Kolejni Polacy "Sprawiedliwymi wśród narodów świata"
Trzy medale "Sprawiedliwy wśród narodów świata" wręczył w Krośnie ambasador Izraela w Polsce Dawid Peleg.
Chciałbym podziękować Polsce za odwagę tych wspaniałych ludzi. Czynię to w dwadzieścia lat po wznowieniu stosunków między naszymi krajami. Stosunków, które rozwijają się w bardzo przyjaznej i dobrej atmosferze - powiedział ambasador podczas uroczystości.
To, co uczynili dziadek, mama i wujek było chrześcijańskie i ludzkie. Są sytuacje, kiedy człowiek nie jest w stanie sam sobie poradzić. Wtedy trzeba do niego wyciągnąć rękę - powiedział Józef Kut, który medal i dyplom honorowy odebrał w imieniu jego nieżyjących: dziadka Kaspra Pilcha, matki Czesławy Kut i wuja Stanisława Pilcha.
Rodzina Pilchów w Kożuchowie k. Strzyżowa przez ponad rok pomagała ukrywać się w wykopanej pod stodołą ziemiance trójce żydowskich mieszkańców Frysztaka. Ostatni z ocalałych, Aaron Apfelbaum, mieszka obecnie w Stanach Zjednoczonych.
Samotnie ujęliście się za tymi, którzy byli w potrzebie - napisał Aaron Apfelbaum w liście odczytanym podczas ceremonii w Krośnie.
Katarzyna i Sebastian Kazak w Brzózie Królewskiej k. Leżajska najpierw ukrywali szóstkę żydowskich dzieci. Później pomagali trójce dorosłych Żydów. 27 marca 1943 roku oboje wraz z trójką ukrywanych zostali zastrzeleni przez Niemców. Ich dwóm córkom udało się uciec z obławy. Medal odebrała jedyna żyjąca z nich Józefa Siuzdak.
W emocjonalnym wystąpieniu wspominała, jak uciekały przed poszukującymi ich Niemcami. Ścigane, bez pieniędzy i ciepłej odzieży, po wielu tygodniach dotarły do Krakowa, skąd obie wywieziono na roboty przymusowe do Austrii.
W imieniu innego uhonorowanego, ks. Jana Zawrzyckiego, medal odebrała siostrzenica Danuta Tlałka. Pełniąc posługę kapłańską w Krośnie i Romanowie, ks. Zawrzycki, kapelan Armii Krajowej, pomógł ocalić wiele żydowskich dzieci, przechowując je w dzwonnicy kościoła i znajdując schronienie w okolicznych klasztorach lub u zaufanych parafian.
Kiedy w 1948 r. ks. Zawrzycki był sądzony za udział w antykomunistycznym Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość, grupa ocalonych przez niego Żydów wystąpiła w jego obronie.
"Tu, w Palestynie, żyje cała grupa osób, którzy życie swe zawdzięczają jedynie i wyłącznie księdzu Zawrzyckiemu. Ludzie ci poczuwają się do obowiązku ludzkiego i humanitarnego, aby zgłosić się i świadczyć zgodnie z prawdą przed sądem i innymi instytucjami, że Ksiądz Zawrzycki był tym Aniołem Stróżem, który ich zbawił oraz uchronił od niechybnej śmierci, a może nawet od męczarni i katuszy" - pisali ocaleni przez niego.
Po rocznym śledztwie ks. Zawrzycki został skazany na 10 lat więzienia.
Medal "Sprawiedliwy wśród narodów świata" przyznawany jest przez jerozolimski Instytut Jad wa-Szem osobom niosącym pomoc Żydom w czasie II wojny światowej. Z wnioskiem mogą występować ocaleni oraz ich krewni. Odznaczenie jest tytułem honorowym, a wyróżnieni mogą dodatkowo ubiegać się o przyznanie honorowego obywatelstwa państwa Izrael.