Historyczne porozumienie po niemal 100 latach wrogości

Podpisanie tego zawczasu nazwanego historycznym porozumienia znacznie się opóźniło, gdyż w ostatniej chwili powstał spór o treść końcowych przemówień, które mieli wygłosić sygnatariusze - ministrowie spraw zagranicznych: Armenii - Edward Nalbandian i Turcji - Ahmet Davutoglu.

Ostatecznie spór rozstrzygnięto przy mediacji amerykańskich i szwajcarskich dyplomatów. Strony postanowiły nie wygłaszać przemówień.

Ceremonia podpisania odbyła się w obecności wielu dostojnych gości z zagranicy, w tym szefów dyplomacji USA Hillary Clinton, Francji - Bernarda Kouchnera, Rosji - Siergieja Ławrowa i szefa unijnej dyplomacji Javiera Solany. Podpisano dwa protokoły. Przewidują one ustanowienie stosunków dyplomatycznych i ponowne otwarcie wspólnej granicy oraz realizację harmonogramu zakładającego kolejne kroki na rzecz polepszenia wzajemnych kontaktów.

By stały się obowiązujące, protokoły muszą zostać ratyfikowane przez parlamenty obu krajów.

Punktem sporu między Armenią a Turcją jest sprawa eksterminacji Ormian w latach 1914-15 w ówczesnym imperium osmańskim. Erywań uznaje masakrę za ludobójstwo, co Ankara stanowczo odrzuca. Konflikt ormiańsko-azerski o Górski Karabach sprawił, że mająca bliskie związki z Azerbejdżanem Turcja zamknęła w 1993 roku granicę z Armenią.

Szefowa amerykańskiej dyplomacji Hillary Clinton powiedziała w Londynie, że Stany Zjednoczone zrobią wszystko by "budować przyszłość na historycznym" porozumieniu podpisanym przez Turcję i Armenię.

Umowa ta, podpisana w Zurychu, ma ustanowić relacje dyplomatyczne pomiędzy obu krajami; dyplomaci USA nazywają porozumienie "historycznym" i "przełomowym"; kładą nacisk na fakt, że położy ono kres dekadom napięć i konfliktów - powiedział AFP anonimowy przedstawiciel amerykańskiej administracji.