Kiedyś Nowa Aleksandria i ważny ośrodek w Polsce. Tak zmienił się dzięki środkom UE

Puławy leżą na skraju Wisły nieopodal pogranicza województwa lubelskiego i mazowieckiego. Do Lublina dojedziemy stąd w około 30 minut, a od Warszawy miasto dzieli półtorej godziny drogi. Tuż obok znajdują się uwielbiane przez turystów: Kazimierz Dolny czy Janowiec.

W przeszłości, na przełomie XVIII i XIX wieku, Puławy stanowiły centrum życia politycznego i kulturalnego. To tutaj mieszkali Adam Kazimierz i Izabela Czartoryscy, którzy sprowadzili do Puław najwybitniejszych artystów – Jana Piotra Norblina, Juliana Ursyna Niemcewicza, Franciszka Kniaźnina, Christiana Piotra Aignera, a nawet Marcella Bacciarelliego.

W Świątyni Sybilli i Domu Gotyckim powstały pierwsze muzea na ziemiach polskich. Czartoryscy gromadzili w nich wielkie dzieła – "Damę z gronostajem" czy "Portret młodzieńca" autorstwa Rafaela.

Nowa Aleksandria albo polskie Ateny – bo tak nazywano miejscowość – swoją świetność straciły podczas rozbiorów Polski i odzyskały dopiero w latach PRL, kiedy zapadła decyzja o budowie Zakładów Azotowych, jednego z największych producentów nawozów sztucznych w Europie. To wtedy (po ukończeniu budowy w 1966 roku) do miasta przyjechało wielu fachowców, którzy postanowili założyć tu rodziny. Miejscowość rozrosła się do około 50 tysięcy mieszkańców i stała się jednym z większych ośrodków miejskich w województwie lubelskim.

Po okresie transformacji ustrojowej, a także w pierwszych latach XXI w. okazało się, że konieczny jest remont kluczowych ulic, a także powstanie nowych inwestycji. To wszystko zbiegło się z czasem, kiedy Polska dołączyła do Unii Europejskiej i dostała bardzo duże wsparcie w ramach programów operacyjnych.

Mieszkańcy Puław pamiętają doskonale, jak od 2004 roku w mieście zaczęły zachodzić zmiany, które przybliżały miejscowość do innych europejskich ośrodków i zrywały z szarą rzeczywistością lat 80. czy 90. ubiegłego wieku. Pierwsze środki unijne wykorzystywano do przeprowadzenia remontu głównych ulic – wymieniano nie tylko asfalt, ale także budowano chodniki i ścieżki rowerowe, których wcześniej nie było.

W ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego wyremontowano między innymi ulice: Składową (dofinansowanie z UE: 989 895,46 zł), 6 sierpnia, Wiślaną, Kombatantów, Kołłątaja (dofinansowanie: 796 788,89 zł) czy Mickiewicza i Żeromskiego (dofinansowanie: 738 325,89 zł).

Pół miliona ze środków unijnych przeznaczono też na budowę dojazdu do dworca PKP i parkingu. Z kolei ponad 1,6 mln zł z 2,1 UE dopłaciła do przebudowy ulicy Sienkiewicza.

Dzięki funduszom Unijnym udało się też przeprowadzić remont konserwatorski i rewaloryzację w Parku Czartoryskich, który przyniósł sławę miastu w XVIII i XIX wieku.

W ramach prac wykonano kompleksowe remonty zabytkowych budynków m.in pałacu Czartoryskich, Świątyni Sybilli, Domu Gotyckiego czy Domu Żółtego. Przy okazji zamontowano najnowsze systemy zabezpieczeń, które do tej pory chronią obiekty przed pożarem i włamaniem. Remont kosztował ponad 6 mln zł, a 2 362 026,54 zł pochodziło z dotacji UE.

Środki Unijne pomogły też puławskim przedsiębiorcom i naukowcom. W ramach funduszu na lata 2007–2013 powstał Puławski Park Naukowo Technologiczny, który oferuje ponad 12 tysięcy m2 nowoczesnej powierzchni biurowej, usługowej, produkcyjnej i laboratoryjnej z dostępem do zaplecza szkoleniowo-konferencyjnego. Znajduje się w nim Inkubator Technologiczny, który oferuje firmom przyjazne środowisko do rozwoju nowych technologii. PPNT animuje działania w rozwoju m.in. branży rolno-spożywczej czy ekologii. Budowa parku kosztowała 37 335 255,45 zł, z czego ponad 31 mln zł stanowiły dotacje.

Miliony ze środków UE dostały też słynne Zakłady Azotowe. "Przyjazna dla środowiska technologia otrzymywania kwasu adypinowego na drodze utleniania cykloheksanonu", "Przyjazne dla środowiska nawozy o spowolnionym uwalnianiu składników", "Przebudowa instalacji do usuwania CO2 z gazu do syntezy amoniaku - wymiana absorbera 150K2 (linia II)", "Budowa instalacji redukcji NOx na kotłach PO-215 nr 4 i 5 w Zakładach Azotowych "Puławy" S.A.", "Przebudowa instalacji demineralizacji wody w Zakładach Azotowych Puławy S.A." – to jedne z wielu projektów na które przyznano dotacje.

Ponad 11 milionów złotych przeznaczono też na budowę szerokopasmowej sieci teleinformatycznej, która zapewniła mieszkańcom dostęp do szybkiego internetu i telewizji, a także cyfrowych usług.

Środki Unijne Puławy przeznaczyły też na historyczną poprawę jakości komunikacji miejskiej. Stare Jelcze zastąpiły nowoczesne niskopodłogowe autobusy, które poprawiły nie tylko komfort pasażerów, ale także kierowców. Projekt wart ponad 26 mln zł zakładał zakup 21 pojazdów, instalację monitoringu, nowoczesnych wiat przystankowych oraz powstanie biura obsługi klienta i centrum nadzoru ruchu. Miasto ze swojego budżetu zapłaciło tylko około 3 mln zł.

Jedną z najbardziej oczekiwanych inwestycji przez młodych mieszkańców była przebudowa skateparku, realizowana w ramach projektu pt. "Odnowa funkcjonalna podobszarów rewitalizacji w Puławach służąca zwiększeniu aktywności różnych grup mieszkańców oraz poprawie bezpieczeństwa i funkcjonalności terenów publicznych". Działania rónież współfinansowano ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

- Pierwszy skatepark przy ul. Niemcewicza 2 w Puławach powstawał w latach 1998–1999. Poprzez zagospodarowanie terenu po dawnym ogródku jordanowskim, wykorzystujące naturalną różnicę poziomów, udało się zrealizować pierwszy w Polsce skatepark streetowy. Już w tamtym czasie w jego powstanie zaangażowała się lokalna młodzież. Nowy Skatepark wykonany jest w technologii betonowej-monolitycznej, która umożliwia płynną i bezpieczniejszą jazdę. Obiekt zyskał nowe ławki, oświetlenie, stoliki oraz toaletę automatyczną. Wartość zrealizowane projektu wyniosła prawie 6,5 mln zł – mówi Łukasz Kołodziej z Urzędu Miasta w Puławach.

Z najnowszej perspektywy w centrum Puław powstały dwa nowoczesne obiekty dedykowane sferze kultury. Pierwszy z nich to zmodernizowany Puławski Ośrodek Kultury "Dom Chemika". Projekt realizowano od 30 września 2017 r. do 30 września 2020 r., a jego całkowita wartość wyniosła 29 888 645,24 zł przy kwocie dofinansowania 14 194 630,39 zł.

Drugim z obiektów jest nowoczesny budynek Mediateki, który zostanie w niedalekiej przyszłości siedzibą Biblioteki Miejskiej w Puławach. Miasto dostało 3 844 473, 05 zł dotacji unijnych na ten cel.

Największą inwestycją ostatnich lat w regionie była jednak budowa hali widowiskowo-sportowej, która nosi nazwę Grupa Azoty Arena. Puławy są uznawane za stolicę wojewódzkiej piłki ręcznej. Poprzednia hala była dla sportowców za mała.

Wybudowana hala widowiskowo-sportowa posiada arenę główną na której znajdują się boiska do piłki ręcznej, koszykówki, siatkówki wraz z zapleczem szatniowo-sanitarnym.

Co ciekawe, puławska hala pod jednym względem jest najlepsza w Europie. Chodzi o powierzchnię parkietu, który znajduje się również pod składanymi trybunami. Dzięki temu, po ich złożeniu, udało się zmieścić dwa pełnowymiarowe boiska do piłki ręcznej. To na pewno ułatwi treningi dla większej liczby sportowców w tym samym czasie.