.
Posłowie VIII kadencji odebrali wcześniej z rąk szefa Państwowej Komisji Wyborczej zaświadczenia o wyborze. Posłowie, dla których będzie to pierwsza kadencja na Wiejskiej, odbyli też specjalne szkolenia.
Pierwsze posiedzenie Senatu
12 listopada odbędzie się również pierwsze posiedzenie Senatu IX kadencji. Prezydent w krótkim przemówieniu otwiera posiedzenie Senatu i powołuje marszałka seniora. 12 listopada funkcję tę pełnić ma Barbara Borys-Damięcka (PO). Jeśli prezydent nie może być obecny, pierwsze posiedzenie Senatu otwiera marszałek senior. Najpierw on składa ślubowanie o treści:
"Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności i interesów Państwa, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej". Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania "Tak mi dopomóż Bóg".
Następnie marszałek senior powołuje spośród najmłodszych wiekiem senatorów trzech sekretarzy pierwszego posiedzenia. Przy ich pomocy odbiera ślubowanie od senatorów obecnych na posiedzeniu. Po tej uroczystości przeprowadzany jest wybór marszałka Senatu. Kandydatem na marszałka może być senator zgłoszony przez co najmniej 10 senatorów. Wyboru dokonuje się w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów.
Po wyborze marszałek Senatu składa oświadczenie o przyjęciu tej funkcji i przejmuje prowadzenie obrad. Następnie wybierani są również wicemarszałkowie (nie więcej niż czterech) oraz sekretarze Senatu.