Dyskusje, koncert i znamienici goście z okazji rocznicy Nobla Wałęsy

Obchody rocznicowe mają być też okazją do przypomnienia roli "Solidarności" w przemianach, jakie zaszły w Europie Środkowej i Wschodniej.

Poniedziałkowa uroczystość będzie wstępem do głównej części projektu "Nobel 25" - zaplanowanej na grudzień konferencji "Solidarność dla przyszłości" w Gdańsku.

Swoją obecność na tej konferencji potwierdził już Dalajlama, a także kilkoro innych laureatów pokojowego Nobla, w tym były prezydent RPA Fryderyk de Klerk, prezydent Timoru Wschodniego Jose Ramos Horta i prawniczka irańska Szirin Ebadi.

W piątek oficjalnie przedstawiono plan przedsięwzięć związanych z rocznicą przyznania Wałęsie Nobla.

W najbliższy poniedziałek na Zamku Królewskim w Warszawie odbędzie się spotkanie byłego prezydenta z przedstawicielami świata kultury, nauki i polityki. Przemówienia laudacyjne wygłoszą: prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, arcybiskup Tadeusz Gocłowski, były przewodniczący Rady Najwyższej Białorusi, obecnie opozycjonista w tym kraju prof. Stanisław Szuszkiewicz, a także marszałek Sejmu oraz prof. Norman Davies.

Wieczorem w Teatrze Wielkim odbędzie się koncert wyreżyserowany przez Janusza Zaorskiego. Koncert ma być refleksyjny, poświęcony tym utworom, które wiele osób znało, nuciło. Chcemy przypomnieć też w ramach widowiska dokumentalnego, które przygotowuje Mirosław Grajewski, obrazy tamtych lat, ważne momenty tamtych lat- mówił na piątkowej konferencji prasowej szef Instytutu L. Wałęsy Piotr Gulczyński.

Druga część projektu zacznie się pierwszego grudnia. Tego dnia do Krakowa zjedzie ponad 200 młodych ludzi z kilkudziesięciu krajów świata, studentów, aktywistów i dziennikarzy. W specjalnym pociągu "Ekspres Solidarności" przejadą przez Polskę zwiedzając Muzeum Auschwitz-Birkenau, Muzeum Powstania Warszawskiego, Stocznię Gdańską i Westerplatte.

Uczestnicy przedsięwzięcia wysłuchają wielu wykładów, wezmą udział w warsztatach i dyskusjach na temat przesłania "Solidarności", wolności i godności w budowaniu pokoju na świecie. Przewodnikiem młodzieży będzie autor biografii Jana Pawła II oraz książki o przemianach w Polsce, George Weigel.

Chcemy im zrobić taką podróż przez historię Polski i Europy w XX wieku - podkreślił organizujący tę część przedsięwzięcia szef Europejskiego Centrum Solidarności o. Maciej Zięba.

Piątego grudnia grupa młodzieży, do której dołączy ok. 600 ich rówieśników z Polski, weźmie udział w Światowym Forum Młodzieży wraz z kilkoma laureatami pokojowej nagrody Nobla.

Następnego dnia planowana jest najważniejsza część projektu. Szóstego grudnia, kilka dni przed 25. rocznicą odebrania przez żonę Wałęsy Danutę nagrody Nobla, odbędzie się konferencja "Solidarność dla Przyszłości".

Wałęsa otrzymał pokojowego Nobla w 1983 r. za walkę o wolność i demokrację w krajach Europy Wschodniej. Decyzję ogłoszono 5 października. Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się 10 grudnia 1983 r. w Oslo. Wałęsa nie pojechał po wyróżnienie, bo obawiał się, że nie zostanie wpuszczony z powrotem do kraju. Chcemy przypominając tę rocznicę powrócić do rozumienia idei "Solidarności", zastanowić się czym jest "Solidarność" dla przyszłości, jakie wnioski możemy wspólnie wyciągać z tej wielkiej idei, która połączyła wtedy Polaków i która, mamy nadzieję, będzie miała szanse być cały czas pozytywnym punktem odniesienia dla kolejnych pokoleń - podkreślił Gulczyński.

W ramach trzech sesji goście będą rozmawiać o bezpieczeństwie międzynarodowym, zagrożeniach ekologicznych, klimatycznych oraz o sposobach przezwyciężania nierówności ekonomicznych i społecznych na świecie.

W projekcie programu jako dyskutanci wymienieni są m.in. premier Donald Tusk, szef Komisji Europejskiej Jose Maunel Barroso, prezydent Izraela Shimon Peres, b. sekretarz generalny ONZ Kofi Annan, prezydent Węgier Laszlo Solyom, prezydent Serbii Boris Tadić, premier Bośni i Hercegowiny Nikola Spirić. Potwierdzona została obecność b. premiera Hiszpanii Jose Marii Anzara i wokalisty i działacza społecznego Roberta "Boba" Geldofa.

Zaproszenia dostali też b. premier Wielkiej Brytanii Tony Blair, b. sekretarz stanu USA Madeleine Albright, prezydent Szwajcarii Pascal Couchepin, kanclerz Austrii Alfred Gusenbauer i szef francuskiej dyplomacji Bernard Kouchner.

W grudniu po raz pierwszy zostanie ponadto wręczona nagroda Lecha Wałęsy. Tym wyróżnieniem będą co roku nagradzani ludzie działający na rzecz wolności.

Organizatorzy wysłali też zaproszenie na poniedziałkowe uroczystości do prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Do piątku - jak powiedział dyrektor wykonawczy projektu Henryk Sikorski - nie otrzymali odpowiedzi. Media donosiły, że głowa państwa nie zjawi się na uroczystości.

W rama projektu "Nobel 25" wydana została również książka historyczna "Drogi do wolności, Drogi do wspólnej Europy" dotycząca historii od konferencji jałtańskiej do 2007 r. Będzie przekazana uczniom klas maturalnych w kilku miastach w Polsce.

Chodziło nam o to, żeby pokazać rolę jaką Polska odegrała w ciągu tych 60-kilku lat w dziejach Europy, ale bez narodowej megalomanii, ale bez tego, że my byliśmy pierwsi, najważniejsi- podkreślił redaktor publikacji, szef warszawskiego oddziału IPN prof. Jerzy Eisler.

W połowie października ma ukazać się ponadto autobiografia byłego prezydenta. Książka pod tytułem "Droga do prawdy" - jak zaznaczył Gulczyński - będzie spojrzeniem Wałęsy na lata "Solidarności" i jego prezydentury.