Human Rights Watch chce pomóc Polakom odkryć więzienia CIA
Organizacja obrony praw człowieka Human
Rights Watch, zbierająca dowody istnienia w Polsce tajnych więzień
CIA, zaoferowała rządowi RP współpracę w zapowiedzianym przez
premiera Marcinkiewicza śledztwie w tej sprawie. Szef waszyngtońskiego oddziału HRW, Tom Malinowski jest przekonany, że więzienia istniały, choć ma na ten temat tylko poszlaki.
Jestem zadowolony, że rząd polski ma wszcząć to dochodzenie. Czas stawić czoła problemowi, zamiast go ignorować - powiedział szef waszyngtońskiego oddziału HRW, Tom Malinowski, który jest przekonany, że więzienia w Polsce istniały.
Jeżeli rząd polski zwróci się do nas, na pewno będziemy współpracować w sposób, w jaki będziemy w stanie. Chciałbym jednak podkreślić, że rząd RP nie potrzebuje w istocie do nas się zwracać, gdyż zna odpowiedzi na te pytania (dotyczące więzień). Wszystkie odpowiedzi można znaleźć w polskim rządzie i polskich służbach wywiadowczych - oświadczył.
Polskie służby wywiadowcze wiedzą, co działo się na lotnisku w Szymanach. Wiedzą, kto płacił za lądowanie tam samolotów, Jeżeli poważnie myślą o badaniu tej sprawy, mogą to zrobić. Mam też nadzieję, że będą współpracowały z organami dochodzeniowymi Unii Europejskiej. Powinny udostępnić im informacje, jakie samoloty lądowały w Szymanach, kto za nie płacił i jaki był cel tych lądowań. Powinny umożliwić rozmowy z przedstawicielami lotniska i z oficerami polskich służb granicznych, które były tam, gdy te samoloty lądowały - powiedział działacz HRW.
Malinowski przyznał, że nie znaleziono niezbitych dowodów istnienia więzień w Polsce, tylko poszlakowe, ale jest przekonany, że się tam znajdowały.
Jeżeli się to potwierdzi, będzie to - jego zdaniem - oznaczać, że Polska naruszyła prawo.
Jeżeli więźniowie byli w Polsce przetrzymywani potajemnie, bez odpowiedniej procedury sądowej, przedstawienia im zarzutów i kontaktu ze światem zewnętrznym, byłoby to pogwałcenie prawa polskiego i prawa międzynarodowego. Konwencja Genewska zabrania przetrzymywania jeńców w kompletnym odosobnieniu. Jeńcy schwytani na wojnie muszą być osadzeni w jawnym areszcie i Czerwony Krzyż musi mieć do nich dostęp - powiedział.
Human Rights Watch stoi na stanowisku, że podejrzani o terroryzm schwytani na ogłoszonej przez prezydenta Busha wojnie z terroryzmem powinni być traktowani jako jeńcy wojenni, co zapewniałoby im ochronę wynikającą z Konwencji Genewskich (o sposobach prowadzenia wojny), albo jako przestępcy podlegli jurysdykcji sądów w USA.
Administracja Busha odmówiła im jednak przyznania statusu jeńców wojennych i kwestionuje ich prawo do dowodzenia niewinności przed sądami amerykańskimi.
Według Malinowskiego, jeżeli potraktować zatrzymanych w tajnych więzieniach jako przestępców, to ich więzienie w tajnych aresztach jest pogwałceniem Międzynarodowej Konwencji o Prawach Obywatelskich i Politycznych, która ratyfikowały zarówno USA, jak i Polska.
Tomasz Zalewski