Dziś poznamy laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
Dziś poznamy tegorocznego laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Jego nazwisko ogłosi o godz. 11.45 w Sali Posiedzeń Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk jej stały sekretarz prof. Staffan Normark.
08.10.2013 | aktual.: 08.10.2013 07:18
Szwedzcy komentatorzy zajmujący się Nagrodami Nobla i problemami nauki są zgodni, że noblistą zostanie brytyjski uczony, emerytowany już profesor Uniwersytetu w Edynburgu Peter Higgs. Jego nazwisko nosi cząstka elementarna odpowiedzialna za to, że materia ma masę. Jej istnienie Higgs teoretycznie przewidział i opisał jeszcze w 1964 r. Poszukiwano jej bezskutecznie kilkadziesiąt lat. Potwierdzenie jej istnienia nadeszło dopiero 4 lipca 2012 r. dzięki badaniom prowadzonym pod egidą Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych przy zastosowaniu powstałego w 2008 r. ogromnego akceleratora, tzw. Wielkiego Zderzacza Hadronów. Od tego momentu o Higgsie zaczęto mówić, że został "skazany na Nobla".
Na listach laureatów "fizycznego" Nobla znajdują się nazwiska wielu znakomitych uczonych, którzy przyczynili się do szybkiego rozwoju nauki i techniki w XX i XXI wieku, takich jak Albert Einstein, Max Planck i Niels Bohr. Najwięcej nagrodzonych pochodzi ze Stanów Zjednoczonych i - na drugim miejscu - z Niemiec.
W ubiegłym roku wyróżnienie otrzymali Francuz Serge Haroche i Amerykanin David Wineland za badania z dziedziny fizyki kwantowej. Niezależnie od siebie wynaleźli metodę pomiaru pojedynczych cząstek oraz manipulowania nimi bez zmiany ich kwantowej natury, co wcześniej wydawało się nieosiągalne.
Nagrodę Nobla za osiągnięcia naukowe przyznano po raz pierwszy właśnie w dziedzinie fizyki w 1901 roku. Jej laureatem został Wilhelm Roentgen, odkrywca promieni X. Od tej pory wyróżnieniem Szwedzkiej Akademii uhonorowano ponad 190 osób, w tym jedynie dwie kobiety - Polkę Marię Skłodowską-Curie w 1903 roku i Amerykankę niemieckiego pochodzenia Marię Goeppert-Meyer w 1963 roku. Fizyka jest dziedziną, w której kobiety otrzymywały tę nagrodę najrzadziej.
Jedyną osobą uhonorowaną dwukrotnie Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki był John Bardeen, który otrzymał wyróżnienie w roku 1956 i 1972 roku. Z kolei najmłodszym noblistą w tej dziedzinie był i nadal pozostaje William Lawrence Bragg, który dostał tę nagrodę w 1915 roku, w wieku 25 lat.
W latach 1916, 1931, 1934 i 1940-1942 Nagrody Nobla z fizyki nie przyznano, bądź z uwagi na opinię Komitetu Noblowskiego, że nie zasługiwał na nią żaden naukowiec, bądź w okresie II wojny światowej, kiedy część składu Komitetu emigrowała ze Szwecji.