CPK po roku. Podsumowanie przygotowań do budowy nowego lotniska między Warszawą i Łodzią

Dwa lata temu rząd przyjął Koncepcję CPK, półtora roku temu Parlament – odpowiednią specustawę. Ale spółka CPK została powołana rok temu. Wtedy tworzyło ją zaledwie kilka osób, które na dodatek początkowo pracowały na swoich prywatnych laptopach. Na szczęście, od tamtego czasu sprawy bardzo nabrały tempa. Dofinansowanie CPK w lipcu 2019 r. umożliwiło początki szerzej zakrojonych, poważnych prac. Od początku jednak przygotowania do budowy Portu Solidarność i rozbudowy sieci kolejowej postępują w błyskawicznym tempie.

- Nie mamy czasu do stracenia. CPK jest projektem, który może przeobrazić całe sektory gospodarki oraz sposób, w jaki podróżujemy, prowadzimy inwestycje publiczne, rozwijamy miasta, czy współpracujemy z innymi gospodarkami. Pod tym względem CPK to swoisty "game changer", dlatego jesteśmy zdeterminowani, żeby skutecznie i efektywnie przejść przez niezbędny proces planowania – mówi Mikołaj Wild pełniący obowiązki prezesa CPK.

Od biznesplanu do konsultacji

Już na starcie inwestycji powstał solidny biznesplan, który wykazał bardzo atrakcyjną stopę zwrotu przyszłego Portu Lotniczego Solidarność: ponad 10 proc. w skali roku. Te wyniki wkrótce potwierdził Test Prywatnego Inwestora przeprowadzony przez niezależnego międzynarodowego doradcę – Ernst&Young.

W maju Dariusz Sawicki, członek zarządu CPK odpowiedzialny za część lotniskową inwestycji, przedstawił definicję portu lotniczego w ramach Programu CPK. Uwzględniała ona ponad 100 elementów infrastruktury: m.in. drogi startowe, drogi kołowania, płyty postojowe, terminale (pasażerskie – główny i komplementarny, cargo i general aviation), stacje kolejową, parkingi i drogi wewnętrzne, infrastrukturę utrzymania technicznego, a także przyłącza energetyczne, gazowe, kanalizacyjne itd.

Następnie we współpracy z Międzynarodowym Zrzeszeniem Przewoźników Powietrznych (IATA) CPK powołał Komitet Konsultacyjny (Airport Consultative Committee, ACC). W jego skład weszli przedstawiciele linii lotniczych, którzy planują korzystać z nowego lotniska, np. LOT-u, LOT-u, Emirates, Enter Air, El Al, Qatar Airways, SAS i Wizz Air oraz grup lotniczych: IAG (w jej skład wchodzą British Airways, Iberia, Aer Lingus, Level i Vueling) i Lufthansy (zrzesza przewoźników: Lufthansa, Swiss, Austrian Airlines, Brussels Airlines i Eurowings). W spotkaniach wzięli udział też przedstawiciele sojuszu Star Alliance, w skład którego wchodzą m.in Air China, Singapore Airlines, United Airlines, Turkish Airlines i South African Airways oraz firm kurierskich (np. DHL i FedEx).

W efekcie uzgodnień z przewoźnikami, ale też zarządcami infrastruktury, dostawcami mediów i surowców, koncernami paliwowymi, operatorami handlingowymi itd. powstał tzw. brief strategiczny, czyli kluczowy dokument, określający podstawowe parametry Portu Lotniczego Solidarność. Ten liczący ponad 350 stron techniczny raport opisujący podstawowe założenia i parametry dla każdego ze 130 elementów infrastruktury skonsultowano z ponad 120 fachowymi podmiotami z 22 krajów. Przeanalizowano ponad tysiąc zgłoszonych przez nich uwag i propozycji.

Brief strategiczny to podstawowy wkład do wykonania planu generalnego lotniska, czyli master planu, który spółka planuje zlecić w pierwszej połowie przyszłego roku. Będzie on zawierał m.in.: wielkość, parametry i lokalizacje poszczególnych elementów infrastruktury, szczegóły etapowania budowy i plan rozwoju portu w ciągu 20 kolejnych lat.

CPK nawiązał współpracę z dużymi biurami projektowymi z różnych stron świata – m.in. Zaha Hadid Architects, Foster+Partners, Chapman Taylor, Pascall+Watson - które przedstawiły 9 wstępnych koncepcji architektonicznych nowego lotniska. Przedstawione wówczas rozwiązania zostały skonfrontowane z oczekiwaniami spółki i mogą być przez nią stosowane jako inspiracja do przyszłych rozwiązań projektowych.

Doradca i boom w lotnictwie

Aby ruszyły prace nad master planem, potrzebne jest wsparcie doradcy strategiczno–technicznego. Dialog techniczny w tej sprawie zaczął się w ciągu ostatnich dni. Ma to być zarządca jednego z najlepszych lotnisk na świecie, spełniający najwyższe standardy operacyjne, z doświadczeniem inwestycyjnym w zakresie projektowania, budowy i zarządzania portami przesiadkowymi. W grę wchodzą największe porty przesiadkowe świata. Jak donoszą media, znajdują się wśród nich m.in. takie lotniska jak Changi w Singapurze, Incheon w Seulu i Narita w Tokio. Doradca zaś zostanie wybrany w pierwszej połowie przyszłego roku.

Jakie jest uzasadnienie dla budowy CPK? Urząd Lotnictwa Cywilnego, PWC i IATA dostarczają w tej sprawie bardzo precyzyjnych danych dotyczących ruchu lotniczego w Polsce. W 2015 roku lotniska w Polsce ogółem obsłużyły ponad 30 mln pasażerów, w 2017 – było to już 40 mln osób. W ubiegłym roku Lotnisko Chopina obsłużyło rekordowe 18 mln pasażerów. Jak szacuje ULC, już w 2030 roku powinno być ono przygotowane na 26-35 mln osób. Lotnisko Chopina temu nie podoła. Nowy port lotniczy jest niezbędny.

CPK łączy różne środki transportu. Założenie jest takie, że do przyszłego portu lotniczego łatwo dotrzemy dzięki zbiegającej się w środku "pajęczynie": sieci krajowych połączeń kolejowych. Zgodnie z nowym rozporządzeniem kolejowym Rady Ministrów z kwietnia bieżącego roku, które zostało przedstawione przez premiera Mateusza Morawieckiego podczas konferencji prasowej w Łodzi Fabrycznej, ta sieć obejmując cały kraj, zlikwiduje infrastrukturalne pozostałości zaborów.

Ustalenia są takie, że PKP PLK będzie remontować istniejące linie, spółka CPK zbuduje 1600 km nowych połączeń. W każdym z województw spółka CPK przeprowadziła więc Regionalne Konsultacje Strategiczne z udziałem przedstawicieli władz samorządowych i wojewódzkich. Przebiegi nowych linii kolejowych, w tym linii dużych prędkości (np. Warszawa-CPK-Łódź-Poznań/Warszawa), są już wstępnie wytyczone, a dzięki konsultacjom wyeliminowano możliwe kolizje z planami inwestycyjnymi samorządów. W większym też stopniu można było uwzględnić potrzeby regionalnych społeczności. Już na początku roku 2020 ruszą badania środowiskowe na poszczególnych trasach kolejowych.

Po wielu z linii prowadzących do CPK będą jeździć pociągi dużych prędkości. A to oznacza ogromny skok technologiczny, nie tylko na samej kolei, lecz także popyt na produkty i usługi, których sektor publiczny dotąd nie oczekiwał. Spółka bierze też udział w dialogu technicznym prowadzonym wspólnie z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, PKP Intercity i obecnych w Polsce producentów taboru. Celem tej inicjatywy jest maksymalne zaangażowanie polskiego przemysłu w dostawy taboru na potrzeby CPK.

Wyzwania dla spółki CPK

Przed CPK stoją ogromne wyzwania. To badania środowiskowe na terenie całej Polski, właściwy wybór doradcy spośród najlepszych światowych portów lotniczych, międzynarodowe negocjacje dotyczące lotnictwa, kolei i zagospodarowania przestrzennego.

Konieczne jest zintegrowane zaplanowanie rozwoju terenów, na których stanie największy w Polsce węzeł komunikacyjny. Chodzi m.in. o zabezpieczenie terenów inwestycyjnych, odrolnienie i parcelację gruntów, uzbrojeniu terenu, stworzenie banku ziemi i oferty inwestycyjnej. Rozpoczęcie wykupu gruntów od mieszkańców, to z kolei przedsięwzięcie nie tylko biznesowe. Sukces CPK wymaga porozumienia i wzajemnego szacunku. W przygotowaniu są założenia zmian w specustawie, która pozwoli na zarządzenie całym procesem, w którym CPK wystąpi jako podmiot koordynujący planowanie, nabywanie i uzbrajanie gruntów i zarządzanie obszarem.

Aby wzmocnić pozycję CPK, postanowiono do procesu inwestycyjnego włączyć element polityczny, jednocześnie oddzielając go od merytorycznego. Jako pełnomocnika ds. CPK premier powołał Marcina Horałę, polityka z krwi i kości. Nowy pełnomocnik to dynamiczny polityk, którego rolą będzie m.in. przecieranie nowych ścieżek dla Programu CPK jako priorytetu inwestycyjnego rządu. Spółką zaś będzie zarządzać kierownictwo ściśle merytoryczne. W ubiegłym tygodniu pełniącym obowiązki prezesa spółki CPK został dotychczasowy pełnomocnik Mikołaj Wild, a jednocześnie ogłoszony został konkurs na stanowisko prezesa. Mikołaj Wild weźmie w nim udział.