Książeczkowe dowody osobiste stracą ważność w kwietniu

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przypomina, że po 1 kwietnia bez nowego dowodu nie będzie można odebrać z poczty listu awizowanego ani zarejestrować samochodu w urzędzie. Kłopoty czekają również w banku: ze starym dowodem nie będzie można wypłacić pieniędzy w kasie, zaciągnąć kredytu gotówkowego ani zrobić zakupów na raty. MPiPS zwraca uwagę, że o wymianie dowodu osobistego należy powiadomić Urząd Skarbowy (w ciągu 30 dni), ZUS (w ciągu 7 dni) oraz OFE i bank.

Jak podkreśla resort, ZUS i fundusze emerytalne posługują się głównie numerami PESEL i NIP, jednak w pierwszym roku funkcjonowania reformy emerytalnej wielu pracodawców zgłaszało swoich pracowników do ubezpieczenia społecznego wraz z numerem dowodu osobistego. Dlatego wszystkie osoby, które wymieniają dowody, powinny sprawdzić u swojego pracodawcy, jakie dane są podane w zgłoszeniu. Może się okazać, że obok numeru PESEL i NIP widnieją tam również nieaktualne dane starego dowodu. W takim przypadku trzeba zgłosić zmianę. Renciści i emeryci, którzy nie mają przyznanego numeru NIP, powinni zgłosić nowy numer dowodu osobistego w najbliższej placówce ZUS.

Za niezgłoszenie zmiany danych do Urzędu Skarbowego można zostać ukaranym grzywną od 112,60 zł do 2252 zł. Przepisy mówią, że osoby, które uchylają się od obowiązku posiadania lub wymiany dowodu osobistego podlegają karze ograniczenia wolności do jednego miesiąca albo karze grzywny.

Dowód osobisty wydaje właściwy ze względu na miejsce zameldowania na pobyt stały organ gminy (wójt, burmistrz lub prezydent miasta). W razie braku miejsca zameldowania na pobyt stały - organ gminy ostatniego miejsca pobytu stałego tej osoby, jeśli nie można go ustalić - Urząd Miasta st. Warszawa - Śródmieście.

Do wniosku o wydanie dowodu osobistego załącza się odpis skrócony aktu małżeństwa wraz z adnotacją o aktualnie używanym nazwisku - w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim. Za wydanie nowego dowodu płaci się 30 zł.

W przypadku osób, które nie mogą stawić się w urzędzie z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, można załatwić formalności w miejscu ich pobytu. Natomiast osoby stale mieszkające za granicą nie muszą posiadać dowodu osobistego - ich dokumentem tożsamości jest przede wszystkim polski paszport.

We wrześniu ubiegłego roku Sejm przyjął ustawę o czasowym posługiwaniu się dowodami osobistymi wydanymi przed styczniem 2001 r. Zgodnie z nią, stare dowody nie tracą ważności do końca pierwszego kwartału br., ale nie można na ich podstawie m.in. przekraczać granicy z innymi krajami UE, ani też z państwami Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Według ostatnich danych MSWiA, w całej Polsce starych dowodów osobistych nie wymieniło jeszcze ponad 875 tys. osób. Najwięcej osób, które wciąż mają stare dowody, jest w woj. śląskim (prawie 160 tys.), mazowieckim (ponad 132 tys.) oraz podkarpackim, wielkopolskim i świętokrzyskim (po blisko 60 tys.).

Dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość osoby i poświadczającym obywatelstwo. W wielu państwach, w tym w Polsce, jego posiadanie jest obowiązkowe. Obowiązek ten wprowadzono podczas II wojny światowej, a po jej zakończeniu utrzymano go. Stare dowody osobiste miały formę 20-stronicowej książeczki, w której oprócz podstawowych danych personalnych (imię, nazwisko, imiona rodziców, data i miejsce urodzenia, rysopis) oraz zdjęcia znajdowały się również m.in. numer PESEL, informacje o stanie cywilnym, dzieciach, zawodzie, miejscu pracy, zameldowaniu. W dowodzie wpisywano także grupę krwi oraz odnotowywano fakt zawarcia małżeństwa.

W nowym dowodzie osobistym jest znacznie mniej informacji: imię, nazwisko, adres zameldowania, data urodzenia, imiona rodziców. Dowód powinien zostać wymieniony w przypadku upływu terminu ważności, uszkodzenia oraz po zmianie danych osobowych, w tym również w razie zmiany miejsca stałego zameldowania.