Mrozy od Syberii po Litwę, Białoruś i Ukrainę
W Moskwie zapanowały mrozy jak na Antarktydzie. Fala arktycznego zimna z Uralu i Syberii Zachodniej, gdzie już od kilku dni słupek rtęci wskazuje minus 35 stopni Celsjusza, docierała w czwartek na Litwę, Białoruś, Ukrainę. Przed nadciągającymi mrozami ostrzegły władze bułgarskie.
Nie wszędzie sieci ciepłownicze, wodociągowe i energetyczne wytrzymują takie mrozy. W środę wieczorem ok. 8 tys. osób pozostawało bez ciepła w Tomilinie koło Moskwy, z powodu awarii sieci grzewczej. Jej skutki odczuli mieszkańcy 43 domów i pacjenci tamtejszego szpitala psychiatrycznego. W mieście wprowadzono stan wyjątkowy.
Poważne awarie sieci ciepłowniczej wystąpiły także w Czycie na Syberii i Ufie na Uralu. W obu tych regionach słupek rtęci od kilku dni nie podnosi się powyżej -35 stopni w skali Celsjusza.
Dramatyczne chwile przeżyło 36 uchodźców z Armenii i Azerbejdżanu, mieszkających w hotelu Jużnaja w Moskwie, którym dyrekcja - za nieopłacenie kosztów pobytu - odłączyła ciepło, prąd, wodę i telefony, a następnie nakazała opuszczenie hotelu. Prokuratura wszczęła śledztwo w tej sprawie.
W nocy ze środy na czwartek w wyniku wychłodzenia w Moskwie siedem osób zmarło, a 25 trafiło do szpitala. Prawie 100 osób wymagało pomocy lekarskiej z powodu odmrożeń. Podobne statystyki napływają z innych miast europejskiej części Rosji, Uralu i Syberii Zachodniej. W Petersburgu wskutek wychłodzenia lub odmrożeń hospitalizowano 46 osób.
Petersburski oddział Matek Żołnierzy - organizacji pozarządowej broniącej praw poborowych i żołnierzy Armii Rosyjskiej - poinformował w czwartek o niedogrzaniu koszar i masowym zapadaniu żołnierzy na zapalenie płuc w jednostkach stacjonujących w obwodzie leningradzkim, gdzie temperatura spadła do -40 stopni C.
Zdaniem Ełły Polakowej, szefowej petersburskich Matek Żołnierzy, najtrudniejsza jest sytuacja w jednostce w Puszkinie, w której kontynuują służbę dezerterzy z wojska, a w której - jak się wyraziła - "żołnierze są z premedytacją mrożeni".
Mimo rekordowych mrozów, tysiące rosyjskich "morsów" w środę wieczorem i w czwartek tradycyjnie zanurzyły się w przeręblach, wyrąbanych na rzekach, morzach, w jeziorach i stawach. W ten sposób uczcili święto Objawienia Pańskiego, które prawosławni i grekokatolicy - posługujący się kalendarzem juliańskim - obchodzą 19 stycznia.
W samej Moskwie w przeręblach nurkowało ok. 2 tys. osób, a ok. 75 tys. osób uczestniczyło w świątecznych nabożeństwach, odprawionych w 250 stołecznych cerkwiach.
Elementem liturgii jest uroczysta procesja nad brzeg zbiornika wodnego, symboliczny Jordan, i trzykrotne zanurzenie krzyża w przerębli, także mającej kształt krzyża. Poświęconą wodę wierni zabierają do domów, wierząc w jej właściwości uzdrawiające. Wiele osób obmywa nią twarz i ręce.
Wśród "morsów", którzy w stolicy Rosji zdecydowali się na zanurzenie w przerębli, było też kilku znanych polityków, w tym wiceprzewodniczący Dumy Państwowej, izby niższej parlamentu, Władimir Żyrinowski z populistycznej Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji i przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Dumy Konstantin Kosaczow z prokremlowskiej partii Jedna Rosja.
W Jakucji "morsów" nie odstraszył nawet 52-stopniowy mróz.
Meteorolodzy prognozują, że arktyczne mrozy utrzymają się w Moskwie jeszcze co najmniej przez tydzień. W nocy z czwartku na piątek słupek rtęci w stolicy Rosji może się obniżyć do -38, a nawet -40 stopni C.
Do rekordowych mrozów przygotowuje się Litwa. W nocy na czwartek w północno-wschodnich rejonach kraju słupek rtęci spadł do - 27 stopni. Przewiduje się, że zbliżająca się noc będzie najzimniejszą tej zimy - temperatura ma spaść do - 30 stopni. Uproszczono tryb przyjmowania bezdomnych do noclegowni, energetycy apelują o rozsądne korzystanie z urządzeń grzewczych.
Fala mrozów nadciąga też na Białoruś - temperatura na wschodzie, w rejonie Mohylowa i Witebska, miała spaść w czwartek do minus 26 stopni.
Choć temperatura w stolicy Ukrainy wynosiła rano w czwartek tylko minus 10 stopni Celsjusza, to według prognoz, średnia temperatura we wschodnich i centralnych regionach kraju miała spaść do 15-22 stopni poniżej zera. W ciągu najbliższych dni oczekuje się tam nawet 30-stopniowych mrozów. Władze radzą nie posyłać dzieci do szkół i ostrzegają przed pożarami, które mogą spowodować urządzenia ogrzewające domowej produkcji.
Przed nadciągającą w końcu tygodnia falą mrozów uprzedzają także władze bułgarskie. Według prognoz, temperatura w Sofii spadnie do nietypowych dla kraju minus 12 - minus 17 stopni Celsjusza, a w północnej części kraju - do minus 24.
Wicepremier Bułgarii Emel Etem, która odpowiada za politykę państwa podczas awarii i klęsk żywiołowych, zarządziła kroki prewencyjne. Wzmocniono ekipy ratunkowe i wprowadzono nadzwyczajne całodobowe dyżury. Lokalną spółkę telekomunikacyjną przygotowano do pracy na rezerwowym zasileniu. Ludzi prosi się o rezygnowanie z podróży samochodami i o niewychodzenie z domów bez pilnej potrzeby.
A na północy Europy, bardziej do mrozów przyzwyczajonej, drogowcy apelują o bardzo ostrożną jazdę, ponieważ niskie temperatury powodują, że sól, którą posypuje się nawierzchnie, już nie działa. Szwedzka policja apeluje nawet o rezygnację z jazdy samochodem. Z powodu oblodzeń nawierzchni, na ruchliwej autostradzie, łączącej Sztokholm z międzynarodowym lotniskiem Arlanda oraz z pobliską uniwersytecką Uppsalą, doszło w czwartek do wypadku z udziałem ponad 30 samochodów osobowych i ciężarowych. Kilkadziesiąt osób przewieziono do szpitali.