Koronawirus atakuje domy pomocy społecznej. Starostwa przygotowują się. "To trudne, gdy wróg jest niewidzialny"

Ubiegły tydzień. Media obiegła informacja, że u 52 pensjonariuszy i 8 pracowników domu pomocy społecznej w Niedabylu wykryto koronawirusa. Wcześniej w Jakubowicach zakaziło się 12 osób. Koronawirusa zdiagnozowano też u pracownika domu w Tolkmicku, gdzie kwarantanną objęto 100 osób.

W ten weekend kolejna fala. W mediach aż grzmiało od informacji o kolejnych zakażonych w DPS-ach. 37 podopiecznych Domu Pomocy Społecznej w Drzewicy (Łódzkie) ma stwierdzoną obecność koronawirusa SARS-CoV-2. Zakażeni są też pracownicy. W sumie wynik pozytywny miały 64 osoby. Są też ofiary śmiertelne. Zmarli dwaj mężczyźni w wieku 78 i 82 lat.

Dramatyczna sytuacja jest również w Tomczycach koło Grójca. W DPS-ie na co dzień mieszka 88 pensjonariuszy, a opiekę nad nimi sprawuje 23 pracowników. - Spośród 111 osób 70 jest zakażonych. Wszystko zaczęło się od jednej osoby – pielęgniarki, która w Tomczycach była kilka tygodni temu, nie wiedząc jeszcze, że jest zarażona koronawirusem.

Czy domy pomocy społecznej mogą jakkolwiek przygotować się na atak koronawirusa w ośrodkach? Z tym pytaniem zwróciliśmy się m.in. do starosty radomskiego Waldemara Trelki. Powiat radomski znajduje się nieopodal Tomczyc i powiatu grójeckiego, funkcjonują tu trzy Domy Pomocy Społecznej w: Jedlance, Krzyżanowicach i Wierzbicy. Łącznie przebywa w nich około 400 osób.

Zgodnie z wytycznymi płynącymi od rządu we wszystkich tych placówkach zostały wstrzymane odwiedziny. Radomskie starostwo zaopatrzyło wszystkie swoje placówki opiekuńcze w zapas płynu dezynfekującego. Trafiają do nich również partie środków ochrony osobistej dla pracowników, najpierw rękawiczki jednorazowe, a od niedawna również maseczki wielorazowe, które są również wydawane podopiecznym DPS-u. Maseczki szyją między innymi dziewczęta z Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Wierzbicy, ale również wielu ludzi dobrej woli z powiatu radomskiego.

- Dodatkowo w każdym domu pomocy społecznej zostały wydzielone pomieszczenia na izolatki, do których mogą trafić pensjonariusze na przykład ze zwykłym przeziębieniem, a personel stosuje dostępne środki ochrony osobistej – mówi Waldemar Trelka, starosta radomski. - Trudno przygotować się na coś, co jest niewidzialne i pojawia się w sposób niespodziewany. Można jednak zminimalizować ryzyko zarażenia koronawirusem i jestem przekonany, że tak właśnie robimy od kilku tygodni - dodaje starosta.

Wywiady, dezynfekcja, środki ochrony

Pytanie o zabezpieczenie powiatowego domu pomocy społecznej zadaliśmy też staroście sulęcińskiemu. W tym powiecie, w Tursku, znajduje się drugi największy w województwie DPS – większy jest tylko w Gorzowie Wielkopolskim. Łącznie w Domu Pomocy Społecznej w Tursku przebywa w nim 220 pensjonariuszy i 130 osób z personelu.

- Procedury minimalizujące ryzyko zakażenia COVID-19 w jednostkach pomocniczych starostwa, a w szczególności w Domu Pomocy Społecznej w Tursku zaczęliśmy wdrażać na początku marca. Jeszcze przed pierwszym zakażeniem zaczęliśmy działania szkoleniowe i edukacyjne. DPS zajmuje szczególne miejsce wśród wszystkich jednostek powiatowych, gdyż osoby będące naszymi podopiecznymi w 50 proc. są schorowane i uzależnione w 100 proc. od pomocy personelu - mówi WP Tomasz Jaskuła, starosta sulęciński.

Starosta mówi, że w DPS-ie wprowadzono konieczność dezynfekcji każdego pracownika, są też wywiady z pracownikami, których celem jest uzyskanie informacji, czy nie miały kontaktu z osobami z grupy ryzyka. Zabezpieczane są środki ochrony osobistej.

- Niestety, nie mogę powiedzieć, że w stu procentach jesteśmy chronieni, bo mamy ograniczony wpływ na czynniki zewnętrzne tj. pracę pielęgniarek w kilku placówkach szpitalnych. Jestem przekonany, że działania, które podjęliśmy ponad miesiąc temu i na bieżąco przystosowujemy je do teraźniejszości, spowodowały wyczulenie i zrozumienie wśród personelu powagi obecnej sytuacji. W sulęcińskim DPS, tak jak i w wielu DPS-ach w Polsce, biały personel pracuje w kilku miejscach, w szpitalach. Gdyby DPS-y miały tylko swoje pielęgniarki, to nie byłoby problemu, o którym słyszymy w mediach - mówię tu o przypadkach zarażenia podopiecznych przez biały personel - zauważa Jaskuła.

- Znowu użyje słowa "niestety", mamy w Polsce gigantyczny problem z pielęgniarkami, jest ich po prostu za mało. Gdybyśmy obecne mieli rozdysponować pomiędzy DPS-y i szpitale, to okazałoby się, że wystąpią gigantyczne niedobory, jakże ważnych z punktu widzenia zdrowia publicznego, osób. Myślę, że w DPS-ach zabrakłoby wspomnianej kadry, gdyż pensje w szpitalach są atrakcyjniejsze przez tzw. dodatek zembalowy - dodaje.

Potrzeba interwencji rządu

- My Polacy znani jesteśmy z pięknych akcji i tych z przeszłości, i tych z teraźniejszości. Może nie zawsze pospolite ruszenie przynosiło nam bezpośrednie korzyści, jednak było często solidarnościowym spoiwem, które pozwalało nam przetrwać - dodaje jeszcze starosta. - Być może dzisiaj potrzebujemy pospolitego ruszenia emerytowanych pielęgniarek, które chciałyby wesprzeć DPS-y, a te pracujące w szpitalach zostałyby tylko w szpitalach? W mojej ocenie najlepszym, choć najbardziej dramatycznym rozwiązaniem, byłoby skoszarowanie pracowników domów starości w ich miejscach pracy. Z poziomu powiatu, rozwiązania, o których mówię, są jedynie tezami, a nie realnymi działaniami. Jedynie interwencja rządu mogłaby spowodować, że wprowadzone rozwiązania systemowe w obszarze białego personelu pozwolą zdobyć jakże ważne przyczółki. Wiem, że jeśli nie zabezpieczymy tych szczególnie ważnych społecznie miejsc, to czeka nas katastrofa, tak jak w Hiszpanii, Włoszech, gdzie podopieczni DPS-ów umierają masowo - podsumowuje Jaskuła.

W piątek Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przekazało 20 mln złotych z rezerwy celowej budżetu państwa na wsparcie powiatów w prowadzeniu domów pomocy społecznej. Środki te mają trafić do placówek w kwietniu, w czerwcu natomiast mają zostać zrewidowane potrzeby DPSów.

Spytaliśmy ministerstwo, czy planuje wprowadzenie obostrzeń w DPS-ach, by zapobiec rozprzestrzenianiu się koronawirusa w tych miejscach na taką skalę, jaką mamy obecnie. Czekamy na odpowiedź.