KE: przeprowadzić dochodzenia ws. więzień CIA
Komisja Europejska wezwała kraje
członkowskie UE, gdzie mieli być przetrzymywani więźniowie CIA, do
pilnego przeprowadzenia niezależnych dochodzeń.
"Jesteśmy bardzo zaniepokojeni doniesieniami" raportu Rady Europy, iż CIA miała w latach 2003-2005 tajne ośrodki w Polsce i Rumunii - powiedział na konferencji prasowej rzecznik komisarza UE ds. wewnętrznych i sprawiedliwości Franco Frattiniego, Friso Roscam Abbing.
W tych ośrodkach - według raportu Rady Europy - miały być przetrzymywane osoby podejrzane o terroryzm.
Sprawozdawca RE szwajcarski senator Dick Marty napisał w opublikowanym w piątek raporcie, że "najwyższe władze państwowe" Polski i Rumunii wiedziały o działaniach CIA. Według niego, w Polsce potajemnie przetrzymywano i przesłuchiwano Abu Zubajdę i Chalida Szejka Mohammeda - dwóch czołowych członków Al-Kaidy.
Wzywamy kraje do natychmiastowego przeprowadzenia bezstronnych dochodzeń, które powinny wyjaśnić prawdę, niezależnie od tego jaka by ona była - powiedział rzecznik Frattiniego.
Walka z terroryzmem musi być prowadzona zgodnie z poszanowaniem praw człowieka i rządów prawa. Im ta zgodność jest większa, tym większe są szanse na skuteczną walkę z terroryzmem - powiedział Abbing.
Komisja Europejska od początku pojawienia się informacji w prasie amerykańskiej w listopadzie 2005 roku o istnieniu tajnych więzień CIA w Europie, zdecydowanie popierała dochodzenia Rady Europy. Tłumaczyła, że sama nie ma kompetencji, by badać tę sprawę. Wielokrotnie apelowała też do krajów członkowskich o przeprowadzenie własnych dochodzeń.
Dochodzenie z własnej inicjatywy przeprowadzili natomiast eurodeputowani. Po rocznej pracy, specjalna tymczasowa komisja Parlamentu Europejskiego ds. domniemanych lotów i więzień CIA w Europie przyjęła w listopadzie 2006 roku raport, w którym oskarżyła rządy państw członkowskich o współpracę z USA i jej ukrywanie przed opinią publiczną.
Ujawniliśmy tylko sam wierzchołek góry lodowej. Mamy 20 udokumentowanych przypadków osób, które zostały porwane i wywiezione przez amerykańskie służby, ale na pewno były dziesiątki innych, które nie miały możliwości skontaktowania się z opinią publiczną- komentował wówczas sprawozdawca raportu włoski socjalista Claudio Fava.
Raport stawia zarzuty 17 krajom, w tym Polsce. I choć w projekcie raportu eurodeputowani napisali, że w Starych Kiejkutach koło Szczytna "mógł istnieć tymczasowy, tajny ośrodek przetrzymywania", to ostatecznie, po głosowaniu zostało zdanie, iż "nie można stwierdzić, że w Polsce były zlokalizowane tajne ośrodki przetrzymywania" więźniów CIA.
Eurodeputowani bardzo skarżyli się też na słabą współpracę polskich władz z komisją Parlamentu Europejskiego, odnotowując, że "wszyscy przedstawiciele polskiego rządu i parlamentu zaproszeni na spotkanie z tymczasową komisją odmówili udziału w spotkaniu".
Inga Czerny