Helmut Kohl nie żyje

Kohl sprawował urząd kanclerza Niemiec od 1982 do 1998 roku. 16-letni okres jego rządów obejmuje kluczowe wydarzenia związane z kresem zimnej wojny, zjednoczeniem obu państw niemieckich oraz procesu włączenia krajów środkowo- i wschodnioeuropejskich do Unii Europejskiej.

Za największy sukces polityka CDU uważa się zjednoczenie Niemiec. Kohl wykorzystał po mistrzowsku sytuację międzynarodową na przełomie lat 80. i 90., będącą wynikiem demokratycznych przemian w Polsce, NRD i innych krajach bloku wschodniego oraz polityki przywódcy ZSRR Michaiła Gorbaczowa. W prowadzonych w 1990 roku negocjacjach 2+4 (oba państwa niemieckie plus USA, Wielka Brytania, Francja i ZSRR) doprowadził do zjednoczenia podzielonego od zakończenia wojny kraju i odzyskania pełnej suwerenności.

W rozmowach z kierownictwem radzieckim uzyskał, co wydawało się niemożliwe, zgodę na pozostanie całych Niemiec w NATO.

Kohl był zdecydowanym orędownikiem porozumienia z Polską. Pomimo tego zwlekał w 1989 roku z ostatecznym uznaniem polsko-niemieckiej granicy, bojąc się utraty głosów przedstawicieli niemieckich ziomkostw. Do podpisania traktatu granicznego doszło dopiero w 1990 roku. Rok później Polska i Niemcy podpisały Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy będący do dziś podstawą wzajemnych relacji.

Kohl wspierał polskie dążenia do Unii Europejskiej, jednak formalne przyjęcie Polski do Wspólnoty (2004 r.) miało miejsce po ustąpienia kanclerza ze stanowiska.

Kohl przegrał w 1998 roku wybory parlamentarne i musiał oddać fotel kanclerza swojemu rywalowi z SPD - Gerhardowi Schroederowi. Wkrótce potem wybuchła afera z nielegalnymi funduszami partyjnymi, które Kohl przyjmował od anonimowych darczyńców. Skandal miał bardzo negatywny wpływ na wizerunek zasłużonego polityka. Były kanclerz utracił honorowe przewodnictwo swojej partii. Skandal doprowadził też do zerwania kontaktów między Kohlem a jego dawną protegowaną Angelą Merkel, która wezwała do "emancypacji" partii od byłego szefa. Ich relacje uległy poprawie dopiero w ostatnich latach.

Ze względu na zły stan zdrowia, będący skutkiem upadku, Kohl w ostatnich latach niemal całkowicie wycofał się w zacisze domowe. W 2008 roku ożenił się z młodszą o 34 lata Maike Richter. Jego pierwsza żona, Hannelore, popełniła w 2001 roku samobójstwo. Miał z nią dwójkę dzieci - Waltera i Petera.

Pomimo ograniczeń wynikających z poruszania się na wózku inwalidzkim oraz zaburzeń mowy, Kohl śledził wydarzenia polityczne i wypowiadał się na aktualne tematy. W 2014 roku opublikował książkę "Z troski o Europę" - płomienny manifest europejskiej integracji. W zeszłym roku przyjął w swoim domu premiera Węgier Viktora Orbana.

Z Berlina Jacek Lepiarz