Druga cześć polskich dokumentów z Instytutu Hoovera przekazana Polsce


Hoover Institution Archives ­- depozytariusz dokumentów władz RP na uchodźstwie -­ dostarczył w piątek drugą partię mikrofilmów do Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Podczas uroczystości przekazano 660 rolek mikrofilmów zawierających Material z 18 zespołów archiwalnych z ponad 1,5 mln stron dokumentów.

Najcenniejsze są mikrofilmy z materiałów gromadzonych przez specjalne biuro stworzone przez gen. Władysława Andersa w trzy dni po ogłoszeniu wiadomości o mordzie katyńskim. Zebrane przez to biuro ponad 18 tys. relacji i ankiet dotyczących zbrodni i przestępstw sowieckich, łącznie ponad 60 tys. stron, stanowi nieocenione źródło wiedzy o najnowszych dziejach Polski.

Dostarczone mikrofilmy wykonane zostały z akt Ministerstwa Informacji i Dokumentacji, Ambasady RP w Moskwie oraz 11 placówek dyplomatycznych i konsularnych. Wśród przekazanych mikrofilmów znajdują się także kopie Akt Archiwum Politycznego Stanisława Mikołajczyka, którego najważniejszą cześć stanowią Archiwa premierów RP gen. Sikorskiego i Mikołajczyka.

Zgodnie z decyzja Naczelnego Wodza gen. Władysława Andersa w funkcjonującym przy Stanford University w Kalifornii Archiwum Hoovera została zdeponowana poważna liczba akt rządu polskiego sprzed 1939 roku oraz akta działających na obczyźnie kilku ministerstw, wielu placówek dyplomatycznych i konsularnych, licznych instytucji wojskowych i cywilnych.

Decydując się na ten krok władze polskie miały na celu przede wszystkim stworzenie warunków, w których materiały te byłyby niedostępne dla komunistycznych służb specjalnych. Rząd brytyjski, po uznaniu Polskiego Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej w Warszawie, zobowiązany był do przekazania mu całego mienia wraz z archiwaliami zgromadzonymi przez polskie władze na uchodźstwie. Dalsze przetrzymywanie tych dokumentów w Wielkiej Brytanii stało się niebezpieczne i mogło pociągnąć za sobą represje wobec tysięcy osób.

Przechowywane przez Instytut Hoovera materiały w znacznym procencie tyczące losów tysięcy Polaków poddanych represjom w byłym ZSRR, mają nieoszacowane znaczenie dla badań nad współczesnymi dziejami Polski. Z tej racji Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych ­ utrzymując w zawieszeniu kwestie prawa własności do tych akt ­ w maju 1994 zawarła porozumienie z władzami Instytutu Hoovera obligujące stronę amerykańską do zmikrofilmowania tych dokumentów na swój koszt, a następnie przekazania sporządzonych kopii do Polski.

18 maja 1999 roku minister Bronisław Geremek przyjął pierwszą cześć kopii ­ około 1 mln mikrofilmów. Przekazane wtedy mikrofilmy wykonane zostały z akt MSZ RP, ambasad RP w Londynie i Waszyngtonie oraz Biura Dokumentów II Korpusu Polskiego (tzw. kolekcja Władysława Andersa). (pr)

Wybrane dla Ciebie
Wyniki Lotto 17.11.2025 – losowania Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Wyniki Lotto 17.11.2025 – losowania Multi Multi, Ekstra Pensja, Kaskada, Mini Lotto
Pożar w szpitalu w Mrągowie. Ewakuacja stacji dializ
Pożar w szpitalu w Mrągowie. Ewakuacja stacji dializ
USA: koniec wojny z tłuszczami nasyconymi. Sekretarz zapowiada rewolucję
USA: koniec wojny z tłuszczami nasyconymi. Sekretarz zapowiada rewolucję
Sikorski prowokacyjne apeluje o likwidację hotelu sejmowego
Sikorski prowokacyjne apeluje o likwidację hotelu sejmowego
Razem chce zwołania RBN. Zandberg: To jest ten moment
Razem chce zwołania RBN. Zandberg: To jest ten moment
PiS wzywa do odwołania ambasadora Niemiec w Polsce
PiS wzywa do odwołania ambasadora Niemiec w Polsce
Dywersja na torach. Bogucki wprost: Rząd sobie nie poradził
Dywersja na torach. Bogucki wprost: Rząd sobie nie poradził
Maleje sympatia Polaków do Niemców
Maleje sympatia Polaków do Niemców
Rosyjski statek szpiegowski w polskiej strefie na Bałtyku
Rosyjski statek szpiegowski w polskiej strefie na Bałtyku
Premier Estonii z ostrym przekazem po sabotażu w Polsce
Premier Estonii z ostrym przekazem po sabotażu w Polsce
BBC odpowiada Trumpowi: "Nie ma podstaw do pozwu o zniesławienie”
BBC odpowiada Trumpowi: "Nie ma podstaw do pozwu o zniesławienie”
Tajemnicze prezenty dla Nawrockiego. Watchdog idzie do sądu
Tajemnicze prezenty dla Nawrockiego. Watchdog idzie do sądu