Państwa Unii Europejskiej - Portugalia
W prezentacji państw członkowskich Unii
Europejskiej dziś kolej na Portugalię, która państwem członkowskim
Unii jest od stycznia 1986 roku.
Portugalia jest republiką ze stolicą w Lizbonie. Obszar 92 389 km kw. zamieszkuje 10 102 022 osób (2003 r.). Językiem urzędowym jest portugalski.
Od 1 stycznia 2002 roku obowiązującą walutą jest euro.
Święto narodowe Portugalii przypada na 10 czerwca - jest to Dzień Portugalii.
Obowiązująca konstytucja została uchwalona 2 kwietnia 1976 r. i była modyfikowana w 1982 i 1989 r.
Władza ustawodawcza należy do jednoizbowego parlamentu - Zgromadzenia Republiki, w którego skład wchodzi 230 deputowanych, wybieranych w wyborach powszechnych na kadencję 4-letnią.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na czele którego stoi premier, powoływany przez prezydenta. Obecnie premierem jest urodzony w 1956 roku Jose Manuel Durao Barroso, z wykształcenia prawnik i politolog.
Podczas "rewolucji goździków" w 1974 r., po której w Portugalii wprowadzono demokratyczny system rządów, Barroso należał do małej grupy maoistowskiej, jednak szybko odwrócił się od radykalnej lewicy i wstąpił do Partii Socjaldemokratycznej (PDS).
Działalnością polityczną zajął się w 1985 r., kiedy po raz pierwszy został deputowanym z ramienia PSD. W wieku 29 lat został sekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w pierwszym gabinecie premiera Anibala Cavaco Silvy. Następnie przeszedł do Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a w latach 1992-1995 był szefem tego resortu. Po klęsce PDS w wyborach w 1995 r. przegrał walkę o stanowisko przewodniczącego partii. Udało mu się je zdobyć ponownie w 1999 r., po zaciętej walce wewnątrz ugrupowania.
W kwietniu 2002 r. po zwycięstwie PDS w wyborach parlamentarnych stanął na czele rządu.
Głową państwa w Portugalii jest prezydent. Od 1996 urząd sprawuje już drugą kadencję Jorge Fernando Branco de Sampaio.
Urodzony w 1939 roku Sampaio jest absolwentem prawa na uniwersytecie w Lizbonie. Podczas studiów był zaangażowany w działalność przeciw dyktaturze A. Salazara. Był sekretarzem generalnym ruchu studenckiego RIA; trafił nawet do więzienia.
Po studiach pracował jako adwokat. Bronił więźniów politycznych. W 1974 roku założył "Ruch Lewicy Socjalistycznej", a następnie w 1994 roku - Grupę Interwencji Socjalistycznej. W 1978 roku został członkiem Partii Socjalistycznej, a w styczniu 1989 roku - jej sekretarzem generalnym.
Deputowany do parlamentu od 1979 roku. Jako pierwszy Portugalczyk został członkiem Europejskiej Komisji Praw Człowieka. W latach 1989-95 był burmistrzem Lizbony.