To było oczko w głowie Sasina. Druzgocący raport

Igrzyska Europejskie to międzynarodowa impreza sportowa, która odbywa się co cztery lata i jest organizowana przez Europejską Unię Komitetów Olimpijskich (EOC). Uczestniczą w niej reprezentacje państw europejskich, a w zawodach biorą udział sportowcy z różnych dyscyplin olimpijskich oraz nieolimpijskich.

Pierwsza edycja odbyła się w Azerbejdżanie w 2015 roku, druga na Białorusi w 2019, a trzecia właśnie w Krakowie w 2023 roku.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Przed rozpoczęciem starań o ich zorganizowanie ani władze Krakowa, ani marszałek województwa małopolskiego, choć mieli być gospodarzami tak dużego przedsięwzięcia, nie sprawdzili, jakie wiążą się z tym potrzeby organizacyjne i finansowe - wskazuje NIK.

NIK podejrzewa, że doszło do wyrządzenia Skarbowi Państwa szkody majątkowej wielkich rozmiarów, m.in. przez prezesa i byłego wiceprezesa zarządu Spółki Igrzyska Europejskie 2023. Spółka nie negocjowała kursu wymiany euro przy przelewie dla Stowarzyszenia Europejskich Komitetów Olimpijskich (EOC), co spowodowało nadpłatę o co najmniej 2,5 mln zł.

Ówczesny Minister Sportu i Turystyki - według raportu NIK - nie rozliczył w przewidzianym terminie dotacji celowej w wysokości niemal 277 mln zł. Także gospodarze Igrzysk nie dokonali rozliczeń, co uniemożliwia likwidację Spółki, która nadal generuje koszty.

Koszty organizacji Igrzysk oszacowane w 2022 r. na 400 mln zł wzrosły do co najmniej 1 mld 668,7 mln zł, z czego:

• 64,6 proc. pochodziło z budżetu państwa i funduszy rządowych,
• 34,9 proc. z budżetów samorządów terytorialnych,
• 0,5 proc. z innych źródeł.
• Dodatkowo na inwestycje związane z Igrzyskami przeznaczono 88 mln zł z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 oraz 100 tys. zł z Funduszu Inwestycji Lokalnych.

Podjęcie kluczowych decyzji nastąpiło z dużym opóźnieniem. Spółka odpowiedzialna za organizację powstała w listopadzie 2021 r., ale Kraków przystąpił do niej dopiero rok później. Kontrakt organizacyjny z EOC podpisano dopiero w maju 2022 r., a ostateczna liczba dyscyplin i lokalizacji została ustalona dwa dni przed startem imprezy.

W konsekwencji konieczne było poszukiwanie nowych obiektów sportowych i ich modernizacja, co dodatkowo zwiększyło koszty.

Wg NIK pomimo powołania ministra aktywów państwowych na pełnomocnika ds. Igrzysk, uzyskano jedynie trzy umowy sponsorskie na łączną kwotę 21 mln zł netto, co stanowiło zaledwie 1 proc. wydatków publicznych.

NIK stwierdziła m.in.:

• naruszenia przepisów przy udzielaniu zamówień publicznych na kwotę 123,4 mln zł,
• opóźnienia w rozliczeniach z kontrahentami na 54 mln zł,
• straty na sprzedaży biletów wynoszące 700 tys. zł.

NIK nie może ocenić, czy cele Igrzysk zostały osiągnięte, gdyż ministrowie sportu oraz aktywów państwowych nie określili wskaźników efektywności. "Organizacja wydarzenia przebiegała w warunkach chaosu, a brak rzetelnych analiz, niegospodarność i opóźnienia doprowadziły do znaczącego wzrostu kosztów" - podkreślono.

Igrzyska w liczbach

• 12 dni,
• 14 miast w czterech województwach – małopolskim, śląskim, dolnośląskim i podkarpackim,
• 29 dyscyplin,
• 26 aren,
• 6432 sportowców z 48 krajów, w tym 354 z Polski
• 50 medali dla Polaków w tym 13 złotych, 19 srebrnych i 18 brązowych (w 15 dyscyplinach).

Bilety w liczbach

• 223 623 – suma miejsc na trybunach obiektów sportowych (z wyłączeniem czterech lokalizacji, gdzie wstęp na zawody był bezpłatny)
• 171 585 – suma wszystkich biletów, z tego:
• 109 840 - pula Ticket Invitation przeznaczonych do rozdania wśród gospodarzy Igrzysk, EOC, partnerów oraz sponsorów
• 61 745 - to liczba biletów sprzedanych w kasach i online.

Koszty wytworzenia biletów, w tym systemu sprzedaży on-line i jego obsługi wyniosły 3,1 mln zł, a przychody z ich sprzedaży zaledwie 2,4 mln zł.