Górski Karabach. Punkt zapalny i kolejne ofiary. Historia się powtarza

Republika Górskiego Karabachu jest terytorium formalnie należącym do Azerbejdżanu. Państwo to nie jest uznawane przez żaden inny kraj na świecie, a jego powstanie w 1992 roku jest powiązane z konfliktem pomiędzy Armenią i Azerbejdżanem. Azerowie i Ormianie od lat toczą spór o sprawowanie nad nim kontroli. Najkrwawsze starcia miały miejsce w latach 1988-1994, nie przynosząc rozwiązania sytuacji.

Spór o Górski Karabach zaczął narastać w 1985 roku. W tym czasie terytorium stanowiło część Związku Radzieckiego. Koniec XX wieku to moment, w którym społeczeństwo ormiańskie zaczęło domagać się przyłączenia regionu do Armenii. Odrzucenie żądań spowodowało masowe strajki i manifestacje polityczne. Napięcia pomiędzy Azerami i Ormianami spowodowały powołanie Republiki Gorskiego Karabachu, która miała mieć takie same prawa, jak pozostałe kraje Związku. Podczas przeprowadzonego o 1991 roku referendum, mieszkańcy regionu zdecydowali o utworzeniu Republiki, które dało początek wieloletniemu sporowi.

Samodzielny byt państwowy, chociaż kontrolowany przez etnicznych Ormian, nie jest uznawany przez Armenię, za niepodległy kraj. Republika Arcach nosi wiele znamion demokratycznego państwa: ma własny rząd, wolnorynkową gospodarkę, posiada także atrybuty suwerenności. System polityczny tego terytorium wyróżnia stabilność oraz demokratyczność.

Pomimo oficjalnego zawieszenia broni, w regionie regularnie dochodzi do wymiany ognia. Ostatnie nasilenie konfliktu miało miejsce w 2020 roku – po tygodniach walk zostało ono zakończone porozumieniem pokojowym, wynegocjowanym z udziałem Rosji i Turcji. Skutkowało ono odzyskaniem przez Azerbejdżan sporej części Górskiego Karabachu, która wcześniej znajdowała się pod kontrolą ormiańskich separatystów. To dystrykt agdamski, kelbecerski oraz Lacin.

W wyniku pokoju Rosja rozlokowała w rejonie około 2 tys. żołnierzy, stanowiących "siły pokojowe". Zakończenie działań wojennych w 2020 roku spotkało się z niezadowoleniem władz oraz narodu armeńskiego. W stolicy kraju, Erywaniu wybuchły wówczas zamieszki.

Zobacz również: Starcia w Górskim Karabachu. Są ofiary po obu stronach

Terytorium sporne ma powierzchnię ponad 4 tys. km kw. Obejmuje północno-wschodnie zbocza gór Karabaskich, które znajdują się w Małym Kaukazie. Stolicą państwa nieuznawanego jest Stepanakert, które jest jednocześnie największym miastem regionu. Republikę zamieszkuje ponad 150 tys. osób, których większość stanowią Ormianie.

Gospodarka Republiki Arcach opiera się na rolnictwie i hodowli. W regionie znajdują się także winnice i sady oraz działa przemysł lekki.