DR Konga i Rwanda dążą do porozumienia pokojowego. Wszystko dzięki USA?

Demokratyczna Republika Konga (DRK) i Rwanda zgodziły się na opracowanie porozumienia pokojowego do 2 maja, zobowiązując się do poszanowania suwerenności i powstrzymania się od wspierania zbrojnych grup. Minister spraw zagranicznych DRK, Therese Kayikwamba Wagner, oraz jej rwandyjski odpowiednik, Olivier Nduhungirehe, podpisali porozumienie podczas napiętego spotkania w Waszyngtonie, gdzie nie doszło do uścisku dłoni.

Porozumienie jest częścią dyplomatycznych starań o zakończenie przemocy we wschodniej części DRK, a jego podpisanie nastąpiło dwa dni po tym, jak Katar pośredniczył w niespodziewanym zawieszeniu broni między tymi afrykańskimi krajami. Stany Zjednoczone zorganizowały spotkanie ministrów spraw zagranicznych obu krajów, wyrażając zainteresowanie inwestycjami w niestabilnym, ale bogatym w minerały wschodzie DRK, gdzie od stycznia nasiliły się walki między siłami DRK a rebeliantami M23.

Rebelianci M23 zdobyli kluczowe miasta na wschodzie, co doprowadziło do śmierci tysięcy osób. USA i eksperci ONZ twierdzą, że M23 jest wspierane przez Rwandę, która wielokrotnie zaprzeczała tym oskarżeniom, twierdząc, że broni się przed wrogimi milicjami działającymi w DRK, w tym resztkami grupy Hutu odpowiedzialnej za ludobójstwo w 1994 r.

Wspólna deklaracja podpisana w obecności sekretarza stanu USA, Marco Rubio, zobowiązała obie strony do zaprzestania wsparcia wojskowego dla niestatutowych grup zbrojnych, choć nie wymieniono bezpośrednio M23. Wagner później stwierdziła, że porozumienie oznacza zobowiązanie do wycofania sił rwandyjskich, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ.

- Dobrą wiadomością jest to, że istnieje nadzieja na pokój. Prawdziwa wiadomość – pokój musi być wypracowany i wymaga powagi, przejrzystości i szczerości – powiedziała Wagner.

Nduhungirehe podkreślił, że prezydent USA, Donald Trump, wprowadził "prawdziwą zmianę w rozmowach" na temat DRK, w tym poprzez powiązanie ich z wysiłkami na rzecz rozszerzenia inwestycji sektora prywatnego USA.

Rubio opisał porozumienie jako "win-win", sugerując, że może ono odblokować znaczące inwestycje wspierane przez USA w sektorze energetycznym i górniczym – obszarach, w których Chiny już mają znaczący wpływ. Nowy wysłannik USA do Afryki, Massad Boulos, niedawno odwiedził oba kraje i wezwał Kigali do zaprzestania wspierania M23 i wycofania wojsk.

Od 2021 r. obie strony zgodziły się na co najmniej sześć zawieszeń broni, które później upadły. Najnowsza fala przemocy od stycznia zabiła tysiące osób i wzbudziła obawy o szerszą wojnę regionalną. Analityk Martin Ziakwau Lembisa uważa, że presja USA skłoniła oba rządy do dyplomacji.

- Gdyby to zależało od M23, posunęliby się dalej. Ale jak daleko Amerykanie naprawdę się zaangażują, to całe pytanie - dodał analityk.

Źródła: Aljazeera, France24