Obchody rocznicy Powstania Listopadowego
Przedstawiciele władz samorządowych,
żołnierze i kombatanci, młodzież szkolna oraz mieszkańcy stolicy
uczcili w niedzielę przed Pomnikiem Poległych w Bitwie o Olszynkę
Grochowską w 1831 r. pamięć uczestników Powstania Listopadowego.
30.11.2003 | aktual.: 30.11.2003 16:01
Obchody rozpoczęło odsłonięcie i poświęcenie głazu pamięci gen. Ludwika Kickiego i Ułanów Grochowskich.
Jest to trzeci obelisk powstającej Alei Chwały Bohaterów. Wzdłuż ulicy Traczy, biegnącej w stronę mogiły powstańców, znajduje się już głaz bohaterów Olszynki Grochowskiej oraz głaz w hołdzie gen. Ludwikowi Bogusławskiemu i bohaterom 4. pułku piechoty liniowej.
"Ta aleja przypomni Warszawie to, co Warszawa była powstańcom winna przez ponad sto siedemdziesiąt lat. Mamy już zgodę sądu na zagospodarowanie 10-metrowego pasa ziemi wzdłuż ulicy Traczy. Głazy zostaną ustawione na całej jej długości. Na obeliskach znajdą się bohaterowie Powstania Listopadowego, ci, którzy stali na czele pułków, wsławione pułki m.in. czwartaków, ułani grochowscy, gen. Józef Sowiński, grenadierzy gwardii" - powiedział prezes Kręgu Pamięci Narodowej Stefan Melak.
Uroczystość odbyła się w asyście pocztów sztandarowych oraz orkiestry i kompanii reprezentacyjnej Wojsk Lądowych.
"Ta ziemia jest święta. Tu niegdyś stoczyły się walki i bitwy. Żołnierz polski i lud całej Warszawy stanął przeciwko wrogowi, walcząc o wolność. Padło tu kilka tys. żołnierzy. Ich krew wsiąkła w tę ziemię. Ta ziemia jest uświęcona poległymi o wolność Polski" - powiedział celebrujący mszę ks. kapelan Wacław Karłowicz, przewodniczący duszpasterzy Polski Walczącej.
Delegacje z Wielkiej Brytanii, Francji i Belgii złożyły ziemię z pól bitewnych i mogił żołnierzy polskich w Mont Ormel, Chambois, Falaise i Osterbeck.
Powstanie Listopadowe rozpoczęło się w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku. Cywilni spiskowcy rozpoczęli je od zamachu na wielkiego księcia Konstantego, atakując jego rezydencję w Belwederze. Akcja nie powiodła się. Konstantemu udało się uciec.
Inne oddziały miały za zadanie zajęcie rosyjskich koszar i rozbrojenie znajdujących się tam żołnierzy. Ludność Warszawy zdobyła Arsenał. W grudniu utworzono Rząd Tymczasowy z Adamem Czartoryskim na czele. Obradujący w Zamku Królewskim Sejm uznał powstanie za narodowe.
Car odpowiedział wysłaniem 120-tysięcznej armii pod dowództwem Iwana Dybicza. Pod Stoczkiem doszło do pierwszego starcia. W lutym wojska Dybicza zaatakowały Olszynkę Grochowską, która przez wiele tygodni broniła się bohatersko. W rezultacie obrony grochowskiej Dybicz odstąpił od zaatakowania Warszawy.
Bitwa o Olszynkę Grochowską w lutym 1931 r. należała do najbardziej zaciętych bitew Powstania Listopadowego. Powstańcze wojska stoczyły heroiczny bój w obronie Warszawy z przeważającymi siłami rosyjskimi. W bitwie poległo 7.300 żołnierzy polskich.
We wrześniu 1831 roku Polacy skapitulowali. Działacze powstańczy udali się na emigrację. Część powstańców, w tym Piotra Wysockiego, wywieziono w głąb Rosji (Wysocki wrócił do Polski po 25 latach). Skonfiskowano majątki polskich ziemian.
Był to pierwszy polski zryw niepodległościowy w XIX wieku.