Otwarto wystawę skarbów Biblioteki Wilanowskiej
W warszawskim Pałacu Rzeczpospolitej otwarta jest od czwartku wystawa "Dar dla Narodu". Można tam obejrzeć najcenniejsze obiekty z tzw. Biblioteki Wilanowskiej, m.in. średniowieczne rękopisy, dokumenty Sejmu Czteroletniego, XVII-wieczne globusy.
Biblioteka Wilanowska była przede wszystkim wielką biblioteką rodową jednej z linii Potockich, zwanej wilanowską. Zaczątkiem księgozbioru były zbiory Ignacego i Stanisława Kostki Potockich. Biblioteka Wilanowska nie wyróżniała się wielkością spośród innych bibliotek polskich magnatów, np. Ossolińskich, Czartoryskich czy Zamojskich, od początku uchodziła jednak za wyjątkowo cenną.
Wystawa "Dar dla Narodu. Skarby Biblioteki Wilanowskiej" prezentuje zaledwie ułamek tego przebogatego zbioru. Obecnie kolekcja liczy ok. 40 rękopisów, 20 tys. druków, ok. 14 tys. rycin i litografii, 2100 rysunków, 360 albumów i 15 atlasów. Uzupełniają ją rękopiśmienne inwentarze (15 woluminów) oraz takież katalogi, liczące 17 tys. kart, przechowywanych w 22 specjalnie sporządzonych pudłach i tece.
Z rękopisów na wystawie można zobaczyć tylko trzy (wszystkie iluminowane i wykonane w Paryżu)
: "Psałterz wilanowski" z XIII w. oraz dwa egzemplarze "Godzinek" (pierwsza poł. XV w.). Wśród rysunków są prace artystów rodzimych (Jan Chryzostom Proszowski, Jan Piotr Norblin, Jan Chrzciciel Kamsetzer) i obcych (Antonio Tempesta, Bartolommeo Rastrelli, Vincenzo Brenna, Francesco Fontebasso).
Warto też zwrócić uwagę na prezentowane zbiory kartograficzne: atlasy i trzy globusy. Przeważają atlasy historyczne, wszystkie wydane w języku francuskim w Paryżu; wspomniane globusy (dwa nieba, jeden Ziemi) pochodzą z XVIII w., są bardzo rzadkie i cenne.
Na szczególną uwagę zasługuje również zbiór cennych (choć niepozornych) druków urzędowych z okresu Sejmu Wielkiego oraz insurekcji kościuszkowskiej, zgromadzony przez Ignacego Potockiego, aktywnego uczestnika tych wydarzeń historycznych.
Właściciel dóbr wilanowskich, Adam hrabia Branicki, 15 kwietnia 1932 roku ofiarował Bibliotekę Wilanowską Państwu Polskiemu. Dar przechowywany był jako depozyt w Bibliotece Narodowej. We wrześniu 1944 roku Niemcy wywieźli zbiory z Warszawy. Po wojnie odnalezione w Fischhorn w Austrii zdekompletowane zbiory wilanowskie wróciły do stolicy Polski. Od 1959 roku przechowywane są w Pałacu Rzeczpospolitej na placu Krasińskich.
W zeszłym roku kolekcja wilanowska zmieniła status. W grudniu 2002 roku podpisany został akt darowizny, na mocy którego spadkobiercy Adama Branickiego przekazali w darze Bibliotece Narodowej 830 woluminów Biblioteki Wilanowskiej. Tak więc przechowywany w BN depozyt stał się w końcu jej własnością.
Wystawę "Dar dla narodu" zorganizowaną z okazji przypadającego w tym roku jubileuszu 75-lecia istnienia BN, będzie można oglądać do 18 maja. (aka)