Coraz ostrzejszy spór Wielkiej Brytanii i Hiszpanii o Gibraltar

Rzecznik brytyjskiego premiera Davida Camerona oświadczył, że Londyn uważa, iż działania Hiszpanii wobec Gibraltaru są "umotywowane politycznie, absolutnie nieproporcjonalne" i Madryt powinien je powstrzymać. - Rozważamy możliwości podjęcia działań prawnych - dodał rzecznik, nawiązując do utrzymywania przez Hiszpanię zaostrzonych kontroli mimo sprzeciwu Londynu.

Hiszpańskie MSZ odpowiedziało, że nie zamierza rezygnować z z kontroli na przejściach granicznych z Gibraltarem. - Te kroki, nasze kontrole, są legalne i proporcjonalne. Jesteśmy zobowiązani je przeprowadzać ze względu na Schengen, nie zrezygnujemy z nich - powiedział rzecznik ministerstwa. Gibraltar, tak jak cała Wielka Brytania, nie należy do strefy Schengen.

W poniedziałek w z bazy Royal Navy w Portsmouth wyruszył zespół jednostek, który obrał kurs na Morze Śródziemne. Brytyjczycy zapewniają, że misja ma charakter rutynowy - okręty mają wziąć udział w dorocznych ćwiczeniach Cougar 13. Jednak ich zaplanowana wizyta w gibraltarskim porcie z pewnością zaogni konflikt z Hiszpanią.

Spór o brytyjskie terytorium na południowym krańcu Półwyspu Iberyjskiego na nowo rozgorzał w ostatnich dniach, gdy ze statków z Gibraltaru zrzucono do morza betonowe ostrogi - jak podano - w celu utworzenia siedlisk dla ryb. W odpowiedzi hiszpańscy rybacy oskarżyli Gibraltar o utrudnianie połowów, a rząd w Madrycie - o złamanie porozumienia w sprawie połowów z 1999 roku.

Następnie rząd Hiszpanii zapowiedział, że może wprowadzić opłaty w wysokości 50 euro za przekraczanie granicy z Gibraltarem, choć na razie ograniczył się do drobiazgowych kontroli, które wywołują ogromne kolejki na przejściu granicznym. Londyn twierdzi, że nowe warunki odpraw przekraczających granicę z brytyjską kolonią, są motywowane politycznie.

Z kolei hiszpański MSZ reagując na dzisiejsze wypowiedzi Londynu, wskazuje na możliwość rozwiązania sporu na forum międzynarodowym. MSZ w Madrycie podkreśla, że na razie jest to jedynie rozważana możliwość. Podobnie jak podjęcie tematu wspólnie z Argentyną, która również ma swoje roszczenia wobec Wielkiej Brytanii. Buenos Aires rości pretensje do Falklandów, brytyjskich wysp leżących na wschód od Patagonii.

Hiszpanie nie pogodzili się z kontrolą Brytyjczyków nad Gibraltarem. Choć Londyn uzyskał prawa do terytorium 300 lat temu, Madryt wciąż rości sobie do niego pretensje.

Gibraltar ma powierzchnię 6,5 km kw. Jest jednym z czternastu zamorskich terytoriów Korony brytyjskiej. Jest położony strategicznie u styku Oceanu Atlantyckiego i Morza Śródziemnego. Brytyjczycy zajęli to terytorium podczas wojny o sukcesję hiszpańską (uprzednio było częścią królestwa Kastylii) i usankcjonowali zdobycz w pokoju utrechckim w 1713 r. W referendum z 2002 r. Gibraltarczycy odrzucili plan ówczesnego szefa brytyjskiego MSZ Jacka Strawa zakładający podział zwierzchności między Londynem i Madrytem.

Hiszpania kwestionuje brytyjską suwerenność nad Gibraltarem, gdzie mieszka 30 tys. ludzi, a w gospodarce dominuje działalność zarejestrowanych tam banków i firm hazardu internetowego oraz turystyka.