"Dmowski był wybitnym politykiem, ale też antysemitą"
Zdaniem dyrektora Biura Edukacji Publicznej IPN prof. Jana Żaryna Roman Dmowski "był jednym z najwybitniejszych polityków przełomu XIX i XX wieku". Przyznał jednocześnie, że Dmowski był antysemitą.
10.11.2006 | aktual.: 10.11.2006 16:13
To bez wątpienia dzięki jego talentom Polska znalazła się w gronie państw zwycięskich, a nie przegranych w I wojnie światowej - powiedział Żaryn.
Zobacz galerię:
Dmowski stanął na Rozdrożu
Zdaniem prof. Żaryna wielkość Dmowskiego polegała przede wszystkim na tym, że stworzył wraz z najbliższymi współpracownikami - Janem Ludwikiem Popławskim i Zygmuntem Balickim - olbrzymi nurt ideowo-polityczny i organizacyjny, w tym Ligę Narodową i kilkanaście rozmaitych organizacji jawnych i tajnych.
Ruch ten - jak podkreślił naukowiec - próbował realizować dwa hasła: wszechstanowości i wszechpolskości. Za jedno z najważniejszych jego osiągnięć prof. Żaryn uznał wychowanie całego pokolenia Polaków, którzy mimo że żyli pod różnymi państwami, podtrzymali wspólną tożsamość. Ta wspólna tożsamość została na dodatek rozszerzona na warstwę ludową - zaznaczył.
Inne wielkie osiągnięcie Dmowskiego - powiedział historyk - związane jest z działalnością polityczno-dyplomatyczną, w tym m.in. udziałem w konferencji wersalskiej. Tam okazał się jednym z najzdolniejszych polityków nie tylko w skali wewnątrzpolskiej, ale europejskiej ogólnoświatowej, co było wyraźnie artykułowane także przez jego politycznych przeciwników, jak choćby Loyd George'a - podkreślił Żaryn.
Pytany o sprawę antysemityzmu Dmowskiego, Żaryn przyznał, że niewątpliwie Dmowski był antysemitą. Zaznaczył jednak, że nie za to go cenimy. Tak jak marszałka Józefa Piłsudskiego nie cenimy za to, że aresztował posłów, założył Berezę Kartuską, ale za to, co zrobił dla naszej państwowości i niepodległości - podkreślił Żaryn.
