Kwaśniewski: otwarcie Cmentarza Orląt 21 maja
21 maja prezydenci Ukrainy i Polski mają otworzyć we Lwowie Cmentarz Orląt - poinformował dziennikarzy prezydent Aleksander Kwaśniewski po spotkaniu w ukraińskim ośrodku rządowym Niebieska Góra z prezydentem Leonidem Kuczmą.
Umówiliśmy się, że 21 maja, w piątą rocznicę podpisania deklaracji o pojednaniu polsko-ukraińskim, odbędzie się otwarcie Cmentarza Orląt we Lwowie z udziałem prezydentów Ukrainy i Polski - powiedział na konferencji prasowej Kwaśniewski.
Spór o to, jak ma wyglądać Cmentarz Orląt po restauracji, a szczególnie jaki napis ma widnieć na tablicy pamiątkowej, umieszczonej na tym cmentarzu, toczy się już kilka lat. W tym czasie kilkakrotnie ogłaszano "ostateczne" daty otwarcia nekropolii.
Prezydenci nie podali szczegółów dotyczących kształtu cmentarza i napisu na tablicy.
Na pytanie, jak bardzo prawdopodobne jest, że 21 maja cmentarz zostanie rzeczywiście otwarty Kuczma powiedział: zapraszamy na 21 maja, a Kwaśniewski dodał: a ja 21 maja na pewno będę we Lwowie. Proszę już bilety zamawiać, prezydent Kuczma zaprosił na 21 maja - podkreślił.
Prezydenci Ukrainy i Polski rozmawiali też o sprawach integracji europejskiej i kwestiach związanych z rozszerzeniem NATO. Kwaśniewski powtórzył, że Polska jest orędownikiem wejścia Ukrainy do struktur euroatlantyckich. Jest miejsce w NATO dla Ukrainy - podkreślił. Dodał, że nasz kraj z zadowoleniem przyjmuje również fakt, że Ukraina chce, by od 1 stycznia 2004 r. stowarzyszyć się z Unią Europejską.
Na Cmentarzu Orląt spoczywają młodzi Polacy - studenci i uczniowie, którzy zginęli w walkach o Lwów z Ukraińcami w latach 1918-19. 1 listopada 1918 roku ukraińskie oddziały ochotnicze zajęły większość dzielnic Lwowa. W obronie polskości miasta jako pierwsza wystąpiła młodzież. Dla upamiętnienia tego w latach 20. zdecydowano o budowie odrębnej nekropolii. Nazwano go Cmentarzem Orląt Lwowskich. Po II wojnie, gdy Lwów pozostał w obrębie ZSSR, władze sowieckie starały się zatrzeć po cmentarzu wszelki ślad. Część pomników zniszczyły buldożery i specjalnie sadzone akacje, korzenie których miały rozsadzać groby.
Gdy w 1991 r. Ukraina ogłosiła niepodległość, cmentarz był w opłakanym stanie. Po wielu trudnych rozmowach w lipcu 1998 roku Polska i Ukraina podpisały porozumienie w sprawie odbudowy cmentarza. Przewidywało ono, że cmentarz zostanie odtworzony w przedwojennym wyglądzie. Jednak zawarte ustalenia zostały zakwestionowane przez władze Lwowa.
Lwowscy samorządowcy zarzucali Polakom, że zamiast cmentarza wojskowego budują panteon chwały oręża polskiego, co jest dla nich nie do przyjęcia. Strona polska wyjaśniała, że rekonstrukcja powinna odbywać się na podstawie zawartych porozumień międzypaństwowych. (ej)
