Dzień pamięci ofiar represji politycznych

W b. ZSRR opozycja demokratyczna obchodziła go jako Dzień Więźniów Politycznych. Więźniowie w łagrach podejmowali w tym dniu głodówkę, a w Moskwie opozycjoniści organizowali konferencję prasową. Pierwsza odbyła się w 1974 roku w mieszkaniu Andrieja Sacharowa.

Niedzielną manifestację, która odbyła się wokół Kamienia Sołowieckiego, usytuowanego na przeciwko siedziby FSB - dawnego KGB, a wcześniej NKWD - zorganizował Memoriał, najstarsza w Rosji organizacja pozarządowa dokumentująca zbrodnie stalinowskie.

Kamień Sołowiecki, upamiętniający ofiary reżimu totalitarnego w ZSRR, to głaz z Wysp Sołowieckich, archipelagu położonego na Morzu Białym. Obelisk odsłonięto 30 października 1990 roku.

Na Wyspach Sołowieckich utworzono pierwszy w Związku Radzieckim obóz dla więźniów politycznych. Powstał on na terenie klasztoru prawosławnych mnichów, założonego w XV wieku.

Uczestnicy manifestacji, wśród których byli m.in. stronnicy demokratycznej partii Jabłoko Grigorija Jawlińskiego, liberalnego Sojuszu Sił Prawicy Nikity Biełycha, Naszego Wyboru Iriny Chakamady i Komitetu 2008 Garriego Kasparowa, złożyli przed obeliskiem wieńce i kwiaty, a także zapalili znicze.

Prezes Stowarzyszenia Ofiar Represji Politycznych Siergiej Wołkow oświadczył, że prawa tych ludzi są dzisiaj deptane - mają głodowe pensje i nie otrzymują należnych im świadczeń.

Porządku na Łubiance pilnowało ok. 200 milicjantów. Funkcjonariusze nie przepuszczali ma plac osób, który przyszły na manifestację z portretami byłych szefów koncernu naftowego Jukos - Michaiła Chodorkowskiego i Płatona Lebiediewa, a także innych więźniów politycznych dzisiejszej Rosji.

Po południu kilkuset zwolenników ugrupowań opozycyjnych zorganizowało tam demonstrację przeciwko polityce prezydenta Władimira Putina. "Precz z władzą czekistów!", "Rosja bez Putina!" - skandowali.

Jerzy Malczyk