Co prezydenci robili na emeryturze? Jeden pomysł to zupełna klęska

Andrzej Duda pytany w programie Bogdana Rymanowskiego na YouTubie zadeklarował, że po prezydenturze chciałby służyć Polsce i prowadzić działalność, jak think tank.

- Po pierwsze chciałbym służyć Rzeczypospolitej, chociażby tylko swoim doświadczeniem, choćby będąc na marginesie sceny politycznej, nie bezpośrednio, a w jej otoczeniu, prowadzić działalność, jak think tanki w krajach o ugruntowanej demokracji - powiedział Duda.

Jego zdaniem, Polska demokracja "gruntuje się - jest czas na to, żeby takie think tanki powstawały". Wśród istotnych think tanków w Polsce wymienił m.in. Instytut Kościuszkowski i Instytut Sobieskiego. Według niego można stworzyć kolejną podobną instytucję, w której on będzie pełnić rolę patrona.

- Stworzymy ją wraz z moimi współpracownikami, którzy byli w moim otoczeniu, współpracowali ze mną jako eksperci. Być może w części będą to moi dawni ministrowie z Kancelarii Prezydenta — poinformował. Pytany o sposób finansowania takiego think tanku, Duda wyraził nadzieję na "zachęcenie ludzi, którzy zajmują już poważną pozycję biznesową, gospodarczą, aby w jakiś sposób otwarcie dofinansowali działalność tej instytucji".

To nie pierwszy raz, kiedy byli prezydenci Polski próbują przenieść swoje doświadczenie z Pałacu Prezydenckiego do fundacji czy instytutów.

Fundacja Aleksandra Kwaśniewskiego "Amicus Europae" została założona w 2004 roku. Głównym celem podmiotu było wspieranie integracji europejskiej oraz procesów dialogu i pojednania, mających na celu rozwiązanie politycznych i regionalnych konfliktów w Europie. Były prezydent został fundatorem i przewodniczącym rady fundacji. W Radzie zasiadają również b. szef SLD Wojciech Olejniczak i do niedawna wiceminister spraw zagranicznych w rządzie Donalda Tuska – Andrzej Szejna, poseł Sojuszu.

Jak wynika z KRS, fundacja w latach 2019-2021 nie przynosiła zysków i była na minusie. W 2022 r. wypracowała 122,2 tys. zł zysku; rok później 347,6 tys. zł. A w ubiegłym roku 290 tys. zł. Ale 2024 r. był dla fundacji także rekordowy jeśli chodzi o przychody. Wyniosły 1,3 mln zł. Dla porównania – w 2021 r. było to tylko 74,6 tys. zł.

- Jesteśmy fundacją prezydencką. Zajmujemy się myśleniem, w jakimś stopniu i politycznym, i międzynarodowym. Chyba najłatwiej to zrobić poprzez analizy i ekspertyzy, pewne rekomendacje dla rządzących. To staraliśmy się robić w przeszłości, także w kontekście Ukrainy i spraw wschodnich – mówił w 2024r. Ireneusz Bil, prezes Fundacji Amicus Europae w rozmowie z "Forbes".

Z kolei Instytut Bronisława Komorowskiego zaprzestał swojej działalności. Jak wynika z KRS, była to decyzja fundatora czyli byłego prezydenta Polski. "Wyczerpanie środków finansowych i majątku fundacji. 22 kwietnia 2024 roku".

W Krajowym Rejestrze Sądowym wykreślono fundację 11 lutego br., decyzja uprawomocniła się dziesięć dni później. Instytut powstał w sierpniu 2015 r., po przegranej w wyborach prezydenckich Bronisława Komorowskiego z Andrzejem Dudą. "Instytut Bronisława Komorowskiego działa na rzecz wolności, dialogu i bezpieczeństwa. Jest miejscem, w którym kontynuowane są inicjatywy powstałe podczas pięcioletniej prezydentury i realizowane są nowe przedsięwzięcia" – czytamy na stronach fundacji.

Ze sprawozdań finansowych wynika, że Instytut nie radził sobie najlepiej. W 2023 r. przychody wyniosły 35 tys. zł, a koszty blisko 140 tys. zł. Tym samym fundacja była na minusie ponad 104 tys. zł. Jeszcze gorzej było w 2022 r. Przychody wyniosły 2,9 tys. zł, a koszty ponad 195,2 tys. zł. Bilans na koniec: minus 192,3 tys. zł. Z KRS wynika natomiast, że fundacja zanotowała zysk w 2020 r. – ponad 115 tys. zł.

Nie wiadomo natomiast jaka jest sytuacja finansowa fundacji "Instytut Lecha Wałęsy". Podmiot, który powstał w 2001 r. składa swoje sprawozdania do ministra kultury i nie upublicznia ich. Kilka lat temu, w ramach dostępu do informacji publicznej, próbował zapoznać się z nimi "Newsweek". Bezskutecznie. Ale to właśnie przez finanse było w poprzednich latach bardzo głośno o Instytucie.

W 2018 r. okazało się, że zaległości finansowe Instytutu wynikające z niespłacania czynszu za wynajem willi sięgnęły ok. 1,7 mln zł. A byli prezesi: Mieczysław Wachowski i Piotr Gulczyński byli podejrzewani o popełnienie przestępstwa. Chodziło o wyrządzenie szkody majątkowej w kwocie ponad 900 tys. zł w 2014 r.

Jak informowała gazeta.pl., w grudniu 2018 r. Instytut Lecha Wałęsy spłacił pół miliona długu wobec władz województwa mazowieckiego. Fundację imienia byłego prezydenta wsparli darczyńcy. W ciągu roku pozyskała 720 tys. zł na spłatę zobowiązań i dalszą działalność. Od 2023 r. na czele Instytutu stoi syn Lecha Wałęsy – Bogdan.

Sylwester Ruszkiewicz, dziennikarz Wirtualnej Polski