Czarnina jest zawiesistą zupą o barwie od brunatnej do brązowej z widocznymi oczkami tłuszczu, niezbyt gęstą, o kwaśno-słodkim smaku i korzennym zapachu z nutą cząbru. Jednym ze sposobów przyrządzenia potrawy jest ugotowanie rosołu z kaczego mięsa, dodanie do niego kaczej krwi zmieszanej z octem i mąką żytnią lub pszenną, suszonych śliwek lub gruszek, przyprawienie solą, pieprzem i cząbrem. Do czarniny podaje się grubo krojony makron, kluski kładzione lub kluski ziemniaczane.
W innych regionach czarnina jest zwana czerniną, szarą lub czarną polewką. W północnej Polsce była podawana na weselach, tak jak rosół czy barszcz. Adam Mickiewicz w "Panu Tadeuszu" wspomina o czarnej polewce, która była znakiem odrzucenia starań o rękę panny młodej. W II księdze czytamy: "Już miał się oświadczyć, lecz pomiarkowano/ I czarną mu polewkę do stołu podano", a w X księdze: "Soplicy Horeszkowie odmówili dziewkę!/ Że mnie Jackowi, czarną podano polewkę".
Syrop z mniszka, pochodzący z Bronisławia w powiecie radziejowskim, jest przejrzystym, płynem, o bursztynowej barwie, przypominającej miód. Posiada właściwości lecznicze, m.in., jako środek moczopędny, oczyszczający, przeciwzapalny i dezynfekujący. Dawniej stosowano go też zewnętrznie do zwalczania brodawek, piegów i róży.
Dojrzałe kwiaty, zbierane na łąkach w maju, rozkłada się na lnianych ręcznikach, aby pozbyć się owadów. Następnie zalewa się wodą i gotuje przez 10 minut. Wywar należy przecedzić przez lnianą ściereczkę, dodać cukier i sok z cytryny. Tak przygotowany syrop, przechowywany w zacienionym miejscu, zachowuje walory smakowe i lecznicze przez rok.
Mniszek lekarski, popularnie jest zwany w zależności od regionu mleczem, dmuchawcem, brodawnikiem, pępawą, wolimi oczami. Syrop z mniszka nazywa się też miodkiem majowym.
