Kryzys w północnoirlandzkim procesie pokojowym
Rządy brytyjski i irlandzki muszą poczynić pilne kroki w celu złagodzenia napięcia w Irlandii Północnej - oświadczył premier Irlandii, Bertie Ahern.
Myślę, że nadszedł moment, byśmy wspólnie z premierem Tonym Blairem i siłami politycznymi, które popierają proces pokojowy w Irlandii Płn., zebrali się w celu naradzenia się nad sposobami rozładowania napięcia w prowincji - powiedział Ahern telewizji Sky News.
Terminu nowych, wielostronnych rozmów na temat Irlandii Płn. nie wyznaczono, ale komentatorzy sądzą, że odbędą się one przed końcem czerwca.
Głównym powodem obecnego napięcia w Ulsterze jest potwierdzenie, iż trzej członkowie Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA), aresztowani w Kolumbii, przebywali na terenach kontrolowanych przez lewicowych partyzantów FARC w celu przetestowania nowej broni.
IRA twierdzi oficjalnie, że się rozbraja, a nawet że zniszczyła część swoich zapasów broni.
Dwa inne powody to rozruchy we wschodnim Belfaście, o sprowokowanie których unioniści oskarżają republikanów z IRA, a także niepotwierdzone doniesienia, że IRA była zamieszana w kradzież tajnych dokumentów północnoirlandzkich władz bezpieczeństwa w marcu.
70 oficerów policji z obawy, że ich dane mogły były trafić w ręce IRA, zwróciło się w związku z tym o przeniesienie ich do innych prac.
Znaczny odłam Unionistów Ulsteru - największej partii protestanckiej w Irlandii Płn. - jest przekonany, że zarówno kolumbijska eskapada IRA, jak i rozruchy uliczne dowodzą, że IRA działa w złej wierze. Część Unionistów Ulsteru domaga się wykluczenia politycznego skrzydła IRA, Sinn Fein, z autonomicznych władz prowincji.
Gdyby inne partie nie poparły wykluczenia dwóch ministrów Sinn Fein z mieszanego rządu, podporządkowanemu zgromadzeniu parlamentarnemu Irlandii Płn., Unioniści Ulsteru rozważą wystąpienie z rządu.
Londyn miałby wówczas do wyboru rozpisanie przedterminowych wyborów lub wprowadzenie rządów bezpośrednich.
Lider Unionistów Ulsteru, szef autonomicznego rządu Irlandii Płn. David Trimble, powiedział w niedzielę BBC, że ustąpi, jeśli będzie to potrzebne do osiągnięcia postępu.
Trimble oskarżył zarazem Londyn o to, że ze względów politycznych nie decyduje się na aresztowania i odwieszenie kary pozbawienia wolności wobec byłych więźniów IRA, warunkowo zwolnionych na mocy amnestii, mimo że według niego angażowali się w prowokowanie zajść ulicznych we wschodnim Belfaście.
W poniedziałek Tony Blair przyjmie czołowych polityków Sinn Fein, Gerry'ego Adamsa i Martina McGuinnessa, a w środę poinformuje Izbę Gmin o skierowaniu dodatkowych posiłków do Irlandii Płn.
Lipiec i sierpień to miesiące największego napięcia politycznego w Ulsterze w związku z dorocznymi marszami, organizowanymi przez unionistów w dzielnicach zamieszkanych przez katolików. (mag)