L. Kaczyński gościem specjalnym na szczcie GUAM

Lech Kaczyński spotka się ze wszystkim prezydentami uczestniczącymi w spotkaniu. Będzie miał także okazję do rozmowy z gospodarzem szczytu, prezydentem Ilhamem Alijewem o rosyjskiej propozycji dotyczącej wykorzystania stacji radarowej w Azerbejdżanie jako elementu tarczy antyrakietowej.

Propozycję taką złożył prezydentowi Stanów Zjednoczonych George`owi Bushowi prezydent Rosji Władimir Putin podczas niedawnego szczytu państw G8 w niemieckim Heiligendamm. Oferta ta miałaby zastąpić planowane przez USA rozmieszczenie elementów globalnej tarczy antyrakietowej w Europie Środkowej.

Chcemy poznać stanowisko władz Azerbejdżanu w tej sprawie - powiedziała przed wizytą szefowa gabinetu prezydenta Elżbieta Jakubiak. Na początku czerwca szef MSZ Azerbejdżanu Elmar Mammadiarow poinformował, że jego kraj jest gotowy do negocjacji z Rosją i USA w sprawie wykorzystania stacji radarowej w Gabalii, jako elementu tarczy antyrakietowej.

Stacja ta leży ok. 100 kilometrów na zachód od Baku i ok. 150 kilometrów na północ od granicy z Iranem. Amerykańska tarcza miałaby m.in. chronić przed atakiem rakietowym ze strony Iranu.

Jakubiak dodała, że Lech Kaczyński przedstawi także prezydentowi Azerbejdżanu tematy swoich rozmów z prezydentem Bushem podczas niedawnego spotkania na Helu.

Przypomniała, że polski prezydent był także gościem GUAM w zeszłym roku. To jest już takie drugie spotkanie - zaznaczyła. GUAM to organizacja, która ma już dzisiaj sekretariat mieszczący się w Kijowie, formalną strukturę, gdyż jest regionalną organizacją, która ma szczytne cele - podkreśliła.

Podczas spotkania Lecha Kaczyńskiego w Baku jest do omówienia kilka ważnych projektów energetycznych. Prezydent był z wizytą w Azerbejdżanie pod koniec marca tego roku. Prezydent Alijew był gościem szczytu energetycznego w maju w Krakowie.

Pod koniec marca w Baku prezydenci Polski i Azerbejdżanu podpisali deklarację o współpracy obu państw. Alijew mówił wówczas, że Azerbejdżan ma możliwość dostarczania nośników energii na rynki światowe i Polska - jak podkreślił - może odegrać w tym istotną rolę. Alijew wyraził nadzieję, że azerski gaz będzie dostarczany na rynki europejskie. "Możemy na tym polu współpracować z Polską". Lech Kaczyński ocenił wówczas, że w Azerbejdżanie, z którym mamy bardzo dobre stosunki, produkcja ropy i gazu bardzo wzrasta. Jakubiak powiedziała, że Polska w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa chce wspierać region Basenu Morza Czarnego i Kaukazu. Chcemy być orędownikiem wzmocnienia polityki sąsiedztwa w tamtym regionie - zaznaczyła.

Podkreśliła, że Polska chce być tym państwem, który w UE zabiega o zwiększenie środków na wsparcie dla krajów tego regionu. To jest jedno z ważniejszych spotkań z prezydentami państw, które nie są dzisiaj w UE, czy w NATO, ale mają takie aspiracje, które my będziemy wspierać - mówiła Jakubiak.

W ocenie minister, ten region jest dla Polski bardzo ważnym miejscem z punktu widzenia interesów gospodarczych czy bezpieczeństwa. Na pytanie, czy z delegacją Kancelarii Prezydenta do Baku udadzą się przedstawiciele biznesu odparła, że nie, bo jest to tylko szczyt polityczny.

Stowarzyszenie GUAM powstało w październiku 1997 roku jako swego rodzaju przeciwwaga dla dominacji Rosji na obszarze Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP). W kwietniu 1999 r. do Gruzji, Ukrainy, Azerbejdżanu i Mołdawii przyłączył się Uzbekistan (od tego czasu stowarzyszenie nosiło nazwę GUUAM), który jednak w 2002 r. zaprzestał działalności w tej strukturze. Dwa lata temu GUUAM ponownie przekształcił się w GUAM.