Litwa przed trybunałem ws. tajnych więzień CIA
Prawnicy domniemanego członka Al-Kaidy Abu Zubajdy podali Litwę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, oskarżając jej rząd o torturowanie i przetrzymywanie ich klienta w tajnym więzieniu CIA w tym kraju. Pozew złożono w czwartek.
Pojmany w Pakistanie Zubajda został w lutym 2005 roku przetransportowany z Maroka na Litwę. Tam - jak utrzymuje - w tajnym więzieniu CIA zbudowanym z pomocą i za przyzwoleniem władz Litwy, był przez rok przetrzymywany i torturowany.
Prawnicy domniemanego terrorysty zarzucają władzom w Wilnie, że wielokrotnie naruszyły Europejską Konwencję Praw Człowieka, gdy pozwoliły CIA na przewóz i przetrzymywanie Zubajdy na terytorium Litwy oraz przeprowadziły powierzchowne dochodzenie w tej sprawie, które niczego nie wykazało.
Adwokaci Zubajdy mają nadzieję, że sprawa w Europejskim Trybunale Praw Człowieka zmusi litewskie władze do ponownego otwarcia śledztwa w sprawie tajnych więzień CIA i stosowanych tam wobec więźniów tortur - ocenia organizacja praw człowieka Interights z siedzibą w Londynie.
W wyniku doniesień mediów o więzieniach CIA na Litwie w 2009 roku wszczęto dwa dochodzenia: litewskiej komisji sejmowej i prokuratury. Oba potwierdziły istnienie dwóch więzień na Litwie oraz przylot samolotu CIA, ale wykazały brak dowodów na to, że przetrzymywani byli tam więźniowie. Organizacje praw człowieka nazwały te działania "powierzchownymi" - przypomina agencja AP.
W ubiegłym tygodniu litewska prokuratura ogłosiła, że nie zamierza wracać do śledztwa mimo nowych dowodów, zgłoszonych przez organizacje praw człowieka.
W zeszłym miesiącu kilka z nich, w tym Amnesty International i Reprieve, zgromadziły i przekazały władzom nowe dowody (m.in. nieznane wcześniej rejestry lotów) i kontakty w tej sprawie - pisze AP. Prawnicy Zubajdy argumentują, że Wilno ignoruje nowe dowody w sprawie.
Abu Zubajda, domniemany szef logistyki Al-Kaidy, został pojmany w 2002 roku w Pakistanie. Jak podaje brytyjski "Guardian", stamtąd trafił do kilku zagranicznych, tajnych placówek CIA, w tym prawdopodobnie w Polsce i Tajlandii. W tym ostatnim miejscu miał zostać poddany torturze tzw. waterboardingu (podtapiania) 83 razy w ciągu miesiąca. Od 2006 r. przebywa w Guantanamo bez postawienia zarzutów. Władze więzienne nie pozwoliły na przekazanie oświadczenia Zubajdy do Trybunału w Strasburgu.
Na razie brak komentarza rządu Litwy w tej sprawie - pisze "Guardian". Z kolei administracja USA z zasady nie odpowiada na pytania o tajne więzienia CIA.
Przypuszczenie, że w Polsce i kilku innych krajach, w tym na Litwie i w Rumunii, mogły działać tajne więzienia amerykańskich służb, wysunęła w 2005 roku organizacja praw człowieka Human Rights Watch. Według HRW takie więzienie w Polsce miało się znajdować na terenie szkoły wywiadu w Kiejkutach lub w pobliżu wojskowego lotniska w Szymanach na Mazurach.
