Listopad 1918 - narodziny niepodległości
Niepodległa Polska odrodziła się w
listopadzie 1918 roku w ciągu zaledwie trzech tygodni. To
niezwykłe tempo zaskoczyło ówczesnych obserwatorów wydarzeń
politycznych w Polsce i Europie.
08.11.2003 | aktual.: 08.11.2003 10:54
Oto kronika tamtych dni:
30 października - Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie przejęła władzę w Galicji Zachodniej.
1 listopada - wybuchły polsko-ukraińskie walki we Lwowie.
3 listopada - nastąpiła kapitulacja Austro-Węgier.
6 listopada - powstał w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele.
9 listopada - po abdykacji cesarza Wilhelma II proklamowano w Niemczech republikę.
10 listopada - powrócił do Warszawy z internowania w Magdeburgu Józef Piłsudski.
11 listopada - w Compiegne we Francji podpisano zawieszenie broni będące kapitulacją Niemiec i kończące I wojnę światową.
11 listopada - powołana wcześniej przez Niemców i Austriaków Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu dowództwo nad armią. W Warszawie rozpoczęło się i rozszerzyło na kraj rozbrajanie Niemców. Wieczorem Piłsudski spotkał się z przedstawicielami Rządu Tymczasowego z Lublina. Powierzył Daszyńskiemu misję tworzenia gabinetu. Konspiracyjna dotąd Polska Organizacja Wojskowa podporządkowała się tworzonemu Naczelnemu dowództwu Wojska Polskiego. Trwały walki o Lwów.
12 listopada - Piłsudski wydał pierwszy rozkaz wojsku: "Żołnierze! Obejmuję nad wami komendę w chwili, gdy serce w każdym Polaku bije silniej i żywiej, gdy dzieci naszej ziemi ujrzały słońce swobody w całym blasku. Z wami razem ślubuję życie i krew swoją poświęcić na rzecz dobra Ojczyzny i szczęścia jej obywateli".
14 listopada - Rada Regencyjna rozwiązała się, przekazując całą władzę Piłsudskiemu.
15 listopada - papież Benedykt XV w liście do arcybiskupa Aleksandra Kakowskiego dał wyraz pragnieniu, "by Polska jak najszybciej odrodzona znowu w zupełnej niepodległości zajęła na nowo miejsce w gronie państw i kontynuowała swą historię".
16 listopada - wysłano podpisaną przez Piłsudskiego depeszę: "Jako Wódz Naczelny Armii Polskiej, pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie Państwa Polskiego Niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski".
18 listopada - Piłsudski podpisał oficjalną nominację rządu utworzonego przez Jędrzeja Moraczewskiego.
19 listopada - zakończyła się ewakuacja okupacyjnych oddziałów niemieckich z terenu Polski.
22 listopada - Rada Ministrów uchwaliła dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej i mianowała Piłsudskiego - nawiązując do tradycji Kościuszki - tymczasowym Naczelnikiem Państwa.
