Donald Tusk szefem Rady Europejskiej

Jedenaście lat rządził Platformą Obywatelską, przez siedem stał na czele polskiego rządu. Był jedynym premierem w III RP, który utrzymał się przez dwie kadencje i jednym z dwóch najdłużej urzędujących bez przerwy szefów partii parlamentarnej (obok Jarosława Kaczyńskiego).

- Takie było moje chłopięce marzenie, zejść ze sceny niepokonanym - mówił, żegnając się z polską polityką i przekazując władzę w ręce Ewy Kopacz. Donald Tusk 1 grudnia objął stanowisko przewodniczącego Rady Europejskiej.

Tak wyglądała droga na europejskie salony polityka wychwalanego przez zwolenników i ostro krytykowanego przez przeciwników. Polityka, który między innymi wprowadził w życie kontrowersyjną reformę emerytalną, zaistniał w Brukseli, ale nie ustrzegł się też kilku większych wpadek. Polityka, który powtarza, że w tym zawodzie nie ma prawdziwej przyjaźni.

(WP.PL, TVN24, PAP, mg)

Przygoda Tuska z wielką polityką zaczęła się w latach 80., gdy związał z niszowym gdańskim środowiskiem opozycyjnym, wydającym pismo "Przegląd Polityczny". To z tego właśnie środowiska wyłoniło się ugrupowanie Kongres Liberalno-Demokratyczny. Lech Wałęsa, po zwycięstwie w wyborach prezydenckich w 1990 roku, desygnował wywodzącego się z KLD posła Jana Krzysztofa Bieleckiego na premiera. W 1991 roku Tusk został szefem partii, w miejsce Janusza Lewandowskiego, który został ministrem w rządzie Bieleckiego.

W pierwszych, całkowicie wolnych, wyborach parlamentarnych KLD dostał się z dobrym wynikiem do sejmu. Tusk został posłem. Miał 34 lata i już wtedy niektórzy wróżyli mu polityczną karierę.

W sejmie I kadencji KLD nawiązało współpracę z Unią Demokratyczną i Tadeuszem Mazowieckim. UD i KLD nie zdecydowały się jednak na wspólny start w przedterminowych wyborach parlamentarnych w 1993 roku, co Kongres z Tuskiem na czele przypłacił znalezieniem się poza sejmem. Była to pierwsza porażka przyszłego premiera.

Rok później Tusk został już wiceszefem nowej partii - Unia Wolności. Po pewnym czasie jednak utracił to stanowisko i znalazł się na marginesie wielkiej polityki. Jak się szybko okazało, nie na długo. Rękę do Tuska wyciągnął nowy lider UW Leszek Balcerowicz, proponując mu kandydowanie do senatu w wyborach w 1997 roku. A potem rekomendując go na stanowisko wicemarszałka senatu.

Zwolennicy i przeciwnicy Tuska nie od dziś spierają się, czy nowy szef Rady Europy to polityk światowego formatu, ale w jednym są zgodni. Utworzenie w 2001 roku Platformy Obywatelskiej z Andrzejem Olechowskim i Maciejem Płażyńskim na czele, otworzyło Tuskowi drogę do politycznej kariery. Wprawdzie PO odniosła względny sukces w wyborach w 2001 roku, ale Tusk został wicemarszałkiem sejmu. I zaczął dominować w Platformie.

To Paweł Piskorski po latach wspominał, że Tusk "z czasów KLD różnił się od Tuska z czasów PO przede wszystkim tym, że przestał wierzyć, iż w polityce jest miejsce na przyjaźń". Jako pierwszy z Platformą pożegnał się Maciej Płażyński (wiosną 2003 roku opuścił PO, choć był formalnie szefem tego ugrupowania). Potem zmarginalizowany został Andrzej Olechowski. Tusk zaczął grać w Platformie pierwsze skrzypce.

23 października 2005 roku okazał się jednym z najczarniejszych dni w politycznej karierze Tuska. Tego dnia przegrał w drugiej turze wyborów prezydenckich z Lechem Kaczyńskim, chociaż po pierwszej zwycięstwo miał w kieszeni. A 25 września, Platforma Obywatelska przegrała też wybory parlamentarne z Prawem i Sprawiedliwością, choć wcześniej przez wiele miesięcy wyprzedała PiS w sondażach. Tusk zachował jednak swoją pozycję w partii i uniknął przykrych konsekwencji.

Lato 2007 roku było dla Tuska gorące. Po tym, jak rozpadła się koalicja PiS-Samoobrona-LPR i doszło do przedterminowych wyborów parlamentarnych, jego dalsza kariera polityczna zawisła na włosku. Gdyby Platforma przegrała przyspieszone wybory, musiałby odejść. Ostatecznie PO wygrała, co, zdaniem ekspertów, zawdzięczała Tuskowi i jego zwycięstwu w debacie telewizyjnej z Jarosławem Kaczyńskim.

W listopadzie 2007 roku Tusk został premierem, jak się później okazało na siedem lat i dwie kadencje, choć wcześniej nie miał żadnego doświadczenia w tym temacie. I wygłosił w sejmie swoje słynne już expose, w którym zapowiedział między innymi: podniesienie płac nauczycieli, reformę emerytalną, walkę z korupcją, obniżenie bezrobocia i podatków.

Tusk po latach ocenił, że jego rządy były sukcesem, chociaż, jak sam przyznał, nie udało się przeprowadzić wszystkich obiecanych zmian. Tusk, jako premier, nie ustrzegł się błędów. Przykłady? Podróż do Ameryki Południowej w 2008 roku, którą w mediach przedstawiano jako "podróż życia" i słynne już odznaczenie, jakie przyjął (Słońce Peru). Był na urlopie, gdy w 2011 roku rosyjski MAK ogłosił wyniki śledztwa katastrofy smoleńskiej i całą winę przypisał polskim pilotom.

Jak oceniają eksperci od marketingu politycznego, podczas 7 lat rządzenia Tusk wypracował sobie metodę, dzięki której słupki jego popularności rosły. Polegała ona na stanowczej reakcji na skupiające uwagę mediów wydarzenia. Podczas powodzi jechał na tereny objęte klęską. Gdy wybuchła tzw. afera hazardowa pozbawił stanowisk wszystkich zamieszanych i podejrzewanych o udział. Opozycja zarzucała Tuskowi, że zamiast rządzić stosuje zwykłe chwyty marketingowe.

10 kwietnia 2010 roku Tusk znalazł się w sytuacji, jaka wcześniej nie zdarzyła się premierowi żadnego państwa. W tragicznej katastrofie smoleńskiej zginął nie tylko prezydent z małżonką, ale również polscy politycy, szefowie wielu instytucji i dowódcy wojskowi. Tusk, zdaniem części opinii publicznej, sprawdził się w tych trudnych dniach. Opozycja, z upływem czasu, obciążyła Tuska odpowiedzialnością za nieprawidłowości w przygotowaniu wizyty w Katyniu i brak reakcji służb odpowiedzialnych za wyjaśnianie katastrofy.

Jako premier Polski Tusk na europejskich salonach radził sobie całkiem nieźle. Szybko polubił się z kanclerz Niemiec Angelą Merkel, odmroził stosunki z Rosją Władimira Putina. I coraz częściej pojawiał się w Brukseli.

W październiku 2011 roku PO, po raz pierwszy w historii III RP, wygrała wybory drugi raz z rzędu. W dużym stopniu znowu dzięki Tuskowi, który w ostatniej fazie kampanii objechał kraj "tuskobusem". I znowu został premierem (pierwszym po 1989 roku, który rozpoczął rządy w drugiej z kolei kadencji).

11 września 2014 roku prezydent Bronisław Komorowski przyjął dymisję rządu Tuska, a 22 września Tusk przestał być ostatecznie premierem. Miesiąc później zrzekł się mandatu poselskiego. 1 grudnia zostanie "prezydentem" UE. Co dalej?