Kto zagłosuje w wyborach do europarlamentu?
Zbliża się dzień zarządzenia przez prezydenta terminu wyborów do Parlamentu Europejskiego. Państwowa Komisja Wyborcza już przygotowała
informację o czynnym i biernym prawie wyborczym w wyborach do PE i
warunkach udziału w tym głosowaniu.
Prawo wybierania w Polsce posłów do PE (czynne prawo wyborcze) ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, pod warunkiem, że nie został pozbawiony praw publicznych lub ubezwłasnowolniony prawomocnym orzeczeniem sądu ani pozbawiony praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu.
Czynne prawo wyborcze w wyborach do PE na terenie Polski ma też obywatel UE (termin ten obejmuje zarówno obywateli obecnych państw UE, jak i tych, które staną się jej członkami 1 maja 2004), który nie ma obywatelstwa polskiego, ale najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz - zgodnie z prawem - stale zamieszkuje w Polsce i został ujęty w stałym rejestrze wyborców.
W głosowaniu nie może wziąć udział obcokrajowiec z UE, jeśli został pozbawiony praw wyborczych w wyborach do PE, w państwie, którego jest obywatelem.
Bierne prawo wyborcze - prawo kandydowania w wyborach europejskich w Polsce posiadają osoby, które mają w naszym kraju czynne prawo wyborcze w wyborach do PE, najpóźniej w dniu głosowania kończą 21 lat, nie były karane za przestępstwo popełnione umyślnie, ścigane z oskarżenia publicznego, od co najmniej 5 lat zamieszkują w Polsce lub innym państwie członkowskim UE.
Głosowanie w wyborach do PE zostanie przeprowadzone w obwodach głosowania utworzonych w kraju, w tym także w szpitalach, zakładach pomocy społecznej, zakładach karnych oraz aresztach śledczych. Obwody głosowania utworzone zostaną także za granicą oraz na polskich statkach morskich.
Głosować można w miejscu stałego zamieszkania - o ile dana osoba nie złożyła wniosku o wpisanie jej do rejestru wyborców w innym miejscu.
Obywatele UE nie będący obywatelami polskimi, ale stale zamieszkujący na obszarze danej gminy i mający prawo wybierania, mogą głosować w swym miejscu zamieszkania pod warunkiem, że najpóźniej w trzydziestym dniu po zarządzeniu wyborów złożą w urzędzie gminy wniosek o wpisanie do stałego rejestru wyborców.
Bez spełnienia tego warunku obywatele państw UE nie mający obywatelstwa polskiego nie będą mogli wziąć udziału w wyborach.
Można również będzie wziąć udział w głosowaniu poza miejscem stałego zamieszkania, ale pod warunkiem złożenia w urzędzie gminy na obszarze, której czasowo się przebywa, najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów, wniosku o dopisanie do spisu wyborców. Z takiego rozwiązania mogą skorzystać także osoby zameldowane czasowo w danym miejscu, a także bezdomni.
Wyborcy niepełnosprawni mogą głosować w wybranym przez siebie obwodzie głosowania, dostosowanym do ich potrzeb na obszarze gminy, w której stale zamieszkują. Powinni jednak najpóźniej dziesiątego dnia przed wyborami złożyć wniosek o dopisanie do spisu wyborców w wybranym obwodzie głosowania.
Obywatel UE nie mający obywatelstwa polskiego może zostać dopisany do spisu wyborców w miejscu czasowego pobytu pod warunkiem, że wcześniej został wpisany do stałego rejestru wyborców w miejscu stałego zamieszkania.
Wyborca, który zamierza zmienić miejsce pobytu przed dniem wyborów, może otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania. Z zaświadczeniem takim można głosować w dowolnym obwodzie głosowania w kraju, za granicą, czy na polskim statku morskim.
Wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania składa się w urzędzie gminy, w której wyborca jest ujęty w spisie wyborców, najpóźniej w drugim dniu przed dniem wyborów.
Obywatele polscy stale zamieszkujący za granicą, którzy będą przebywać w kraju w dniu wyborów, mogą wziąć udział w głosowaniu w dowolnym obwodzie głosowania, jeśli przedłożą obwodowej komisji wyborczej ważny polski paszport oraz dokument potwierdzający, że stale zamieszkują za granicą np. kartę stałego pobytu czy dokument potwierdzający zatrudnienie za granicą.
Obywatele polscy stale mieszkający za granicą, którzy chcą tam wziąć udział w głosowaniu, powinni złożyć do właściwego konsula wniosek o wpisanie do spisu wyborców w obwodzie utworzonym za granicą najpóźniej w piątym dniu przed wyborami.
W dniu wyborów obwodowa komisja wyborcza może dopisać do spisu wyborców jedynie te osoby, które: przedłożą zaświadczenie o prawie do głosowania, zostały pominięte w spisie wyborców, zostały skreślone ze spisu w związku z umieszczeniem w spisie wyborców w szpitalu lub zakładzie pomocy społecznej, jeśli udokumentują, że opuścili te placówki w przeddzień wyborów.
Z możliwości dopisania do spisu wyborców w dniu wyborów mogą też skorzystać obywatele polscy stale zamieszkujący za granicą, którzy chcą głosować w kraju na podstawie ważnego paszportu oraz osoby, które przybyły do szpitala lub zakładu pomocy społecznej w przeddzień wyborów.