Mars Express - sonda zbudowana ekspresowo
Misja Mars Express została przygotowana bardzo szybko, w ciągu kilku lat na podstawie projektów opracowanych na potrzeby wcześniejszej misji Mars 96 - powiedział na konferencji prasowej sekretarz naukowy Centrum Badań Kosmicznych PAN, dr Krzysztof Ziołkowski.
"Cała misja Mars Express Europejskiej Agencji Kosmicznej, w której uczestniczy również Polska, jest wykorzystaniem potencjału intelektualnego i technologicznego włożonego w budowę sondy Mars 96. Była to nieudana misja rosyjska z dużym udziałem krajów europejskich" - powiedział dr Krzysztof Ziołkowski.
"Chęć wykorzystania tego potencjału legła u podstaw koncepcji powtórzenia tej misji obecnie i wykorzystania, po modyfikacji, tego wszystkiego, co zostało zrobione wcześniej" - dodał.
Jak wyjaśniał, po zatwierdzeniu przez kierownictwo Europejskiej Agencji Kosmicznej bardzo szybko, w ciągu kilku lat, została przygotowana misja Mars Express.
"Jest to pierwsza w pełni europejska misja na Marsa. Fakt, że uczestniczymy w niej na równych prawach, świadczy o naszym poziomie technologicznym i o tym, że w Europie nie należymy do trzeciej czy czwartej kategorii" - wyjaśniał uczestnikom konferencji w wypowiedzi telefonicznej szef zespołu CBK Andrzej Jurewicz, przebywający w Centrum Kierowania Lotem w Darmstadt w Niemczech.
Jak przypomniał dr Ziołkowski, udział Centrum Badań Kosmicznych PAN w misjach marsjańskich sięga początku lat 80., kiedy to w ramach programu Interkosmos zostaliśmy zaproszeni do prac nad misją Phobos. W CBK zbudowano wtedy przyrządy do badań plazmy. Jednak misja zakończyła się niepowodzeniem.
"Na początku lat 90. zostaliśmy znowu zaproszeni do udziału w organizowanej przez Interkosmos misji Mars'94, później przemianowanej na Mars 96. Ta misja również się nie powiodła. Przyrząd przygotowywany dla tej sondy był pierwowzorem przyrządu umieszczonego obecnie w Mars Express" - tłumaczył Ziołkowski.
Dodał, że Marsa w tej chwili można obserwować w drugiej połowie nocy na południowo-wschodniej stronie nieba. Staje się coraz jaśniejszy, ponieważ w tym roku przypada tzw. wielka opozycja Marsa. Planeta znajdzie w minimalnej możliwej odległości od Ziemi, tzn. ok. 55 mln km. W drugiej połowie nocy będzie to po Księżycu najjaśniejszy obiekt na niebie.
Na godzinę 19:45 naszego czasu dnia 2 czerwca Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) zaplanowała start misji. Sonda zostanie wyniesiona na orbitę z kosmodromu Bajkonur za pomocą rosyjskiej rakiety Sojuz.
Instrumenty sondy Mars Express zaprojektowano i zbudowano w różnych krajach ESA lub z nią współpracujących. Znajduje się tam przyrząd z Polski - Planetarny Spektrofotometr Fouriera, skonstruowany w Centrum Badań Kosmicznych PAN przy międzynarodowej współpracy. Jego przeznaczenie to sondaże w podczerwieni atmosfery i powierzchni Marsa. Pozwoli on rozpoznać jej skład mineralogiczny i wykryć skały osadowe, tworzące się w marsjańskich morzach.