Konferencja w 20 rocznicę upadku komunizmu w Polsce
Na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie
odbyła się konferencja "Solidarność i przyszłość
demokratyzacji" poświęcona 20 rocznicy rozmów Okrągłego Stołu i
wyborów 4 czerwca w Polsce.
W dwóch dyskusjach panelowych wzięli udział wykładowcy amerykańskich uczelni specjalizujący się problematyce ruchów społecznych i procesów demokratyzacji oraz eksperci z waszyngtońskich instytutów analitycznych, m.in. Narodowej Fundacji na rzecz Demokracji (NED), zasłużonej we wspieraniu ruchów antytotalitarnych.
Konserwatywny publicysta, autor znanej biografii Jana Pawła II, George Weigel, mówił m.in. o znaczeniu Porozumień Helsińskich i ich trzeciego koszyka (prawa człowieka)
dla przyspieszenia kryzysu realnego socjalizmu i o roli polskiego papieża i jego pierwszej pielgrzymki do ojczyzny w 1979 r. w rozbudzeniu fermentu wolności w Polsce, co doprowadziło do powstania Solidarności i przełomu 1989 roku.
Weigel przypomniał, że w USA nie dostrzegano, iż pierwsza wizyta papieska w Polsce może zagrozić komunizmowi w Europie wschodniej. Lewica w USA - podkreślił Weigel - uważała, że główna zasługa w demontażu komunizmu przypada Michaiłowi Gorbaczowowi.
Profesor socjologii Uniwersytetu Katolickiego w Waszyngtonie, Bronisław Misztal, powiedział, że po wyborze polskiego papieża i jego pielgrzymce w 1979 r. - zaczęły (...) pękać bańki mydlane, w jakich zamknięte było przedtem polskie społeczeństwo -.
Elżbieta Matynia, socjolog z nowojorskiej New School for Social Research przypomniała m.in. słynne książki, które stworzyły intelektualną podstawę dla pokojowych metod uwolnienia się od komunistycznego totalitaryzmu, jak "Tezy o nadziei i beznadziejności" Leszka Kołakowskiego, "Siła bezsilnych" Vaclava Havla i prace Adama Michnika.
Eric Chenoweth, współzałożyciel Institute for Democracy in Eastern Europe (IDEE), który pomagał opozycji w krajach wschodnioeuropejskich przed jesienią ludów 1989 roku, mówił o kontrowersjach związanych z historycznym kompromisem, jakim było porozumienie Okrągłego Stołu w Polsce.
W dyskusji porównywano demontaż komunizmu w Polsce oraz Solidarność z innymi ruchami antytotalitarnymi. Debacie przysłuchiwało się około 100 studentów i wykładowców Georgetown i innych uczelni.
Konferencję zorganizowało American Polish Forum, grupa młodych polskich naukowców i profesjonalistów pracujących w USA, szkoła kadr rządowych Uniwersytetu Georgetown, oraz ambasada polska w Waszyngtonie.
