Marta Manowska nauczy seniorów Internetu.

Grupa, o której potocznie mówi się: silver generation – mocno zaskakuje. Z jednej strony widzimy bowiem popularnych influencerów, vlogerów czy blogerów mających ponad 70 wiosen, którzy są doskonale zaawansowani technologicznie i podbijają media społecznościowe. Swoją aktywnością zaskakują m.in. aktorka Maria Winiarska, dziennikarka Katarzyna Dowbor, bloger modowy Jan Adamski, youtuber Antoni Huczyński czy niezwykle urocza mama znanego fotografa Marcina Tyszki – pani Mira. Zaś najstarsza "szafiarka" na świecie – Helen Ruth Van Winkle skończyła właśnie 91 lat i prowadzi w internecie niezwykle udane życie modowe.

Z drugiej strony zdecydowana większość seniorów nie potrafi obsłużyć ani komputera, ani smartfona.

Z danych resortu cyfryzacji wynika, że co 6 osoba po 65. roku życia z internetu korzysta rzadko lub w ogóle.

Tymczasem, jak podaje GUS w raporcie Społeczeństwo informacyjne w Polsce, w 2018 roku 84 proc. gospodarstw domowych miało dostęp do sieci.

Dlaczego więc seniorzy tak rzadko sięgają do zasobów cyberprzestrzeni? Jak mówią specjaliści – bo nie mają motywacji, bo nie mają takiej potrzeby, bo boją się nowych technologii.

Złota jesień w sieci

By zapobiec wykluczeniu cyfrowemu, Ministerstwo Cyfryzacji realizuje kampanię "e-Senior potrafi!". Jego ambasadorką została dziennikarka Marta Manowska, znana m.in. z produkcji telewizyjnych Rolnik szuka żony czy Sanatorium miłości. Nowy program ministerialny jest jednym z etapów dużej kampanii "e-Polak potrafi!", którą z kolei wspierają aktor Michał Czernecki i dziennikarz Tomasz Rożek.

Resort chce w ten sposób poszerzyć wiedzę o e-usługach, bezpieczeństwie w sieci, programowaniu i jakości życia.

– Każdy może być e-Polakiem. Nie przeszkadza w tym ani wiek, ani to, jakie mamy umiejętności – mówi minister cyfryzacji Marek Zagórski. – Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, nie bójmy się pytać. Dzieci i wnuki na pewno chętnie nam pomogą – dodaje szef resortu.

Czego seniorzy mogą się nauczyć?

Najpierw rzeczy najprostszych – na przykład znalezienia przepisu, wyszukania informacji, czy zakupów.

Kolejnym krokiem jest możliwość nawiązania kontaktu z najbliższymi, którzy mieszkają poza granicami kraju, rozwijania hobby, nauki online, czy obsługi bankowego konta internetowego.

Srebrna generacja ma głos

Obecnie w Polsce mamy ok. 26 proc. seniorów w wieku 65–74 lata, którzy aktywnie korzystają z zasobów sieci (dane Eurostatu z 2017 r. dotyczące technologii informacyjno-komunikacyjnych). I jest to progres. Jeszcze w 2010 roku było ich zaledwie 10 proc.

Niestety wciąż jesteśmy daleko za UE, gdzie prawie połowa (48 proc.) osób starszych korzysta z Internetu. Najbardziej aktywni seniorzy mieszkają w Luksemburgu (91 proc.), Danii (85 proc.), w Szwecji i Holandii (po 81 proc.).

Badania "Silver Generation" przeprowadzone przez Growth from Knowledge mówią natomiast, że znaczenie seniorów (głównie po 60. roku życia) dla gospodarki rośnie i obecnie wynosi 21 proc. ogólnej siły nabywczej.

Z kolei GfK prognozuje, że za 15 lat odsetek ten wzrośnie do niemal 37 proc.

Umiejętności korzystania z rozwiązań technologicznych są tym bardziej ważne, że wydłuża się przeciętny okres trwania życia.

Dziś – oprócz seniorów trzeciego wieku, czyli tych, którzy ukończyli 60 lat, mamy już seniorów wieku czwartego – czyli osoby po 80. roku życia. Na całym świecie żyje również ponad 2 miliony stulatków.

E-senior ważny dla Polski lokalnej

Czy jest więc możliwe zachęcenie polskich seniorów do aktywniejszego uczestnictwa w wirtualnym świecie?

– Starsze osoby są przyzwyczajone, że aby coś załatwić trzeba wyjść z domu. A tak naprawdę można niemal wszystko zrealizować, nie ruszając się poza drzwi, z kubkiem kawy obok. Wystarczy usiąść, wziąć głęboki oddech, otworzyć komputer, przełamać się i zrobić pierwszy krok. To prostsze i bardziej intuicyjne, niż nam się wydaje – mówi ambasadorka kampanii Marta Manowska.

Coraz nowocześniejsze usługi, z których chętniej powinni korzystać także seniorzy, to nie tylko wizyty w urzędach przez sieć. To także dostęp do e-recept, e-rachunków, biletów komunikacji kolejowej czy lokalnej.

Nie ma dziś praktycznie segmentu gospodarczego i biznesowego, który równolegle nie funkcjonowałby w sieci.

Instytucje, firmy, banki wprowadzają wirtualne oddziały, po to, by petenci nie musieli dojeżdżać do siedziby i wyczekiwać w kolejkach. Dla seniorów to doskonałe rozwiązanie. Szczególnie tych, którzy mają problem z poruszaniem się lub mieszkających w mniejszych miejscowościach.

Trzy zasady bezpieczeństwa

Nawet najlepsze usługi w sieci wymagają jednak zachowania kluczowych zasad bezpieczeństwa.

Ministerstwo Cyfryzacji mówi o nich na swojej stronie www.gov.pl/epolakpotrafi.

Po pierwsze – należy zabezpieczać swoje urządzenia, czyli telefon, tablet czy komputer odpowiednim hasłem. I to mocnym. Takim, które trudno jest odgadnąć. Najlepiej, by nie był to prosty ciąg liczb, daty urodzin najbliższych, imię wnuka czy ulubionego zwierzaka. Silne hasło zabezpieczy bowiem dostęp do urządzenia, w razie jego zagubienia czy kradzieży.

Po drugie – należy uważnie przyglądać się różnego rodzaju komunikatom i mailom, szczególnie dotyczącym niepowtarzalnych okazji czy promocji. Często są one zwykłym oszustwem. W razie jakichkolwiek wątpliwości trzeba pytać tych, którzy są biegli w nowych technologiach.

Po trzecie – należy zaufać swojej intuicji i nie klikać w podejrzane linki – szczególnie takie, na które adresat nie czekał. Podejrzane najlepiej wykasować, czasami bowiem warto przeczytać jedną wiadomość za mało, niż kliknąć jedną niesprawdzoną za dużo.

Kampania "e-Polak potrafi!" jest realizowana przez Ministerstwo Cyfryzacji we współpracy z Państwowym Instytutem Badawczym NASK w ramach projektu Kampanie edukacyjno-informacyjne na rzecz upowszechniania korzyści z wykorzystywania technologii cyfrowych, dofinansowanego z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014–2020. Projekt jest realizowany od września 2017 r.

Artykuł powstał we współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji i NASK.