Lubelskie gminy sięgają po unijne miliony. Najważniejsze inwestycje dla mieszkańców
Samorządy stawiają na współpracę. Działające w porozumieniu miasta i gminy województwa lubelskiego mogą liczyć nawet na ponad 750 mln zł unijnego wparcia. Niebagatelną sumę chcą wydać m.in. na poprawę transportu miejskiego, rewitalizację, wsparcie przedsiębiorców, i rozwój szkolnictwa zawodowego. Poznaliśmy dokładny plan inwestycyjny.
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne – mimo dość trudnej nazwy są skutecznym mechanizmem podziału unijnych pieniędzy, opartym na współpracy samorządów. Po raz pierwszy w swojej historii Unia Europejska w budżecie na lata 2014-2020 zarezerwowała specjalne środki dla gmin wchodzących w skład tworzonych w całym kraju tzw. obszarów funkcjonalnych.
W Lubelskim Obszarze Funkcjonalnym współpracuje ze sobą 16 gmin położonych w bezpośrednim sąsiedztwie Lublina. Ich dobór nie jest przypadkowy. Samorządy musiały wykazać się m.in. odpowiednią liczbą mieszkańców czy być na odpowiednim poziomie rozwoju gospodarczego.
Dzięki pieniądzom z ZIT gminy zrealizują wspólne inwestycje infrastrukturalne, a przy współpracy z lokalnymi organizacjami czy instytucjami projekty miękkie, nastawione na rozwój społeczności.
– Projekty inwestycyjne będą realizowane bez konkursów. Przez ostatni rok, prowadząc spotkania i konsultacje, wybraliśmy dziesięć zadań, które pozwolą rozwiązać najwięcej problemów samorządów. To z nich, po akceptacji Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Urząd Marszałkowski wybierze te, które mają szansę na wsparcie. Na projekty miękkie będą organizowane konkursy. Czekamy na pomysły – zapowiada Ewa Rewakowicz, dyrektor Biura Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych.
Co Lublin zyska na współpracy z UE?
Na działania w ramach ZIT Lublina w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Lubelskiego zarezerwowanych jest 105 mln euro, w tym 93 mln na inwestycje. Pieniądze będą przeznaczone na transport publiczny, rewitalizację i ochronę środowiska, w tym poprawę jakości powietrza czy zmniejszenie ilości odpadów.
Dzięki ZIT samorządy zrealizują inwestycje związane z mobilnością, co pozwoli poprawić transport na szerszym obszarze niż tylko pojedynczej gminy, w tym m.in. rozbudować centrum komunikacyjne w Lublinie; odnowią budynki i przestrzeń publiczną, w tym m.in. centrum miasta w Lublinie, głównie Plac Litewski czy Park Ludowy, który ma być „zielonymi płucami” miasta. ZIT pozwoli też zapewnić Internet mieszkańcom tych gmin, w których dostęp do sieci jest utrudniony.
– Jako Biuro ZIT pomożemy samorządom w realizacji tych projektów. Będziemy czuwać, by były przygotowane zgodnie z harmonogramem, by każda gmina zdążyła z przygotowaniem dokumentów, a następnie z realizacją – zapowiada Ewa Rewkowicz.
Projekty miękkie będą obejmowały m.in. edukację, zdrowie i przedsiębiorczość.
Dodatkowe miliony dla miast poza Lublinem
Na współpracę postawiły też byłe miasta wojewódzkie: Biała Podlaska, Chełm i Zamość oraz Puławy, które wraz z sąsiadującymi z nimi gminami zrealizują 22 projekty w formule Strategicznych Inwestycji Terytorialnych – autorskiego pomysłu samorządu województwa lubelskiego. Ich wartość przekroczy 321 mln zł, z czego ponad 215 mln zł będzie pochodziło ze środków unijnych.
– Stolice regionów zwykle są ich lokomotywami. I u nas taką lokomotywą jest Lublin. Jednak pozostałe duże ośrodki, z czego trzy były kiedyś miastami wojewódzkimi, to również miejsca, w których warto mieszkać, inwestować czy wypoczywać. Projekty SIT pozwolą uwypuklić ich walory i atuty oraz zmniejszyć dystans do Lublina – przekonuje Sławomir Sosnowski, marszałek województwa lubelskiego.
Chełm stawia na projekty związane tworzeniem nowych miejsc pracy, wspieraniem przedsiębiorczości, kształceniem zawodowym i transportem miejskim. Gmina wybuduje nowe ścieżki rowerowe (także wzdłuż drogi wojewódzkiej z Chełma do pobliskiego Kamienia) oraz stworzy nowoczesny systemy roweru miejskiego. Wartość planowanych projektów to 64 mln zł.
W Puławach priorytetem jest dziedzictwo kulturowe. Miasto zamierza przebudować Puławski Ośrodek Kultury, w którym powstanie nowoczesna mediateka oraz rozwinąć transport publiczny, który połączy miasto z okolicznymi gminami.
Zamość za 82 mln zł chce stworzyć Energetyczne Laboratorium Naukowe, uzbroić grunty pod inwestycje dla przedsiębiorców działających w branży zaawansowanych technologii, a także stworzyć nowoczesny system transportu miejskiego.
Walcząc ze stale zmniejszającą się liczbą mieszkańców, Biała Podlaska zamierza m.in. wesprzeć osoby planujące rozpoczęcie działalności gospodarczej, przygotować tereny inwestycyjne, zmodernizować Bielskie Centrum Kultury i wykorzystać przyrodnicze walory rzeki Krzny. Łączna wartość tych projektów to 105 mln zł.
Cztery wspomniane już tzw. miasta subregionalne oraz otaczające je gminy po wyborach samorządowych zamierzają rozpocząć działalność stowarzyszenia Centrum Kompetencji Miejskich. Organizacja odpowiadać będzie za wydatkowanie 93 mln zł przeznaczonych na rozwój przedsiębiorczości, budowę ścieżek rowerowych, rozwój transportu miejskiego, termomodernizację budynków publicznych i wymianę pieców. Środki te zostały zabezpieczone w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Lubelskiego.