Irak głównym tematem debaty generalnej w ONZ
Przemówieniami sekretarza
generalnego Kofiego Annana i prezydenta USA George'a W. Busha
rozpocznie się po południu czasu warszawskiego w Nowym
Jorku doroczna debata generalna Zgromadzenia Ogólnego Narodów
Zjednoczonych. Komentatorzy spodziewają się, że wiodącym tematem
będzie sytuacja w Iraku, choć - jak pisze AFP - Annanowi zależy na
tonowaniu dyskusji.
Już inauguracyjne przemówienia pokażą różnicę zdań, jaka dzieli w kwestii Iraku ONZ i Stany Zjednoczone - pisze AFP. Prezydent Bush, walczący o reelekcję w listopadowych wyborach, zażarcie broni swej decyzji z marca zeszłego roku o uderzeniu na Irak. Annan powiedział w niedawnym wywiadzie dla BBC, że z punktu widzenia prawa międzynarodowego wojna była nielegalna.
Większość komentatorów rysuje czarny obraz sytuacji w Iraku - kraju ogarniętego chaosem, gdzie mnożą się porwania cudzoziemców, a liczba zabitych żołnierzy USA przekroczyła tysiąc. Mimo to Bush zapewnia - i z pewnością będzie to podkreślał podczas debaty - że odbudowa postępuje i że styczniowe wybory parlamentarne odbędą się zgodnie z planem. Annan powątpiewa, czy będzie to możliwe.
Sekretarz generalny ONZ widzi Irak jako jeden z wielkich problemów świata, które można rozwiązać tylko wspólnie i sięgając do przyczyn kryzysu. Annan podkreśla, że ONZ jest dobrym forum do radzenia sobie z takimi wyzwaniami współczesności, i zapewne powtórzy to we wtorek.
Bush stara się przedstawić zaangażowanie USA w Iraku jako walkę o ideały ONZ. Dla naszego dobra i naszego wspólnego bezpieczeństwa, i w imię wartości, które wspólnie wyznajemy, wspólnota międzynarodowa powinna w tej historycznej chwili stanąć na wysokości zadania. Stany Zjednoczone są gotowe podjąć się przewodniczenia temu ruchowi - oświadczył Bush w sobotę.
Associated Press pisze, że Bush chce przekonać świat, że sukces USA w Iraku będzie krokiem do polepszenia sytuacji w skali globalnej. Dlatego - jak sam zapowiedział - będzie mówił o wielkich szansach na lepszą opiekę zdrowotną, dobrobyt i wolność na świecie.
Inne problemy, które będą podczas tegorocznej debaty poruszane, to konflikt w Sudanie, międzynarodowy terroryzm i pogłębiająca się przepaść między biednymi a bogatymi.
Annan chce skupić wspólnotę międzynarodową wokół sprawy Iraku, ale także po to, by zmierzyć się z problemami świata na szeroką skalę - powiedział w poniedziałek anonimowo funkcjonariusz ONZ z otoczenia Annana. Dodał, że bezpośrednią odpowiedzią Bushowi będzie akcentowanie roli prawa i praworządności w stosunkach międzynarodowych.
Jemu bardzo zależy na tym, aby cały świat zrozumiał, że wznawianie zażartych polemik nie jest w jego stylu, zwłaszcza jeśli w grę wchodzi taka sprawa, jak Irak - powiedział cytowany przez AFP członek gabinetu Annana.
ONZ zapowiada, że w debacie generalnej weźmie udział 66 szefów państw i 28 szefów rządów, a także kilkudziesięciu ministrów. W piątek głos zabierze m.in. premier Iraku Ijad Alawi. Tego samego dnia wystąpi szef polskiej dyplomacji Włodzimierz Cimoszewicz. Przemówienie ma poświęcić polskiej wizji reformy ONZ.
Głównie na to będę zwracał uwagę, wskazując na pytania, na które trzeba udzielić sobie odpowiedzi: jak zmienił się świat, w stosunku do tych warunków, w których tworzony był system ONZ i prawa podstawowe - reguły karty Narodów Zjednoczonych - powiedział Cimoszewicz.
