Eksperci o wystąpieniach Donalda Tuska i Jarosława Kaczyńskiego

- Różnica w energii i demonstrowaniu entuzjazmu była wyraźna i przesądziła o tym, że premier robił lepsze tzw. pierwsze wrażenie - uważa Dzieciuchowicz.

Porównując przemówienia liderów PO i PiS ekspert przyznał, że zaskoczyła go tak dobra forma premiera Donalda Tuska, który w ostatnim okresie miał sporo kłopotów - również związanych z działaniem Platformy Obywatelskiej.

- To w ogóle było jedno z najlepszych przemówień Tuska, który zastosował świadomie skuteczny zabieg formalny: zaczął spokojnie, a od 5-7 minuty wprowadzał do swego wystąpienia fajerwerki. Finiszował w stylu, do jakiego przyzwyczaili nas politycy angielscy i amerykańscy - zauważył Dzieciuchowicz.

Jego zdaniem obaj liderzy różnie wypadli pod kątem komunikacji niewerbalnej. Tusk, ocenił, był bardziej dynamiczny i przekonujący.

- Nie dostrzegłem u premiera Tuska ani jednej sprzeczności podczas przemówienia. Gesty były wyraziste, czytelne i spójne. To nie oznacza, że Jarosław Kaczyński robił jakieś błędy, ale na tle Tuska w tej kwestii wypadł blado, choć jest przecież charyzmatyczną osobowością. Być może problemy zdrowotne przesądziły, że lider PiS nie przemawiał z takim rozmachem - dodał Dzieciuchowicz.

Drugą istotną różnicą były fragmenty obu wystąpień poświecone Górnemu Śląskowi. Zdaniem Dzieciuchowicza Kaczyński mówił negatywnie, bo punktował porażki rządzenia PO w tym regionie, natomiast Tusk ułożył przekaz w stylu obietnicy na przyszłość, opowiadał o pieniądzach, które uratują przemysł węglowy.

- Dla postronnego człowieka sposób Tuska był bardziej atrakcyjny, choć zrobił on pewien błąd, bo kilka razy mówił o Śląsku, a ani razu nie wspomniał o Zagłębiu Dąbrowskim. Podczas gdy mieszkańcy tego regionu są na takie podziały bardzo wyczuleni - zaznaczył.

- Natomiast lider PiS mówił o "zagłębiakach". Zresztą kongres PiS odbywał się w Sosnowcu, co też ma znaczenie dla mieszkańców Zagłębia - ocenił Dzieciuchowicz.

Zdaniem politologa tematyka i sposób konstrukcji całości przemówień obu liderów wynikał z sytuacji sondażowej PiS i PO. Jak zauważył, Kaczyński musiał przemawiać jak polityk, który robi wrażenie, że on będzie zwycięzcą i kolejnym premierem rządu. Tusk sprawiał wrażenie, że odzyskuje teren, apeluje do jedności wewnątrz PO i wciąż panuje nad sytuacją.

- Oczywiście styl Kaczyńskiego był skuteczniejszy, ale nie przywiązywałbym szczególnej wagi do wymiernych efektów tej różnicy w sposobie wystąpień. To miałoby większe znaczenie w sytuacji, gdyby za trzy miesiące czekały nas wybory, a tymczasem mamy do nich jeszcze dwa lata - podsumował dr Dzieciuchowicz.

- Prezes PiS Jarosław Kaczyński lepiej niż premier Donald Tusk odniósł się do polskich realiów i do polskich problemów - oceniła socjolog prof. Jadwiga Staniszkis.

- Wystąpienie prezesa Jarosława Kaczyńskiego było dla mnie bardzo pozytywnym zaskoczeniem, bo widać tam było zdecydowanie nowe akcenty. Było to postawienie na rozwój i wolność jako łączące rynek i państwo, bez przeciwstawiania sobie "Polski solidarnej" i "Polski liberalnej" - powiedziała Staniszkis.

W jej ocenie, prezes PiS silnie zaznaczył rolę Polski w Europie. - Ale w Europie nie federalistycznej i nie hierarchicznej, tylko w Europie tworzącej zróżnicowane instytucje pozwalające wykorzystać i doganiać inne kraje w kwestii rozwojowej - podkreśliła socjolog.

Oceniła, że słowa Kaczyńskiego oznaczają, że PiS nie będzie przyjmował obronnej strategii wobec Unii Europejskiej.

- Ważne jest podkreślanie podmiotowości w walce o korzystne dla nas rozwiązania w toczącej się obecnie dyskusji o polityce rolnej, a także o rozwiązania, które pozwolą wykorzystać obecność w Unii, by wyjść z zacofania - powiedziała Staniszkis.

Zaznaczyła też, że w przemówieniu Kaczyńskiego spodobał jej się silny akcent na to, że "Polacy mogą być dumni z ich woli wolności". - Do tej pory w PiS występował raczej jako syndrom ofiary. Byłam dumna, że Jarosław Kaczyński tak to przekonująco pokazał - dodała.

Profesor pozytywnie oceniła też przemówienie szefa PO, premiera Donalda Tuska, choć uznała je za słabsze od przemówienia Kaczyńskiego.

- W wypadku Tuska to było dobre przemówienie i w jego stylu, czyli z powoływaniem się na obietnice. Ale słyszeliśmy już takie przemówienia i obietnice głównie za pieniądze europejskie. To już nie robi takiego wrażenia - stwierdziła Staniszkis. Podkreśliła, że wystąpieniu Tuska zabrakło pobudzania energii Polaków.

Wśród celnych sformułowań Tuska krytycznie odnoszących się do polityki PiS Staniszkis wymieniła słowa premiera dotyczące unijnego pakietu klimatyczno-energetycznego. Tusk nazwał przyjęcie tego pakietu dramatycznym błędem poprzedników, którym PiS niesłusznie obarcza dziś PO.

Podsumowując Staniszkis powiedziała, że za "lepsze i bardziej odnoszące się do polskich realiów i do polskich problemów" uznaje wystąpienie prezesa PiS.

Skomentowała też słowa przewodniczącego NSZZ "Solidarność" Piotra Dudy, który powiedział podczas kongresu PiS, że "premier obecnego rządu, to tchórz i kłamca". Szef "Solidarności" skrytykował w ten sposób rząd w sprawie podwyższenia płacy minimalnej i zapisów dotyczących elastycznego czasu pracy. - Nawet Komisja Europejska zgadza się, że u nas te najniższe płace są głównym problemem dla emerytur - powiedziała Staniszkis.

Premier Donald Tusk w swoim przemówieniu przekonywał do siebie członków PO, Jarosław Kaczyński, który nie musi się martwić pozycją w PiS, chciał przedstawić PiS jako partię programowo i personalnie gotową do przejęcia władzy - uważa politolog UW dr Rafał Chwedoruk.

W sobotę Tusk przemawiał na konwencji PO w Chorzowie, a Kaczyński na kongresie PiS w Sosnowcu. PO ma w sobotę zmienić swój statut, umożliwiając bezpośrednie wybory szefa partii, natomiast działacze PiS mają przeprowadzić wybór władz swego ugrupowania.

Chwedoruk mówił, że przemówienia na konwencjach czy kongresach mają zwykle dwóch adresatów - jednym są delegaci, drugim - całe społeczeństwo. Zauważył, że w przemówieniach obu liderów te proporcje były zupełnie różne.

- W przypadku premiera Donlda Tuska adresatem byli delegaci PO, o których poparcie się ubiega; Jarosław Kaczyński - przedstawiając postulaty z różnych dziedzin - próbował pokazać, że PiS pod jego rządami nie jest tylko krytykiem, ale partią programowo i personalnie przygotowaną do przejęcia władzy - mówił politolog.

Zdaniem Chwedoruka, celem Kaczyńskiego było pokazanie, że PiS nie tylko zajmuje się historią, ale też "bardziej przyziemnymi sprawami". - Stąd bardziej sektorowe odwoływanie się do życia społecznego: do problemów ochrony zdrowia, gospodarki itd. Chodziło mu o przekonanie tych, którzy są zniechęceni do rządu złą sytuacją materialną - ocenił politolog.

Natomiast - dodał - Tusk, walczący o pozycję w partii, nawoływał działaczy PO do konsolidacji. - To wezwanie, by być "jak jedna pięść" w sposób oczywisty o tym świadczy - mówił Chwedoruk.

Premier zaprezentował też "w sposób subtelny" - zdaniem Chwedoruka - kontrast pomiędzy sobą - doświadczonym na arenie międzynarodowej politykiem, który jest w stanie walczyć o środki europejskie, a ewentualnymi kontrkandydatami, którzy takiej przeszłości nie mają.

Nie bez znaczenia - według Chwedoruka - są też odwołania do "working class". "To miała być zapewne "odtrutka" na zegarki ministra Nowaka. Premier chciał powiedzieć: "zobaczcie, moje doświadczenie życiowe kłóci się z kupowaniem win i cygar" - zaznaczył politolog.

Chwedoruk zauważył też, że PO - przy spadających sondażach - ponownie odwołuje się do swojego "żelaznego elektoratu": mieszkańców wielkich miast i regionów. - Zagrożeniem dla PO jest przede wszystkim słabnąca w kryzysie frekwencja wyborcza. Tusk wrócił w związku z tym do starego oręża - wywoływania strachu przed PiS i działaniami ultraprawicowych grupek - uważa politolog.

Chwedoruka zaskoczyła natomiast w przemówieniach premiera i lidera PiS krytyka likwidowania ciężkiego przemysłu. - Przez dwadzieścia kilka lat wszyscy przekonywali, że tak należy robić. Teraz usłyszeliśmy, że Polska kocha węgiel - stwierdził politolog.

- W przypadku obu konwencji nie stało się nic niespodziewanego, takie zebrania stanowią taką pigułkę, afisz haseł obu partii - podsumował Chwedoruk wystąpienia Kaczyńskiego i Tuska.