Nanotechnologia: aktualizujące się gazety, lepsze kule do kręgli
Być może już niedługo kupiona w kiosku gazeta będzie sama się aktualizowała, noże będą ostrzejsze, a deszcz nie będzie pozostawiał na szybie zacieków. To wszystko dzięki nanotechnologii, która - jak twierdzą uczestnicy międzynarodowego kongresu EuroNanoForum 2003 w Trieście - wkracza w nasze życie wielkimi krokami.
Nanotechnologia to wykorzystanie technologii na poziomie atomowym. Przykładem mogą być technologie produkcji części maszyn czy przedmiotów codziennego użytku z proszków metalicznych o bardzo drobnych, krystalicznych ziarnach (średnica od 10 do 30 miliardowych części metra - nanometrów).
W ten sposób powstają na przykład tytanowe noże - lekkie i odporne chemicznie jak tytan, a dzięki dodatkowi ceramicznych ziaren równie twarde jak stalowe. Tarcze do cięcia ceramiki i kamienia wykonane z drobniutkich diamentów i spiekanych proszków z żelaza i miedzi mają trzykrotnie większą trwałość niż tradycyjne tarcze diamentowe z kosztownego stopu kobaltu.
Części protez medycznych formowane z nanoproszków są dobrze tolerowane przez ludzki organizm. Uzyskano też w formie nanokryształów bardzo lekki stop litu, magnezu i aluminium - o gęstości 1,4 g na centymetr sześcienny, czyli zbliżonej do tworzyw sztucznych. Jest przy tym wytrzymały i dostatecznie odporny na korozje. Nadaje się (po uformowaniu) na przykład na obudowy urządzeń elektronicznych czy lekkie elementy konstrukcyjne pojazdów.
Różnego rodzaju powłoki dzięki nanocząsteczkom mogą uodpornić przedmioty na zarysowania. Szkło czy ceramiczne płytki dzięki tego rodzaju powłoce nie zatrzymują kropel wody, więc nie powstają wapienne ślady. Szyby okienne mogą zyskać tak dobre właściwości izolacyjne, że gdy jedną stronę tafli podgrzewa się palnikiem, drugiej da się swobodnie dotknąć ręką.
Japońscy naukowcy pracują nad zawierającym mikroskopijne kapsułki barwników "elektronicznym papierem" - czyli tanimi wyświetlaczami. Mogą one znaleźć zastosowanie na przykład w produkcji książek i gazet, których treść da się aktualizować, tabliczek z ceną, tablic ogłoszeniowych, tablic dla wykładowców, rozkładów jazdy na przystankach, elewacji budynków czy tapet wyświetlających dowolne wzory.
Fullereny, postać węgla złożona z nanocząsteczek przypominających budową piłkę futbolową, znalazły nietypowe zastosowanie jako powłoka japońskich kul do kręgli Nanodesu. Dzięki warstwie fullerenu C60 (cząsteczka złożona z 60 atomów węgla) kule mają niski współczynnik tarcia i lepiej się turlają - co zapewne ma znaczenie dla zawodowych kręglarzy.