Najważniejsze wydarzenia 2009
Przegląd najważniejszych światowych wydarzeń roku 2009.
Rosja odcina dostawy gazu na Ukrainę
Styczeń
1 stycznia Rosja całkowicie wstrzymała dostawy gazu na Ukrainę, wskazując na długi Kijowa i otwartą kwestię cen tego surowca na 2009 r. Gazprom zapewnia, że do krajów Unii Europejskiej gaz jest dostarczany tranzytem przez Ukrainę w zakontraktowanej ilości 300 mln metrów sześciennych na dobę.
Na stacji pomp w Kursku o godz. 10.00 (8.00 czasu polskiego) dostawy błękitnego paliwa dla Ukrainy zmniejszono cztery razy, jednocześnie zwiększając dostawy do Unii Europejskiej - powiedział główny inżynier Gazpromu Aleksiej Olejniczenko.
Uwolnienie Sirius Star - supertankowca z Polakami na pokładzie
Styczeń
Supertankowiec porwany przez somalijskich piratów został uwolniony. Na pokładzie statku było dwóch Polaków.
- Piraci przetrzymujący saudyjski statek odebrali 3 mln dolarów, następnego dnia zwolnili statek - powiedział pirat Farah Osman z portu Haradheere, w pobliżu którego przetrzymywano jednostkę.
Inny pirat, Sahafi Abdi Aden, zapewnił, że żaden członek załogi ani pirat nie został ranny podczas porwania.
Obama podpisał plan stymulacyjny
Luty
Prezydent USA Barack Obama podpisał w Denver, w stanie Colorado, ustawę o działaniach rządu na rzecz pobudzenia pogrążonej w recesji gospodarki, kosztem 787 miliardów dolarów z budżetu federalnego.
Przemawiając przed podpisaniem ustawy, Obama przedstawił ją jako zaledwie jeden z kroków swej administracji na rzecz wyjścia z kryzysu ekonomicznego.
Wyrok ws. Fritzla - dożywocie
Marzec
Josef Fritzl, oskarżony o więzienie własnej córki i spłodzenie z nią siedmiorga dzieci oraz zabójstwo jednego z bliźniaczych synów, został uznany za winnego wszystkich zarzucanych mu czynów. "Potwór z Amstetten" został skazany na dożywocie w zakładzie psychiatrycznym. Wcześniej ława przysięgłych uznała go winnym zabójstwa.
Fritzl oświadczył, że zaakceptował wyrok i zrezygnował z apelacji.
W środę oskarżony nieoczekiwanie przyznał się do wszystkich stawianych mu zarzutów. Fritzl powiedział, że żałuje z całego serca i nic nie może więcej zrobić.
Trzęsienie ziemi we Włoszech
Kwiecień
W nocy 5 na 6 kwietnia we Włoszech doszło do silnego trzęsienia ziemi, w którym zginęło prawie 300 osób. Dach nad głowa straciło ponad 50 tys. osób. Epicentrum trzęsienia znajdowało się około 110 km na północny wschód od stolicy Włoch. Wstrząsy dotknęły łącznie 26 miejscowości w rejonie L'Aquili - 70-tysięcznego miasta leżącego w górskiej dolinie w Apeninach.
Pierwsze przypadki świńskiej grypy w Meksyku
Kwiecień
Minister zdrowia Meksyku Jose Angel Cordova poinformował, że ofiarą świńskiej grypy padło już 81 osób, a ponad 1300 jest zarażonych.
Rząd nakazał zamknięcie szkół w stolicy kraju, na jej przedmieściach oraz w stanie San Luis Potosi (północno-środkowy Meksyk). Nad ranem agencja AP poinformowała o zamknięciu szkół w kolejnych dwu stanach, nie precyzując, o które regiony Meksyku chodzi.
Ogniska choroby stwierdzono w stanach Veracruz (środkowy wschód), Oaxaca (południe), Dolna Kalifornia (północ - na granicy z amerykańskimi stanami Kalifornia i Arizona), San Luiz Potosi, oraz w mieście i stanie Meksyk (centrum kraju).
Korea Północna przeprowadza podziemną próbę atomową
Maj
Korea Północna przeprowadziła kolejną podziemną próbę atomową. Zdaniem rosyjskich źródeł wybuch miał moc 10-20 kiloton. Ambasada KRLD w Polsce - odmawia komentarzy. Anonimowy przedstawiciel ambasady stwierdził, że nie ma takiej potrzeby. Oficjalne oświadczenie mówi o wzmacnianiu obronności kraju.
"25 maja, w ramach wzmacniania naszych środków obronnych, pomyślnie przeprowadziliśmy kolejny test nuklearny" - podała oficjalna północnokoreańska agencja informacyjna KCNA. Próbę "bezpiecznie przeprowadzono na wyższym poziomie w sensie mocy wybuchu i technologii kontroli" - dodała agencja.
Michael Jackson nie żyje
Czerwiec
W wieku 50 lat zmarł nagle w Los Angeles. Był legendą muzyki rockowej, nazywano go "królem popu" i uważano za jednego z najwybitniejszych piosenkarzy i showmanów w historii tego nurtu.
Wieczorem piosenkarz został przewieziony do szpitala w Los Angeles. Lekarze stwierdzili zatrzymanie akcji serca po godzinnej reanimacji. - W domu stracił przytomność, prawdopodobnie nastąpiło zatrzymanie pracy serca.
Koroner w swoim raporcie stwierdził, że podanie Jacksonowi leków - Propofolu i Lorazepamu - było bezpośrednią przyczyną śmierci. W ciele muzyka znaleziono też ślady innych substancji.
Do podawania Jacksonowi Propofolu przyznał się dr Conrad Murray, prywatny lekarz gwiazdora. Miał nimi leczyć bezsenność. Lekarz twierdzi, że nie popełnił błędu.
Roman Polański - zatrzymany w Szwajcarii
Wrzesień
Polański został zatrzymany na lotnisku w Zurychu i umieszczony w tymczasowym areszcie ekstradycyjnym na podstawie amerykańskiego nakazu aresztowania z 1978 roku. Szwajcarski resort sprawiedliwości powiadomił, że o kwestii wydania reżysera Stanom Zjednoczonym rozstrzygnie postępowanie ekstradycyjne. Jednak od jego wyniku będzie się można odwołać do kolejno dwóch sądowych instancji federalnych.
Amerykański wymiar sprawiedliwości zarzuca Polańskiemu, że w roku 1977 w willi aktora Jacka Nicholsona w Hollywood uwiódł 13-letnią wówczas Samanthę Gailey. W stanie Kalifornia czyn lubieżny z nieletnią klasyfikowany jest automatycznie jako gwałt.
76-letni Polański wyjechał z Polski na stałe w latach 60., od 1975 roku jest obywatelem francuskim.
Barack Obama nominowany do pokojowej nagrody Nobla
Październik
- Daliśmy Nobla Barackowi Obamie za to, że pokazał, iż będzie starał się rozwiązywać konflikty za pomocą negocjacji, a nie siłą - stwierdził przedstawiciel Komitetu Noblowskiego podczas uroczystości ogłoszenia laureata Pokojowej Nagrody Nobla w październiku tego roku. Wśród zasług amerykańskiego prezydenta wymieniono "stworzenie całkowicie nowego klimatu w polityce międzynarodowej". Argumentowano również, że Obama "dał ludziom nadzieję na lepszą przyszłość".
Karadżić staje przed Trybunałem Haskim
Listopad
Radovan Karadżić zaaranżował masakrę w Srebrenicy w roku 1995, był też świadom tego, że jego siły przez 44 miesiące ostrzeliwały cywilów w Sarajewie - takie zarzuty pod adresem Karadżicia padły z ust prokuratora w Hadze w trybunale ds. zbrodni wojennych w byłej Jugosławii.
Karadżić po raz kolejny zbojkotował swój proces, niemniej w liście skierowanym do sędziów trybunału zapowiedział, że pojawi się na rozprawie, gdyż sąd ma decydować o dalszym ciągu procesu w sytuacji, gdy oskarżony nie stawił się dotąd na rozprawie, a bronić chce się sam.
Nawiązując do zamordowania w roku 1995 ok. 8 000 Muzułmanów ze Srebrenicy, prokurator Alan Tieger nazwał tę zbrodnię "jedną z najczarniejszych kart historii".
Rocznica zburzenia muru berlińskiego
Listopad
Mimo deszczowej pogody i chłodu tysiące mieszkańców Berlina i turystów zebrały się w okolicach Bramy Brandenburskiej, gdzie trwają główne uroczystości z okazji 20. rocznicy zburzenia muru berlińskiego. Przemawiali do nich przywódcy Niemiec i krajów europejskich. - To wy zburzyliście ten mur - mówił prezydent Francji Nicolas Sarkozy.
Zaproszeni na obchody przywódcy państw Unii Europejskiej, w tym premier Donald Tusk, a także prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew i amerykańska sekretarz stanu Hillary Clinton spotkali się przed oficjalnym rozpoczęciem uroczystości na przyjęciu wydanym przez prezydenta Niemiec Horsta Koehlera w jego rezydencji, Zamku Bellevue.
Witając gości Koehler powiedział, że 9 listopada 1989 r. był przejściem do epoki wolności i demokracji. - Mur był dziełem strachu. 9 listopada przed 20 laty stał się miejscem radości - dodał.
Czechy jako ostatni kraj ratyfikują Traktat Lizboński
Listopad
Czeski prezydent Vaclav Klaus poinformował, że podpisał unijny Traktat z Lizbony. Czechy były ostatnim krajem, który nie ratyfikował Traktatu, co powstrzymywało dokument przed wejściem w życie. Dokument z Lizbony zaczął obowiązywać 1 grudnia tego roku.
Wcześniej czeski Trybunał Konstytucyjny uznał Traktat z Lizbony za zgodny w całości z czeską konstytucją. Ta decyzja otworzyła drogę do podpisania Traktatu przez Vaclava Klausa, który jako ostatni przywódca w UE jeszcze tego nie uczynił.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości ws. krzyża
Listopad
Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu orzekł, że wieszanie krzyży w klasach to naruszenie "prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami" oraz "wolności religijnej uczniów". Orzeczenie to wydał w związku ze skargą na obecność krzyża, złożoną przez obywatelkę włoską pochodzącą z Finlandii. Ponadto trybunał nakazał państwu włoskiemu wypłatę kobiecie odszkodowania w wysokości 5 tysięcy euro za "straty moralne".
Zobacz najważniejsze polskie wydarzenia minionego roku Polskie NAJ 2009