Jan Nowak-Jeziorański - "jednoosobowe polskie lobby" w Waszyngtonie
Jan Nowak-Jeziorański, legendarny kurier AK w czasie wojny, a potem długoletni dyrektor rozgłośni polskiej RWE, po swym odejściu z rozgłośni uważany był za swego rodzaju "jednoosobowe lobby polskie" w stolicy USA.
Jako konsultant Rady Bezpieczeństwa Narodowego przy Białym Domu w latach 1979-1992 Nowak-Jeziorański udzielał administracji prezydentów Cartera, Reagana i Busha (seniora) nieocenionych rad w sprawie Polski i Europy Wschodniej w okresie powstania "Solidarności", stanu wojennego, a w końcu w schyłkowej fazie komunizmu na przełomie lat 80. i 90.
Od 1980 r. Nowak-Jeziorański był jednocześnie aktywnym działaczem Kongresu Polonii Amerykańskiej - jednym z jej dyrektorów krajowych - i mobilizował jej członków do walki o polskie interesy. Współpracował tu głównie z nieżyjącą już, bardzo zasłużoną szefową waszyngtońskiego biura KPA, Myrą Lenard.
Na początku lat 90. kierował m.in. udaną akcją KPA na rzecz uzyskania gwarancji mocarstw zachodnich, że jednoczące się Niemcy uznają granicę na Odrze i Nysie. Polonia bombardowała wtedy administrację prezydenta Busha telefonami, faksami i listami, zabiegając także o pomoc dla Polski po odzyskaniu niepodległości w 1989 r.
Nowakowi-Jeziorańskiemu pomagały znakomite, nawiązane wcześniej kontakty z przedstawicielami amerykańskich elit polityki zagranicznej - współpracował w lobbingu na rzecz Polski m.in. z byłym doradcą prezydenta Cartera ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniewem Brzezińskim, sekretarzem stanu w administracji prezydenta Clintona, Madeleine Albright, dyplomatą Danielem Friedem, i b. dyrektorem ds. Europy Wschodniej w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego za rządów prezydenta Reagana, znawcą Rosji prof. Richardem Pipesem.
W latach 90. KPA, inne organizacje etniczne i Nowak osobiście prowadzili akcję na rzecz przyjęcia Polski do NATO. "Kurier z Warszawy" odbył setki spotkań z prezydentem Clintonem, wiceprezydentem Alem Gore'em i senatorami z Kongresu, by przekonać ich do potrzeby rozszerzenia sojuszu. Naciski przed wyborami w 1996 r. - z argumentem o wadze prawie 10 mln głosów "Polish Americans" - przyniosły owoce: w 1998 r. Senat ratyfikował wejście Polski do NATO.
Pod koniec lat 90. Nowak-Jeziorański zrezygnował z funkcji dyrektora krajowego KPA na tle konfliktu z jego prezesem Edwardem Moskalem. Nie zaprzestał jednak działalności lobbystycznej na rzecz Polski.
Tomasz Zalewski