Emerytowani aktorzy znaleźli raj na ziemi
Starość nie musi być przygnębiająca i pachnieć naftaliną. Często kojarzy się z samotnością, domem starości i pustką, ale nie wszystkim. Są tacy, którzy mimo podeszłego wieku znaleźli swój raj na ziemi. Mieszkają z dala od rodzin i przyjaciół w Domu Aktora Weterana w Skolimowie. Jak wielu z nich podkreśla - to jedyne takie miejsce w Europie. Ciepły, rodzinny klimat i sterylna czystość to tylko niektóre cechy tego wyjątkowego miejsca. Dom jest szczególny również dlatego, że tylko tu mieszkają wyłącznie ludzie sceny.
18.01.2007 | aktual.: 17.06.2008 12:56
###Galeria
[
]( http://wiadomosci.wp.pl/dom-aktora-weterana-w-skolimowie-6038699927254145g ) [
]( http://wiadomosci.wp.pl/dom-aktora-weterana-w-skolimowie-6038699927254145g )
Dom Aktora Weterana w Skolimowie
Skolimów leży 25 kilometrów od Warszawy, tuż za Konstancinem-Jeziorną. I blisko i daleko. Wprawdzie pod bramą placówki jest przystanek, z którego jeździ autobus do Warszawy, ale kursuje średnio raz na dwie godziny. Niedogodności komunikacyjne rekompensuje jednak piękno okolicy, cisza i świeże powietrze. Pierwszą rzeczą, która przykuwa wzrok po przekroczeniu furtki Domu Aktora jest olbrzymi, zadbany ogród. Kiedy wyglądam przez okno i widzę sad owocowy, czuję się jak dziedziczka - mówi Maria Garbowska, aktorka mieszkająca w Skolimowie od ośmiu lat.
Balkony jak z „Dynastii”
Oprócz ogrodu i sadu na terenie posesji znajduje się pięć budynków. Każdy z nich ma swoją specyficzną nazwę. Pierwszym i najstarszym z nich jest „Plebania”, która powstała pod koniec lat 20. ubiegłego wieku. Tu mieści się kaplica i siedziba sióstr bezhabitowych - Wynagrodzicielek Najświętszego Oblicza. Kolejnym budynkiem jest tzw. Belweder. Jak tłumaczy inny mieszkaniec domu – aktor Bolesław Przeniosło-Werowski – nazywa się tak dlatego, że podobno prezydent Bierut pomógł finansowo w jego budowie. Trzeci obiekt – wybudowany kilkanaście lat temu - to dom „U Carringtonów”. Nazwaliśmy tę część tak dlatego, że balkony i tarasy budynku do złudzenia przypominają te z serialu „Dynastia” - mówi aktor. Najnowszym fragmentem jest „Olimp” – poddasze dobudowane na Belwederze. Tam właśnie swój pokój ma Bolesław Przeniosło-Werowski, który z przejęciem opowiada o historii Domu. Piątym budynkiem jest Dom Pracy Twórczej – wynajmowany na konferencje, zjazdy a także dla prywatnych osób, które chcą przyjechać na urlop.
To prawdziwy raj na ziemi. I niech pani tego pod żadnym pozorem nie wykreśla z tekstu - zaznacza już na początku rozmowy pan Bolesław, absolwent wydziału aktorskiego łódzkiej „filmówki”, aktor. m.in. warszawskiego teatru „Ateneum”, który mieszka w Skolimowie od dziesięciu lat. To dom wspaniały, o wysokim standardzie - zachwala. Zanim tu trafiłem byłem negatywnie nastawiony do tego miejsca. Skolimów był dla mnie czymś strasznym, kojarzył mi się ze starością, demencją, przytułkiem. Bałem się tego, zupełnie niepotrzebnie - przekonuje. Kiedy przełamałem się i przyjechałem, okazało się, że jest pięknie, czysto i elegancko - dodaje. I rzeczywiście. Na każdym piętrze jest jasnobeżowa wykładzina, bez śladów najmniejszego brudu.
Nie czuć szpitalem
W Domu Aktora nie czuć specyficznego, szpitalnego zapachu, jak bywa w innych tego typu placówkach. To dlatego, że u nas każdy ma swoje ubrania, meble. Jak w domu - mówi jedna z salowych, która wcale zwykłej salowej nie przypomina – nie nosi szpitalnego uniformu, tylko eleganckie spodnie i czarny sweter. Do tego delikatny makijaż i nienaganna fryzura.
Personel medyczno-pielęgniarski jest bardzo chwalony przez pensjonariuszy. To są prawdziwi przyjaciele - mówi śpiewaczka Maria Burska-Przybora, pierwsza żona Jeremiego Przybory i pensjonariuszka Skolimowa. Jestem już tak chora, że nie mogę wstawać, a salowa zawsze pomaga mi w myciu i ubieraniu. Codziennie przynosi mi jedzenie do pokoju i robi idealny porządek. Nie mam ani grama kurzu na meblach - śmieje się pani Maria.
W Skolimowie mieszka 50 pensjonariuszy. Każdy ma ponad dwudziestometrową kawalerkę z łazienką i, w większości, z aneksem kuchennym i balkonem. W wyposażeniu jest także telewizor i czajnik. Na każdym piętrze panuje wyjątkowy klimat – na korytarzach są sofy, stoliki z krzesłami, zaułki ze zdjęciami i pamiątkami po znanych aktorach np. po Aleksandrze Bardinim, a nawet oddzielne kuchnie, w których toczy się życie towarzyskie. Pamiętam jak wieczorami plotkowaliśmy i wspólnie pichciliśmy z Danusią Rinn. Najbardziej lubiła gotowany bób, choć nie powinna jeść takich rzeczy - wspomina pan Bolesław.
Kręcą loki przed obiadem
Okazją do rozmów pensjonariuszy są też codzienne obiady. Jadalnia przypomina ekskluzywną restaurację. Tu nikt nie przychodzi w piżamie, czy byle jakich rzeczach - mówi Burska-Przybora. Kobiety sztafirują się, od rana kręcą loki i malują, żeby wytwornie wyglądać - wtóruje Przeniosło-Werowski. Wokół części ze stolikami znajdują się dwie sceny. Na każdej z nich jest fortepian, obrazy, fotele bujane i pamiątki po aktorach. Takich miejsc, jak Dom Aktora w Skolimowie, nie ma ani w Europie, ani na świecie – przekonuje pan Bolesław. Za granicą są domy, w których mieszkają ludzie sceny, ale nie tylko. Np. w Niemczech, czy Francji są placówki, w których wspólnie z aktorami mieszkają bogaci biznesmeni i kupcy, bo chodzi o to, aby za ich pieniądze te domy utrzymać - mówi Przeniosło-Werowski. Gdyby w naszym domu mieszkał kupiec, czy nawet bardzo bogaty rolnik, nie mielibyśmy wspólnego języka. Dlatego to miejsce jest wyjątkowe - mówi aktor.
Oczywiście i w Skolimowie, jak w każdym domu zdarzają się drobne spory i – jak mówi pan Bolesław - „układziki”. Ciągle mamy sobie coś do powiedzenia, mamy też swoje przyjaźnie i antypatie. Nie da się uniknąć konfliktów, ale szybko je łagodzimy - zaznacza aktor. Wiele sprzeczek ma podłoże zawodowe. Każdy z nas zajmował kiedyś jakąś pozycję na scenie. Jedni byli więksi, inni mniejsi. Jeżeli np. są trzy tancerki, to każda uważa, że jest najlepsza. Podobnie jest z aktorami. Nie raz słyszy się takie słowa: „Boże, cóż on grał na scenie? Zwykłą halabardę trzymał u Heroda”. A to nie zawsze jest tak, bo czasem ten co grał Hamleta, grywał także inne mniejsze role. Zauważyłem pewną prawidłowość – pamięć zawodzi i ludzie przypisują sobie rzeczy, których nie było w ich biografiach - zamyśla się pan Bolesław. Maria Burska-Przybora mówi, że przyjęła prostą zasadę w kontaktach z innymi mieszkańcami Skolimowa. Niektórych kocham, innych lubię, a pozostałych toleruję. Czy to nie jest ładne? - pyta retorycznie śpiewaczka.
Zwykły dzień bez regulaminów
W Domu Aktora Weterana nie ma żadnych regulaminów, jak w domach wczasowych czy senatoriach. Jesteśmy wolnymi artystycznymi ptakami. Każdy wstaje kiedy chce, bo nie ma śniadania „na godzinę”. Salowa przynosi jedzenie do pokoju. Każdy może sobie wybrać rodzaj pieczywa i rodzaj wędliny czy sera. Nie mamy też żadnych, wspólnych obowiązków, modlitw, spacerów, czy wieczorków zapoznawczych. Brak regulaminu powoduje, że czujemy się dobrze – tłumaczy aktor.
Najczęściej dzień pensjonariuszy wygląda podobnie. Jeździmy na premiery teatralne i kinowe, wybieramy się na zakupy do Warszawy, albo Konstancina. Spacerujemy, czytamy książki, odwiedzają nas goście - mówi pan Bolesław. Jest też wiele osób, które nie umieją sobie wypełnić czasu – ocenia Maria Garbowska. Ja lubię robótki ręczne, spacery i kontakt z rodziną. Dużo czytam i oglądam. Najbardziej interesują mnie seriale i publicystyka - mówi Garbowska. Była żona Jeremiego Przybory, choć ma kłopoty z oczami, też nie przepuści ulubionych programów telewizyjnych. Nie mogę żyć bez „Mody na sukces” - śmieje się Maria Burska-Przybora. Codziennie też się modlę. Robię to tak głośno, że słyszą mnie na korytarzu. Niestety ubolewam, że czuję się coraz gorzej i nie mogę pisać listów. Kiedyś uwielbiałam to robić - dodaje.
„Wygraliśmy się już...”
Większość mieszkańców Skolimowa nie jest już aktywna zawodowo. Tu są ludzie, którzy mieli czas wyżyć się w teatrach. Niechętnie bierzemy udział we wspólnych występach, bo wygraliśmy się już - mówi Przeniosło Werowski. Zdarzają się jednak tacy, którzy jeszcze grają. Najbardziej zapracowaną aktorką-pensjonariuszką jest Irena Kwiatkowska. Jak podkreślają inni mieszkańcy, Kwiatkowska nie mieszka na stałe w Skolimowie. Bywają okresy, trwające nawet kilka miesięcy, które spędza z rodziną - mówi pan Bolesław. Całe dnie jest z nami, ale dużo czasu spędza na zewnątrz. Gra, bo nie chce jeszcze mieć poczucia, że na stałe tu mieszka - opowiada. Cały czas jest w doskonałej kondycji, choć żyje własnym światem i nie jest otwarta na ludzi - mówi.
Maria Garbowska, choć cierpi na chorobę Parkinsona, też jeszcze występuje. Do niedawna była babcią Marceliną w serialu „Plebania” i cały czas gra w Tatrze Polskiego Radia w słuchowisku „Jeziorany”. Do radia przychodzę średnio raz na dwa miesiące - mówi aktorka. Pytana o to, czy jeszcze przyjęłaby jakąś rolę filmową lub teatralną mówi niepewnie: Nie wiem, bo ciągle mnie coś boli, a poza tym już głos mi się łamie i chrypa jest coraz gorsza - mówi.
W Domu Aktora przebywają głównie aktorzy w wieku 80-90 lat. Najmłodszą aktorką jest 65-letnia Bożena Mrowińska. Do niedawna jedną z młodszych była też Danuta Rinn, która zmarła w wieku 70 lat. Tu pensjonariusze dożywają ponad 100 lat - mówi pan Bolesław.
Zobacz także: stronę internetową Skolimowa
Agnieszka Niesłuchowska, Wirtualna Polska