Gen. Maczek stanął w Żaganiu
Pomnik generała Stanisława Maczka, dowódcy 1. Polskiej Dywizji Pancernej, wsławionej walkami pod Falais podczas inwazji sił alianckich w Normandii w 1944 roku i wyzwoleniem m.in. holenderskiej Bredy, odsłonięto w Żaganiu (Lubuskie).
09.09.2005 | aktual.: 09.09.2005 19:22
Uroczystość, z udziałem ministra obrony narodowej Jerzego Szmajdzińskiego oraz weteranów z kraju i zagranicy służących niegdyś pod wodzą gen. Maczka, odbyła się podczas obchodów 60. rocznicy powstania 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej. Służy w niej ok. 10 tys. żołnierzy.
To wzór żołnierza, wzór dowódcy, wzór Polaka - powiedział o generale Maczku Szmajdziński. Na tablicy umieszczonej na cokole z popiersiem generała wyryto jego słowa: "Żołnierz polski bić się może o wolność wszystkich narodów, ale umiera tylko dla Polski".
Weteranów, którzy służyli pod rozkazami gen. Maczka, powitał dowódca lubuskiej dywizji gen. dyw. Waldemar Skrzypczak, który w czwartej zmianie dowodził wielonarodową dywizją w Iraku. Podkreślił, że generała Maczka określa się mianem "niezłomny" i mówi się o nim, jako o dowódcy, który nie przegrał żadnej bitwy.
Był wybitnym wodzem, zdolnym dowódcą i prawym obywatelem polskim; humanistą, wielkim autorytetem moralnym i przykładem wielkiego etosu wierności i godności żołnierskiej, polskości i honoru - mówił gen. Skrzypczak.
Dodał, że "bohaterskie czyny dowodzonej przez gen. Maczka 1. Dywizji Pancernej w latach II wojny światowej stanowią historyczną wizytówkę polskiego oręża poza granicami naszego kraju".
Decyzja o budowie na terenie żagańskiej jednostki pomnika gen. Maczka zapadła we wrześniu ubiegłego roku. Jak powiedział kpt. Stanisław Sokołowski, autorem modelu popiersia jest żagański artysta Tomasz Filar. Kapitan Michał Rodhe podkreślił natomiast, że nieprzypadkowo na terenie żagańskiego garnizonu stanął pomnik właśnie tego wodza, bowiem 11. Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej przejęła tradycje dowodzonej przez gen. Maczka 1. Dywizji Pancernej.
Stanisław Maczek urodził się 31 marca 1892 roku w Szczercu pod Lwowem. W czasie inwazji wojsk alianckich w Normandii w 1944 roku dowodził 1 Polską Dywizją Pancerną w zwycięskiej bitwie pod Falaise. Następnie prowadził wojsko w kierunku Belgii i Holandii, wyzwalając po drodze m.in. Ypres, Gandawę i Passchendale. Dzięki znakomitemu manewrowi oskrzydlającemu po ciężkich walkach dywizji Maczka udało się wyzwolić Bredę bez strat wśród ludności cywilnej. Na wniosek tamtejszych mieszkańców generałowi przyznano honorowe obywatelstwo Holandii.
Po wojnie generał pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. 11 listopada 1990 roku został awansowany do stopnia generała broni. Zmarł 11 grudnia 1994 roku w Edynburgu w wieku 102 lat. Pochowany na cmentarzu żołnierzy polskich w Bredzie. Został odznaczony Orderem Orła Białego.
Dywizja Kawalerii Pancernej, która obchodzi 60-lecie istnienia była wielokrotnie przemianowywana. W 1993 roku przyjęła imię Króla Jana II Sobieskiego. 1 września 2003 roku minister obrony narodowej nadał jej wyróżniającą nazwę Lubuska. Jej dowódcą od 2003 roku jest gen. Skrzypczak.
