Debata prezydencka i strategie kandydatów. Ekspert: Jeden może stracić najwięcej

Tuż przed ostatnią debatą prezydencką, poprzedzającą niedzielną pierwszą turę wyborów, zapytaliśmy ekspertów o strategie, jakie ich zdaniem powinni przyjąć poszczególni kandydaci. Dyskusja została zaplanowana na około 150 minut, a udział zapowiedzieli wszyscy zarejestrowani kandydaci. Pierwsza część debaty jest podzielona na dwa bloki - politykę krajową i zagraniczną. Po odpowiedzi na pytania dziennikarzy kandydaci będą mogli zadać jednemu kontrkandydatowi jedno pytanie. Po dwóch blokach tematycznych zaplanowano pytania wzajemne. Każdy z kandydatów będzie mógł zadać po dwa pytania, ale do różnych kontrkandydatów.

Według prof. Rafała Chwedoruka, politologa z Uniwersytetu Warszawskiego, sondażowy lider Rafał Trzaskowski jest w sytuacji, której nie opłaca mu się ryzykować retorycznych ofensyw, by nie stracił wypracowanego kapitału.

- Powinien pracować nad taktyką odpierania krytyki, merytorycznych uwag dotyczących rządu Donalda Tuska. Mam na myśli m.in. sytuację w ochronie zdrowia, czy pojawiających się zarzutów dotyczących wyprawy premiera do Kijowa w takim momencie. Myślę, że może się również spodziewać uwag dotyczących składki zdrowotnej - ocenia.

Według eksperta sztabowcy Karola Nawrockiego zrobią wszystko, by rozmowa dotyczyła niemal każdego tematu, poza sprawą kawalerki w Gdańsku. - Sama dyskusja na ten temat pogrąża kandydata bez względu na formalno-prawne aspekty.

Profesor Chwedoruk uważa, że to kandydat popierany przez PiS ma w ostatniej debacie najwięcej do stracenia. - W przypadku Rafała Trzaskowskiego nawet jakiś błąd popełniony w tej kampanii, niewiele zmienia w kontekście drugiej tury. Głosy kandydatów lewicowych i olbrzymia część wyborców Hołowni na pewno stawią się przy urnach i zagłosują na Rafała Trzaskowskiego. W przypadku Karola Nawrockiego nie jest to takie proste, bo to wciąż jest polityk, który ma problem z osiągnięciem poparcia na poziomie średniego poparcia dla PiS - podkreśla politolog.

Według profesora problemem dla prawicy jest rozdrobnienie kandydatów, więc głosy od Karola Nawrockiego mogą uciekać m.in. do Sławomira Mentzena, Grzegorza Brauna, Artura Bartoszewicza, Krzysztofa Stanowskiego czy Marka Jakubiaka. Ekspert zastrzega jednak, że jeden incydent czy afera nie wywracają całkowicie kampanii.

- To już nie te czasy, przepływy pomiędzy PiS a PO są minimalne. Wzrósł też odsetek osób, które nie utożsamiają się z żadną z tych dwóch partii. Problemem Nawrockiego jest brak mobilizacji nawet żelaznych wyborców PiS. A jeśli nawet z tym jest kłopot, to sprawa kawalerki na pewno tego nie ułatwi. Dodatkowo to sprawa, której wydźwięk jest łatwy do przyswojenia przez różne grupy elektoratu - mówi.

- Wyborcy starsi - a tacy w elektoracie PiS odgrywają szczególną rolę - mogą w większym stopniu odczuwać solidarność z poprzednim właścicielem kawalerki. Najmłodsi, którzy często głosują na Konfederację, a w drugiej turze mogliby być zapleczem Nawrockiego, w naturalny sposób wychowani w rynkowej ortodoksji, mogą niechętnie patrzeć na taką drogę na skróty, jeśli chodzi o nieruchomość - wyjaśnia.

- Żyjemy w kulturze obrazkowej, gdzie prosty, łatwy, czytelny przekaz najłatwiej trafiają do opinii publicznej. A obraz: młody polityk kontra starszy człowiek i nieruchomość w bardzo zamożnym mieście, to coś z czego bardzo trudno wybrnąć. Jednak moim zdaniem to nie z powodu kawalerki PiS nie wygra tych wyborów. Na to składa się wiele czynników, ale z pewnością PiS osłabił swoją pozycję brakiem odpowiedniej rekrutacji kandydata, niedostatecznym sprawdzeniem różnych aspektów jego życia. W tak dużej partii z tyloma sukcesami może to zdumiewać - uważa prof. Chwedoruk.

Prof. Anna Pacześniak, politolożka z Uniwersytetu Wrocławskiego, zwraca uwagę, że poniedziałkowa debata - ze względu na swoją formułę - może budzić nieco mniejsze emocje niż debata "Super Expressu", która składała się wyłącznie z pytań wzajemnych kandydatów. Ekspertka podkreśla też, że wyborcy zdecydowani, by wziąć udział w głosowaniu, zapewne będą wspierali swoich kandydatów, nawet jeśli ich faworytom poślizgnęłaby się noga.

- Z pewnością opinia publiczna będzie śledziła wszelkie wpadki. Moim zdaniem to się nie będzie szczególnie przekładało na wyniki. A już na pewno sztabowcy tego kandydata czy kandydatki, którzy wypadną gorzej, będą mówili, że debatą nie wygrywa się wyborów. W tym jest trochę prawdy, ale sztabowcy zazwyczaj mówią tak, kiedy ich kandydat wypadł najsłabiej - zaznacza politolożka.

Według ekspertki sama debata może być okazją dla Karola Nawrockiego, by wyjaśnił niejasności dotyczące mieszkania w Gdańsku. - Biorąc pod uwagę, co się działo w ostatnim tygodniu, to nawet jeśli sztab wreszcie wypracował strategię, w jaki sposób opowiedzieć tę historię, to podczas debaty nie będzie zbyt dużo przestrzeni w części ogólnych pytań - mówi.

Jeśli chodzi o pytanie od innych kandydatów, to ich sztabowcy zdają sobie sprawę, że trzeba uważać, by nie przegrzać tematu. Być może uznają, że nie warto dawać możliwości Karolowi Nawrockiemu, by klarował obraz. Z perspektywy kontrkandydatów chaos komunikacyjny, który panował w tej sprawie, był dla nich korzystny. A Karol Nawrocki sam sobie z pewnością pytania o kawalerkę nie zada - podsumowuje prof. Pacześniak.

Profesor Rafał Chwedoruk uważa, że ryzykowne działania podczas debaty mogą przynieść dobry efekt szczególnie kandydatowi Konfederacji. - Sławomir Mentzen ma pewien interes w ryzykownych działaniach. Podjęcie jakiejś formy krytyki Karola Nawrockiego, znalezienie się, choć na chwilę po dwóch różnych stronach, może mieć pewien sens. Zmniejszenie dystansu pomiędzy tymi dwoma kandydatami w kontekście przyszłości prawicy jest strategicznym wręcz wyzwaniem dla środowiska, które on reprezentuje. Wszystkie sondaże pokazują, że jego przewaga nad Szymonem Hołownią, Magdaleną Biejat i innymi kandydatami jest dość bezpieczna - podkreśla.

- Jeśli chodzi o kandydatów lewicowych, to rywalizacja Biejat-Zandberg będzie bardzo ciekawa. Z jednej strony widać jednoznacznie opozycyjny kurs lidera partii Razem versus pragmatyzm i sprawczość Biejat, więc tu możemy obserwować walkę o nieco więcej niż utrzymanie stanu posiadania. Tu nawet niewielkie przetasowania mogą mieć znaczenie polityczne - dodaje.

Zdaniem eksperta najwięcej kontrowersji mogą wzbudzić kandydaci z mniejszym poparciem. - Najbardziej gorąco i kontrowersyjnie będzie po stronie prawicowej drobnicy, bo kandydatów prawicowych jest najwięcej w kategoriach ilościowych. Ze względu na to, że nie mają nic do stracenia i często myślą o wyborach w kontekście przyszłości własnych karier. To może zapowiadać, że po tej stronie będzie działo się najwięcej - przewiduje ekspert.

Debata prezydencka rozpocznie się w poniedziałek o 20:00. Poprowadzą ją Dorota Wysocka-Schnepf z TVP Info, Radomir Wit z TVN24 i Piotr Witwicki z Polsat News. Będzie ją można śledzić na stronach Wirtualnej Polski. Po zakończeniu eksperci i dziennikarze WP będą analizowali wystąpienia kandydatów w programie specjalnym Newsroom Debata Prezydencka.

Patryk Michalski, dziennikarz Wirtualnej Polski