Nieznany ojciec Europy. Inauguracja obchodów 50‑lecia słynnego orędzia

W 2015 r. mija 50 lat od podpisania przez 34 najwyższych duchownych w kraju słynnego listu biskupów polskich do biskupów niemieckich, z którego pochodzą słowa „przebaczamy i prosimy o wybaczenie” (dokładnie „W tym jak najbardziej chrześcijańskim, ale i bardzo ludzkim duchu wyciągamy do Was (…) nasze ręce oraz udzielamy wybaczenia i prosimy o nie”). Inicjatywa napisania listu, który z czasem nazwany został orędziem, wyszła od ówczesnego arcybiskupa wrocławskiego Bolesława Kominka. Treść dokumentu konsultowano z najwyższymi dostojnikami Kościoła w Polsce i Niemczech (zarówno w RFN i NRD) oraz z wybitnymi intelektualistami.

Inspiracją do stworzenia listu były coraz częstsze pielgrzymki grup niemieckich chrześcijan do miejsc zbrodni hitlerowskich na terenie Polski oraz dążenia niemieckich duchownych do zaprzestania kwestionowania granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej. Przez historyków list autorstwa Bolesława Kominka jest jednym z pierwszych i najważniejszych kroków do pojednania narodów polskiego i niemieckiego po okrutnych wydarzeniach drugiej wojny światowej.

W liście, napisanym w języku niemieckim, przedstawiono niełatwą historię stosunków obu narodów oraz przypomniano również skutki wojny, jakimi były także wysiedlenia i przesunięcie granic. Dokument zawierał także zaproszenie niemieckich dostojników kościelnych na obchody tysiąclecia chrztu Polski (które notabene zostało przyjęte).

List wzbudził oburzenie władz komunistycznych w Polsce, zarzucono jego autorowi i sygnatariuszom zakłamywanie historii oraz zdradę Polski Ludowej.

- Obchody pięćdziesiątej rocznicy napisania listu są okazją do przypomnienia dziedzictwa myśli kardynała Kominka i rozważań nad trudem pojednania narodów europejskich. Kardynał może być zaliczany bez wątpienia w poczet ojców tego pojednania – mówią organizatorzy uroczystości.

Na obchody rocznicy złożą się wystawy oraz prelekcje poświęcone osobie kardynała Kominka oraz jego dziedzictwu. Już w maju w Warszawie, Wrocławiu oraz Brukseli odbędzie się prezentacja publikacji rocznicowej przygotowanej przez wrocławski Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”. Przez najbliższe trzy miesiące w miastach Dolnego Śląska odbywać się koncerty polsko-niemieckie koncerty przygotowane przez Archidiecezję Wrocławską, chór Politechniki Wrocławskiej oraz Polsko-Niemiecką Młodą Filharmonię.

18 listopada 2015 r., dokładnie 50 lat po wystosowaniu listu do biskupów niemieckich, będzie miał miejsce kulminacyjny punkt obchodów. Równolegle we Wrocławiu i Berlinie zostanie otwarta wystawa „Pojednanie/Versöhnung in progress… Kościół katolicki i relacje polsko-niemieckie po 1945 r.”, która w następnych miesiącach zagości także w innych miastach polskich i niemieckich. Tego też dnia odbędą się uroczystości rocznicowe pod pomnikiem kard. Kominka na Wyspie Piasek we Wrocławiu. Zostanie także w Watykanie odsłonięta wystawa autorstwa prof. Krzysztofa Pomiana „Kardynał Kominek: nieznany ojciec Europy. W stronę pojednania narodów Europy”, która do września 2016 r. odwiedzi również Wrocław, Berlin oraz Brukselę.

Między 26 a 28 listopada odbędzie się we Wrocławiu międzynarodowe seminarium naukowe poświęcone pojednaniu narodów w kontekście orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich.

Dokładny program międzynarodowych obchodów 50-lecia wystosowania listu-orędzia znany będzie niebawem.

Byłeś świadkiem lub uczestnikiem zdarzenia? .